Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) laat het havenschap Groningen Seaports weten dat er geen ontheffing meer mag worden verleend voor de Russische koelschepen die tweewekelijks bevroren vis naar Nederland brengen, aldus minister Ollongren.

De Eemshaven is strategisch van groot belang. Zo komen 11 van de 15 internetkabels die Europa met Amerika verbinden daar aan land, liggen er 2 drijvende LNG-terminals, een krachtstroomkabel, een gaskabel en wordt er gewerkt aan een munitiedepot van de NAVO. Koelschepen van het Russische visserijbedrijf Norebo meren hier geregeld aan. Met vrij zicht op een defensieterrein waar jeeps, vrachtwagens, rupsvoertuigen en ander militair materieel dat klaarstaat om te worden verscheept.

Ter beschikking van het Russische leger

Volgens de Russische maritieme doctrine uit 2022, een strategisch document waarin de ontwikkelingen en doelstellingen van de Russische marine staan omschreven, moeten civiele schepen, zoals vissersschepen en transportschepen, altijd tot de beschikking staan van het Russische leger. Volgens de doctrine wordt de bemanning van tevoren getraind en de schepen aangepast voor inzet bij “speciale operaties”.

De Tweede Kamerfractie van NSC wilde daarom van de minister weten welke maatregelen Defensie neemt om de schepen uit de Eemshaven te weren. De minister wees de Kamer erop dat de militaire inlichtingendienst (MIVD) al jaren waarschuwt voor Russische spionage op zee, en dat Defensie op de hoogte is van de dreiging. Welke maatregelen door Defensiepersoneel wordt genomen om spionage tegen te gaan, kon zij vanwege de vertrouwelijkheid van de informatie niet aangeven.

Russisch koelschip morgen verwacht

Volgens het ministerie van IenW geldt de maatregel per direct voor de Eemshaven omdat er een militair terrein gevestigd is. Of de maatregel ook voor andere havens gaat gelden wordt nog bekeken, laat een woordvoerder weten.

Op dit moment is het Russische koelschip Belomorye onderweg naar de Eemshaven. Het schip wordt daar morgen verwacht. Dat schip zal waarschijnlijk uitwijken naar de haven van Velsen, waar onder meer het Nederlandse kantoor van Norebo is gevestigd.

Update: Op 17 mei 2024 heeft minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat de Tweede Kamer laten weten dat naar aanleiding van het onderzoek van Pointer schepen met een Russische vlag niet meer welkom zijn in Nederlandse havens. "Toekomstige verzoeken voor een ontheffing voor Russische gevlagde schepen om toelating tot een Nederlandse haven zullen niet meer worden ingewilligd", schreef hij.