Mannen doen vaak actieve en concrete dingen, terwijl vrouwen passieve en gevoelsmatige termen aan zich verbonden krijgen. Dat vinden rappers in ieder geval. Wij analyseren 4.160 rapnummers in de Nederlandse taal om te kijken welke werkwoorden op 'hij' en 'zij' volgen.

Rappers komen geregeld onder de aandacht vanwege vrouwonvriendelijke teksten. Zo lag de Franstalige rapper Damso afgelopen zomer onder vuur vanwege zijn lyrics op het nummer Pinocchio (Spotify). Vertaald: "Ze pijpt niet zo goed, heeft geen diepe keel [...] Ik neuk je als een hond ook al draag je een hoofddoek." Maar dit is slechts één negatief voorbeeld van hoe rapmuziek extreem vrouwonvriendelijk kan zijn.

Er zijn ook talloze goede voorbeelden te bedenken hoe vrouwen of meisjes op een voetstuk worden gezet door rappers. Denk aan Fresku die in het nummer Ik Wil (Spotify) de mooiste beloftes aan zijn dochter Alisha doet. Of het nummer Niet Als Jouw (Spotify), waarin Vieze Fur (geheel in zijn eigen stijl) verklaart dat hij zijn oude liefde mist. En zelfs als je de Nederlandse hiphopscene niet op de voet volgt, dan kan het koppel Famke Louise en Ronnie Flex je nauwelijks zijn ontgaan. Hiphop en gelijkwaardigheid kan heel goed met elkaar samengaan.

Ik wil die cijfers zien

We willen weten hoe rappers concreet over het verschil tussen hem en haar spreken. Om erachter te komen hoe mannen en vrouwen in het populairste muziekgenre van dit moment worden omschreven, zeggen wij in de woorden van rapper Boef: Ik wil die cijfers zien (Spotify).

Ik wil die cijfers zien

We willen weten hoe rappers concreet over het verschil tussen hem en haar spreken. Om erachter te komen hoe mannen en vrouwen in het populairste muziekgenre van dit moment worden omschreven, zeggen wij in de woorden van rapper Boef: Ik wil die cijfers zien (Spotify).

Wij hebben alle woorden in 4.160 rapnummers in het Nederlands uitgesplitst in woordparen. De zin "Zij gelooft in mij" bestaat dan ineens uit drie delen, namelijk "zij gelooft", "gelooft in" en "in mij". Met deze zogeheten bigrams kunnen we meten hoe vaak een werkwoord op 'hij' volgt, en hoeveel vaker dat is ten opzichte van wat er op 'zij' volgt.

Zij gelooft

"Zij gaat op haar knieën, maar ik denk niet dat zij gelooft", zingt Mula B. in de introductie van zijn album Meesterplusser (Spotify). Uit ons onderzoek blijkt dat het werkwoord geloven relatief gezien het vaakst met vrouwen in verband wordt gebracht.
Het is niet zo dat 'hij' niet 'gelooft'. Ares beweert op Bestemming Bereikt (Spotify) namelijk het volgende: "Ik geloof niet in God, hij gelooft in mij." Maar verhoudingsgewijs zijn het de vrouwen die meer geloven dan de mannen.

Hij pakt

Voor mannen geldt datzelfde bij het werkwoord pakken. "Hij pakt die money wit, maar zijn creditcard is black", aldus Yung Mau van het raptrio Yung Internet op Wreckless (Spotify). Maar pakken wordt niet altijd gebruikt voor materiële zaken. Fresku zingt op zijn nummer Alleen (Spotify) het volgende: "Dan gaat de deur langzaam open en dan komt m’n vader. Hij pakt me stevig vast en let niet op m’n tranen."

Zij gelooft en wil, hij pakt en schiet

Deze woorden worden vaak na 'hij' en 'zij' gebruikt in Nederlandse hiphop.

190509_hiphopgender_graph_txt pakt schiet zal lijkt praat vraagt k ent z egt k omt kijkt begint hoeft houdt krijgt w eet hoort mag vindt wil geloo ft gelijk Zij Hij dubbel z o v aak dubbel z o v aak vier k ee r z o v aak acht k ee r z o v aak

Gevoel versus actie

Taal- en hiphopexpert Vivien Waszink vermoedt dat vrouwen door rappers vaak in verband worden gebracht met gevoel. "Als je bij vrouwen kijkt, dan zie je 'gelooft', 'vindt', 'weet'. Dat gaat vaak over gevoelens."

"Bij mannen is dat veel concreter: 'pakt', 'schiet', 'krijgt'. Het is veel actiever. Voor de vrouwen zie je dan toch wat passiever taalgebruik."

Voor deze analyse hebben wij de lyrics gebruikt van ons project Taalbaas. Wil je weten welke woorden nou echt hiphop zijn, en welke een stuk minder? Check dan deze visualisatie waarin je zelf woorden kunt opzoeken en toevoegen.

Makers