Artsen luiden enkele weken geleden de noodklok over de druk op de afdelingen Spoedeisende Hulp. ‘De rek is er uit’, volgens trauma-artsen uit Noord-Holland en Flevoland. Door de afbraak van chronische zorg voor met name ouderen kunnen ziekenhuizen in de regio Amsterdam de patiëntenstroom niet meer verwerken. Die dreigen daardoor niet langer verantwoorde zorg te kunnen garanderen. De Monitor wil hier meer onderzoek naar doen en vroeg u om tips. Een dag na die oproep kunnen we gerust stellen dat de eerste interessante reacties binnenstromen.

Zo ontvangen we tips van verschillende verpleegkundigen. Sommigen werken op de afdeling spoedeisende hulp en signaleren de toenemende druk in hun wachtkamers. Anderen werken weer op verpleegafdelingen, waar ze bij gebrek aan alternatieven te maken krijgen met ouderen die langdurig opgenomen worden. Zo schrijft een verpleegkundige op een neurologie-afdeling:

‘Wij merken al tijden dat door de nieuwe regels en bezuinigingen dat wij soms patiënten hebben die wel 20-30 dagen in het ziekenhuis liggen terwijl ze al langer medisch ontslagklaar zijn maar omdat er nergens plek is...’

Dat komt volgens deze verpleegkundige door een serie aan oorzaken: verpleeghuizen die sluiten, minder kortdurende opvangplekken, volle revalidatiecentra en lange aanvraagprocedures voor thuiszorg. Ouderen worden langer opgenomen en dat zorgt ervoor dat patiënten die van de Intensive Care of Medium Care af mogen, niet doorgeschoven kunnen worden. Hierdoor stokt ook de stroom van de Spoedeisend Hulp naar andere verpleegafdelingen en krijg je een ‘vol = vol-situatie’.

Rotterdam Rijnmond

Andere tipgevers wijzen ons erop dat deze problemen niet voorbehouden zijn aan Noord-Holland en Flevoland. Tipgever Jacqueline heeft een dementerende schoonmoeder van 85 die nog zelfstandig woont. Na een val op de stoep loopt ze een gat in haar hoofd op. Vanwege de bloedverdunners die ze slikt, gutst het bloed eruit en moet ze naar de Eerste Hulp-post. Alleen wordt in het Spijkenisse Medisch Centrum sinds enige tijd geen 24-uurs zorg meer geleverd. Haar moeder wordt daarom vervoerd naar een ziekenhuis in Schiedam.

‘Hier was het zo druk dat mijn schoonmoeder 2 uur lang op de gang heeft liggen wachten op een arts. Tevens zat de wachtkamer helemaal vol en de verpleegkundigen renden de benen uit hun lijf.’

‘Niets mee gedaan’

Volgens tipgever Willem Heijdacker is dit maar al te herkenbaar. Ook hij komt uit Spijkenisse en leidt een burgerinitiatief dat aandacht vraagt voor het verdwijnen van acute zorg uit de regio. Het Spijkenisse Medisch Centrum is doorgestart onder die naam, na het geruchtmakende faillissement van het Ruwaard van Putten-ziekenhuis. Sinds die tijd volgde reorganisatie op reorganisatie, met als gevolg dat de afdeling Spoedeisende Hulp nu ’s nachts gesloten is. Ambulances moeten volgens Heijdacker langer rijden naar ziekenhuizen in Rotterdam, die van tijd tot tijd moeite hebben de patiëntenstroom te verwerken. Afgelopen januari kondigde het Maasstad-ziekenhuis zelfs een patiëntenstop af.

Heijdacker: ‘We zien hier dat acute zorg in het ziekenhuis problematisch is, maar het ontbreekt hier ook aan genoeg huisartsenposten. Het gevolg daarvan is de wachttijden enorm oplopen. Ouderen bellen dus sneller 112 als ze vermoeden dat er iets niet goed is. Dat creëert chaos bij de afdelingen Spoedeisende Hulp van bijvoorbeeld het Erasmus en het Maasstad.’

Heijdacker vond een luisterend oor bij de Veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond dat afgelopen jaar al waarschuwde voor toenemende druk op ambulancediensten als gevolg van bezuinigingen op structurele zorg. Directeur Arjen Littooij zegt toe de zorgen van Heijdacker en zijn achterban te delen met het Regionaal Overleg Acute Zorgketen, maar sindsdien is het volgens Heijdacker stil.

‘We merken hier niets van enige verbetering. Je hoeft maar te wachten op de volgende griepgolf en de hele keten raakt overbelast.’