In Rotterdam arriveerden nooit eerder zoveel schepen met Amerikaans vloeibaar gas, nu hét alternatief voor Gronings en Russisch gas. Het Amerikaanse LNG komt onder andere uit de Permian Basin in West-Texas. Bij de productie van olie en gas in dit gebied worden meer broeikasgassen uitgestoten dan waar ook ter wereld. Vanuit daar wordt het onder andere getransporteerd naar de door ING gefinancierde terminals in de Golf van Mexico, waar het gekoeld wordt tot 162 graden onder nul om in vloeibare vorm naar Europa en Azië te worden verscheept.

Energieslurpers

De Amerikaanse LNG-exportmarkt groeit enorm, buiten zeven bestaande en drie nieuw te bouwen terminals staan nog elf export-terminals in de planning. Nieuwe terminals zullen niet op tijd af zijn om de huidige gascrisis op te lossen, maar staan er vervolgens wel voor de komende 30 à 40 jaar. Dit terwijl we in rijke landen zoals Nederland en de Verenigde Staten over 20 jaar al CO2 neutraal moeten zijn. Dat zijn althans de plannen van de overheden van die landen. Verwacht wordt bijvoorbeeld dat de nog te bouwen Plaquemines LNG-terminal voorlopig zo'n 8 miljoen ton CO2 per jaar zal uitstoten. Ter vergelijking: Nederlands grootste vervuiler Tata Steel stootte in 2019 6,3 miljoen ton CO2 uit.

De drie terminals in aanbouw, en twaalf vergunde plannen voor nieuwe terminals zullen waarschijnlijk pas over zo'n 5 jaar en later op volle toeren draaien. Deze industrie zal dan naar verwachting 73 miljoen ton broeikasgassen uitstoten. Dat zijn ruim 11 Tata Steel’s.

Omvang en rol ING

De zeven al bestaande en twee van de drie nog te bouwen terminals zijn mede gefinancierd door ING. We hadden inzage in een specialistische financiële database waar project-deals en -transacties in staan. Naast Pointer komt ook BankTrack op een totale projectfinanciering door ING van zo'n 7 miljard dollar. Volgens ING ligt dit bedrag lager, maar de bank weigert daar een onderbouwing bij te geven. In de database zijn bij ING in totaal 78 leningen voor negen terminals terug te vinden. Dat maakt de bank, op twee Japanse banken na, de grootste financier in Amerikaanse vloeibaar gas-terminals.

Direct gevaar voor klimaatdoelen

Recent onderzoek toont aan dat landen veel meer LNG-capaciteit bouwen dan nodig is. In 2030 kan het wereldwijde overschot oplopen tot 500 miljoen ton LNG, bijna vijf keer de invoer van fossiel gas uit Rusland in de EU in 2021. Dit vormt een directe bedreiging voor de Net Zero scenario’s die stellen dat tegen 2030 wereldwijd het gasverbruik ten minste 30 procent lager moet liggen dan in 2021.

ING stelt in een reactie aan ons dat het “gas beschouwt als een overbruggingsbrandstof, noodzakelijk om de transitie naar duurzamere energiebronnen te realiseren.”

Klimaatwetenschapper en co-auteur van diverse IPCC-klimaatrapporten Heleen de Coninck is het daar niet mee eens. “Als we nog veertig jaar zouden hebben, dan zou ik zeggen: ‘Dat is misschien een handige tussenoplossing.’ Maar we hebben nog maar twintig jaar voor CO2-neutraliteit en het winnen, verwerken, het vervoeren en het verbranden van gas veroorzaakt CO2- en ook methaanuitstoot.”

Klimaatbeleid ING onvoldoende

ING besloot eerder dit jaar geen nieuwe projecten meer te financieren waarbij olie en gas worden gewonnen. Maar die uitsluiting heeft nog onvoldoende effect volgens De Coninck omdat ING het transport en verwerking van deze nieuw gewonnen brandstoffen niet uitsluit. “Het is allemaal van elkaar afhankelijk. Als je blijft investeren in infrastructuur om gas te vervoeren, dan hou je eigenlijk ook een prikkel om dat gas te blijven winnen en te gebruiken. Dus je krijgt een soort ‘lock in’.”

Bovendien financiert ING nog wel degelijk de winning van gas, stelt Xavier Lerin, ex-bankier en senior researcher bij ShareAction, een non-profitorganisatie die verantwoord beleggen promoot. “Directe projectfinanciering is slechts een fractie van de financiering die banken aan de winning van olie en gas verstrekken. De steun van ING aan de bedrijven zelf die van plan zijn hun winning naar fossiele brandstoffen aanzienlijk uit te breiden, staat haaks op betrouwbare scenario’s die ernaar streven de gemiddelde opwarming van de aarde beperkt te houden tot 1,5 graden.”

Tijdens de afgelopen klimaattop in Egypte publiceerde ShareAction een rapport waarin zij de klimaatstrategieën van een groep banken tegen het licht hielden. Hieruit blijkt volgens Lerin dat “de doelstellingen van ING tot de minst ambitieuze behoren. Als het de bank ernst is met haar streven naar netto nul (uitstoot, red.), heeft zij een passende klimaatstrategie nodig die de uitbreiding van olie- en gas financiering volledig verbiedt en ambitieuze doelstellingen voor het koolstofarm maken van de economie bevat.”

Ook Maaike Beenes, campagneleider banken en klimaat bij BankTrack, dat jaarlijks de fossiele financiering van de grootste banken ter wereld onder de loep neemt, ziet dat ING niet voldoende doet om de klimaatcrisis tegen te gaan. “Uiteraard zijn we niet per morgen verlost van onze afhankelijkheid van vloeibaar gas. Maar nieuwe fossiele infrastructuur, zoals de Amerikaanse LNG-terminals, komt te laat om de huidige energiecrisis op te lossen, terwijl uitbreiding van winning en verwerkingscapaciteit de klimaatdoelen van Parijs in acuut gevaar brengt.”

FossielVrij heeft ons op het spoor gebracht van ING's financiering in Amerikaanse LNG-terminals. Daarna is door ons onafhankelijk van hen onderzoek gedaan.