Toon de samenvatting
Geert Wilders en de Partij voor de Vrijheid spelen al vijftien jaar een hoofdrol in het dagelijkse nieuws. Hoe doen ze dat? Onderzoekers Alyt Damstra en Rens Vliegenthart van de Universiteit van Amsterdam zochten het uit. Zij telden in de periode tussen 2004 en 2019 het aantal artikelen (41.000!) waar Wilders en/of de PVV genoemd werden en keek hoe de steun voor de PVV zich door de jaren heen ontwikkelde en groeide door aandacht in drie landelijke kranten. Wat zien we als we de 15-jarige relatie tussen Wilders en de dagbladen onder de loep nemen? Hoe heeft de PVV-voorman zich ontpopt tot mediastrateeg?
Wilders versus Baudet
Wouter de Winther is chef van de parlementaire redactie bij Telegraaf en herkent de mediastrateeg in Wilders. “Wilders is voortdurend bezig met hoe hij kan aanhaken op het nieuws. Dat komt door zijn grote schat aan ervaring.”
Wilders is ook de enige die zo’n grote afstand überhaupt kan bewaren tot journalisten omdat hij zo streng wordt beveiligd. “Bij Asscher (PvdA) of Dijkhoff (VVD) kan je vaak zo naar binnen lopen“, aldus de Winther.
'Baudet is een filosoof, verdwaald in de politiek'
Thierry Baudet, zijn concurrent op rechts, is nog duidelijk minder gepokt en gemazeld, volgens De Winther. Maar dat komt vooralsnog door het verschil in ervaring. “Baudet is toch een soort filosoof, verdwaald in de politiek. Een amateur als je hem met Wilders vergelijkt. Als je Baudet en mensen van Forum spreekt, lijken ze toch vaak overvallen door het politieke spel en journalistieke omgangsvormen.”
“Kiezers vallen nu nog voor Baudet om zijn Pietje Bell-imago, maar ze verwachten wel dat Forum iets voor elkaar krijgt. Bij Wilders zag je dat ook na het laten vallen van het kabinet. Kiezers vinden dat toch belangrijk.”
Wilders is dus de betere tacticus. Maar De Winther zegt geen rekening te houden met Wilders’ strategie. “Wij zijn een nieuwskrant en dus niet bezig met wie wel of geen aandacht krijgt, omdat dat hem/haar wel of niet uitkomt in de peilingen. Dat is een afweging die wij niet maken.” Wel houdt De Telegraaf rekening met het belang achter de boodschap van politici.
Want De Winther erkent het risico om door politici voor het karretje gespannen te worden. “Politici beïnvloeden het debat vaak genoeg. Dan weet je dat daar een belang achter zit. Wij maken dan de afweging: voor wie is dit belangrijk en is dit nieuws?”
De onderzoekers keken ook nog naar andere thema's die ook impact zouden kunnen hebben op steun voor de PVV. Dan gaat het om bijvoorbeeld groei in asielzoekers, werkloosheid, criminaliteit, terrorisme etc. Maar dat bleek niet het geval. De rol van de zichtbaarheid in kranten bleek verreweg de sterkste factor te zijn op de steun voor de PVV.
Bevindingen van Alyt Damstra en Rens Vliegenthart (UVA) staan in een hoofdstuk van het boek Wilders Gewogen, 15 jaar reuring in de Nederlandse politiek door Voerman & Vossen.
