Hij dacht voor het eerst seks te hebben met een webcammer. Maar op zijn hoogtepunt bleek hij slachtoffer van een afpersingsoperatie. In ons onderzoek naar misleiding en oplichting door webcammers zijn we benieuwd hoe deze schimmige wereld werkt en wat de gevolgen ervan zijn. Ondanks dat anderen dit soort intieme ervaringen liever voor zich houden doet de jonge, openhartige Bastiaan* bij ons zijn verhaal: "Om andere mensen te laten weten dat het een reëel risico is."
Er bestaan websites waar je tegen betaling met mensen via je webcam contact kan hebben. Door gesprekken te voeren, maar vaak ook door een verleidelijk spel: webcamseks. We komen Bastiaan op het spoor. Zijn eerste webcamervaring gaat gelijk mis als hij merkt dat hij bedonderd is. Pas achteraf wordt het hem duidelijk dat hij geen live webcamseks had maar dat hij naar een vooraf opgenomen video zat te kijken. Maar dan is het al te laat. De afperser deelt zijn scherm om te laten zien dat het menens is.
Dat het zo spannend was, had ik niet verwacht
Hoe begint je verhaal, wat is jou overkomen?
“Via een chatwebsite kwam ik bij een webcamdame terecht. Het begon wat ongemakkelijk met een chatgesprek over koetjes-en-kalfjes, maar toen trok ze ineens haar shirt uit. Het was wel duidelijk dat ze er niet was om penvrienden te worden. Dat deed wel wat met mij en ik raakte er opgewonden van. Er was geen chatgesprek meer, alleen nog beeld. Ze begon zichzelf te bevredigen, ik deed hetzelfde. Ik wist niet wat mij overkwam. Dat het zo spannend was, had ik niet verwacht.”
Toen ik mijn hoogtepunt bereikte bevroor haar scherm. Ze schreef: 'Mijn verbinding doet het niet goed, kan je me op Skype toevoegen?' Alle alarmbellen hadden moeten gaan rinkelen, maar mijn opwinding had het al van mijn ratio gewonnen op dat moment. Na 5 minuten wachten op Skype kwam ze met een schrikbarend bericht: 'Hey, ik ben niet het meisje dat je had verwacht'.
Het werd me ineens duidelijk dat ik aan het lijntje was gehouden, want het bleek een soort hacker te zijn.
De dreiging was duidelijk, hij had me behoorlijk bij de ballen
Hij vertelde dat hij mijn webcambeelden, opgenomen had. En omdat ik hem op Skype toegevoegd had wist hij mijn voor- en achternaam. Op die manier vond hij heel snel mijn sociale media-profielen. Hij heeft mijn beelden op een pornosite gezet, met mijn naam in de titel. Het filmpje plakte hij in de berichtvensters van een aantal connecties van mij op Facebook. Hij hoefde alleen nog maar op verzenden te drukken. De dreiging was duidelijk, hij had me behoorlijk bij de ballen.
Wat waren zijn eisen?
Hij vertelde mij dat als ik 1000 dollar overmaakte hij alles ongedaan kon maken. Maar als ik student was mocht ik de helft overmaken.
Ik moest geld overmaken naar een betaalplatform met fysieke locaties. Zijn handlanger, die hij zijn baas noemde, zou naar die locatie gaan en zien of het geld ook daadwerkelijk was overgemaakt.
Mijn hele netwerk kan mij naakt zien aftrekken in een video
Wat denk je op zo'n moment?
Gek genoeg kwam ik wel in een soort van actie-modus. Ondanks dat ik digitaal onder schot werd gehouden voelde ik zijn onprofessionaliteit en de ruimte om hem een beetje om de tuin te leiden. Hij schold me uit toen hij merkte dat ik niet meegaf. Dat frustreerde hem enorm. Op een gegeven moment zei ik: 'je doet maar, zet die video maar online.' Uiteindelijk heb ik weten af te dingen tot een lager bedrag, wat ik uiteindelijk wel betaald heb. Ik vond het te spannend om helemaal voet bij stuk te houden.
Waar was je bang voor als hij wel alles online zou hebben gezet?
Tijdens het proces heb ik mij die vraag ook voortdurend gesteld. Ik besefte: mijn hele netwerk kan mij straks naakt zien aftrekken in een video. Vervelend zowel privé als voor werk. Maar als het eenmaal gebeurt dan is dat maar zo, ik schaam mij niet voor wat ik heb gedaan.
Maar wat mij nog het meest beangstigde was wat hij in potentie met mijn beelden zou doen. Wat als hij nou in plaats van het meisje waarmee ik aan het chatten was een oude man of een kind ervoor in de plaats zou hebben gezet? Dat zou nog veel schokkender zijn geweest. Shit, kan ik hem wel op zijn woord geloven dat hij niks met de video doet?
Ik heb niet de illusie dat ik de eerste, dan wel de laatste zou zijn.
Omdat ik met zijn scherm kon meekijken kon ik ook zien dat ik zeker niet de enige was bij wie hij dit flikte. Op zijn bureaublad zag ik mijn filmpje tussen een stuk of zeven andere bestanden van video’s staan. Ik heb niet de illusie dat ik de eerste, dan wel de laatste zou zijn.
Toen het beeld op zwart ging en ik mijn computer uitzette dacht ik: wat is mij nou weer overkomen. Een soort filmische gewaarwording. Ondanks alle stress voelde ik ook een soort van hilariteit: 'dit is typisch weer iets voor mij, dat ik zo naïef ben dat ik in zoiets terechtkom.' Het was een gevoel van opluchting, de adrenaline die door mijn lichaam gierde en een deel angst.
Heb je nog steeds de angst dat er iets met jouw beelden gebeurt?
Ik zal niet ontkennen dat ik weleens de titel van die video die hij online zou hebben gegooid heb opgezocht. Maar het feit dat ik daarna niet meer ben benaderd geeft mij wel het vertrouwen dat er genoeg andere mensen zijn waar meer te halen valt. Dat komt denk ik doordat ik zo stellig ben geweest in dat ik niet veel te besteden heb.
Ik heb in een social media-post van A tot Z mijn verhaal opgetekend en gedeeld.
Waarom wil je je verhaal doen?
Om andere mensen te laten weten dat het een reëel risico is. Vrij snel nadat mij dit was overkomen heb ik in een social media-post van A tot Z mijn verhaal opgetekend en gedeeld met mijn netwerk. Zo heb ik voor mezelf de angel eruit gehaald. Ik kreeg enorm veel reacties. Het werd een soort olievlek. Vrienden van vrienden werden benaderd: 'Hey, heb je dat bericht van die jongen gelezen?'
Doorgaans reageerden mensen heel positief; 'Wat goed dat je je verhaal durft te delen zodat mensen beseffen wat het risico hiervan is'. Anderen vonden het vooral heel dom, maar dat neem ik voor lief. Als ik zie hoe mensen er over het algemeen op reageerden ben ik blij dat ik het heb gedeeld op die manier.
Ik ben later ook naar de politie gegaan. Ik dacht, als mijn verhaal officieel geregistreerd staat dan heb ik in ieder geval mijn kant van het verhaal kunnen vertellen.
Dit is allemaal binnen één avond gebeurd, hoe kijk je achteraf terug op deze avond?
Als een hele leerzame, stressvolle en inmiddels ook wel als een grappige avond. Ik dacht, dit overkomt alleen mensen die echt niet goed nadenken en voor ik het wist was ik zelf aan de beurt. Mede ook omdat het zo goed in elkaar was gezet. Ik had namelijk echt het idee dat ik met haar aan het chatten was. Achteraf bleek het een opgenomen video te zijn.
Dat ik zo herkenbaar in beeld van mijn webcam was; echt een 'rookie mistake'.
Op het moment ben je opgewonden en gefixeerd op haar lichaam. Daardoor zag ik niet meer dat de beelden asynchroon liepen met wanneer 'ze' typte in de chat.
Wat zou je andere mensen aanraden die hiermee in aanraking komen?
Dat ik zo herkenbaar in beeld van mijn webcam was; echt een ‘rookie mistake’. Als je seks hebt via je webcam, zorg in ieder geval dat je bijvoorbeeld alleen je bovenlichaam ziet. Zonder je hoofd erop kan de video in principe van iedereen zijn.
Ik heb ook mijn online vindbaarheid flink teruggebracht. Deels uit voorzorg, maar ik kreeg ineens sterk het besef dat het vrij zinloos is dat al die informatie over mij online ergens rondzwerft.
*Bastiaan is een gefingeerde naam, echte naam is bij de redactie bekend
