“Ik was er kapot van”, zegt Henk, die zowel beroepsmatig als privé veel op het internet zit. Ondanks zijn achtergrond als ICT’er, wordt hij in mei 2021 slachtoffer van beleggingsfraude. Een geraffineerde oplichtingstruc waarbij online zwendelaars je overhalen om veel geld in een neppe beleggingswebsite te steken.

Voor Henk begint de scam als hij via Facebook contact krijgt met iemand die zich voordoet als Wendy Yu, een bekende Chinese filantroop en zakenvrouw. “Ze was geïnteresseerd in westerse mensen”, vertelt hij. De gesprekken gaan vooralsnog alleen over koetjes en kalfjes. Ze deelt zelfs familiefoto's van zichzelf met haar vader, die nergens anders op het internet staan. “Het zag er vertrouwd uit en het voelde vertrouwd.”

Geld kwijt aan nep-investeringsplatform

Na verloop van tijd begint ‘Wendy’ over beleggen; ze wil Henk helpen ook rijk te worden. Omdat hij daarmee geen ervaring heeft, laat hij zich graag adviseren door zijn nieuwe internetvriendin. Het begint met het investeren van kleine bedragen in goud, maar al snel zegt ze dat als hij meer wil verdienen, hij meer moet inleggen. In totaal stopt Henk ruim 50.000 euro in het neppe investeringsplatform.

Wanneer Henk op zijn rekening bij de nep-bank een mooi bedrag van twee ton ziet staan, besluit hij dat het tijd is om te stoppen. Als hij vraagt of dat geld naar zijn eigen rekening kan worden overgemaakt, hoort hij ineens helemaal niets. Ook gaat het Facebook- en WhatsApp-account van Wendy op zwart. Dan weet hij dat hij is opgelicht.

Hij belandt in een rollercoaster van emoties: “Ik was vooral erg boos, verdrietig en kon niet meer slapen.” Hij hoopt dat de politie voor gerechtigheid kan zorgen en doet aangifte. Kort daarna krijgt hij per mail te horen dat de politie niets kan doen. “We hebben op dit moment te weinig informatie of aanwijzingen om een zaak te starten”, schrijven ze. Henk doet later nog op eigen houtje onderzoek waarvan hij de resultaten met de politie deelt. “Maar daar heb ik tot op de dag van vandaag niets van vernomen."

Online criminaliteit zal de politie een worst wezen

Henks ervaring met de politie is niet uniek. Van de aangiften van online criminaliteit, komt slechts in tien procent van de gevallen een verdachte in beeld, zo concludeert het Wetenschappelijk Onderzoek -en Datacentrum (WODC) in maart van dit jaar.

Volgens de onderzoekers komt dit vooral door een gebrek aan kennis en ervaring bij de politie. Ook wordt vaak voorrang gegeven aan fysieke criminaliteit. Een anonieme agent die met het WODC sprak, herinnert zich een dag waarop de politie urenlang bezig is met een winkeldief die twee droge worsten meepikte. Diezelfde dag wordt een slachtoffer van een online-oplichtingstruc waarbij hij 60.000 euro kwijtraakt, het bos ingestuurd: “Ja, dat is wel een beetje dom, dat je in die oplichtingsmail bent getrapt. Nee, daar hebben we geen tijd voor.”

Online criminaliteit heeft veel impact

Henk heeft nooit meer iets van zijn geld terug gezien. Wel is hij tegenwoordig ambassadeur van de lotgenotengroep van de online community van Slachtofferhulp Nederland. Dagelijks melden zich daar nieuwe slachtoffers die door online criminelen zijn opgelicht. Een blik op de vele berichten en reacties, leert dat de impact van online oplichting vaak groot is. ‘Ik kan wel zeggen dat ik het leven op dit moment niet meer zie zitten’, zegt iemand op het forum.

Henks missie is zoveel mogelijk mensen op het medium te helpen. Zo adviseert hij iedereen aangifte te doen. Toch bestaat zijn hulp voornamelijk uit het bieden van een luisterend oor. “Want verder ben je bijna altijd gewoon aan de goden overgeleverd."