Arbeidsmigranten die dakloos raken, worden door gemeenten meestal geweerd bij de opvang, daar moet verandering in komen. Dat blijkt uit conceptstukken die Pointer (KRO-NCRV) heeft ingezien.
Gemeenten hebben nu de regel dat een arbeidsmigrant aantoonbaar vijf jaar in Nederland moet hebben gewoond en gewerkt, voordat zij recht hebben opvang. Deze zomer wordt de door de overheid ontwikkelde ‘checklist gelijke behandeling EU burgers’ gepubliceerd, waarvan Pointer het concept heeft ingezien. Op deze manier wordt het duidelijker voor gemeenten wanneer ze dakloze arbeidsmigranten mogen toelaten tot de opvang.
Zo hebben migranten volgens de checklist al recht op opvang wanneer ze minder dan een jaar rechtmatig in Nederland zijn verbleven. De checklist is opgesteld door de het ministerie van Volksgezondheid, Justitie en Veiligheid, het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de IND.
Carina Kruijsen, bestuurder bij opvangorganisatie SMO-Traverse, baalt van het huidige beleid. Volgens haar zijn alle dak- en thuislozen namelijk welkom, maar kan ze de dakloze arbeidsmigranten niet opvangen. "Wat betreft arbeidsmigranten is landelijk de afspraak gemaakt dat we ‘nee’ moeten zeggen", zei ze zaterdag in Pointer op NPO Radio 1.
Pointer pop-up: Geen werk, geen huis
In strijd met Europese regels
Hoe Nederland op dit moment dak- en thuislozen opvangt, is in strijd met Europese richtlijnen. "Ik weet ook niet waar de overheid deze vijf-jaar-regel vandaan haalt", zegt Dion Kramer, universitair docent Europees Recht aan de Vrije Universiteit. Volgens hem is de checklist dan ook een verbetering van de huidige situatie, en meer in lijn met de Europese regels.
De VNG erkent dat het overheidsbeleid niet klopt. "Uit de checklist blijkt dat arbeidsmigranten inderdaad eerder recht hebben op opvang, en niet pas na vijf jaar werken en wonen in Nederland", zegt Martijn Balster van de Vereniging Nederlandse Gemeenten.
Dubbel gevoel
Voor gemeenten geeft de komst van de checklist een dubbel gevoel. "We vinden het niet humaan dat deze mensen buiten moeten slapen, maar als je als gemeente niet financieel gecompenseerd wordt, dan heb je een probleem", aldus Balster. Daklozenopvang wordt gefinancierd vanuit de WMO, waardoor van tevoren wordt bepaald hoeveel dak- en thuislozen gemeenten kunnen opvangen. Als ze dan ook nog dakloze arbeidsmigranten moeten opvangen, bestaat de angst dat gemeenten in de knel komen.
Daarnaast is het aantal dakloze EU-arbeidsmigranten de afgelopen jaren enorm toegenomen. Drie jaar geleden ging het nog om bijna drieduizend migranten, maar eind vorig jaar stond de teller al op minstens zesduizend, zo becijferde RTL Nieuws toen. Wat momenteel het precieze aantal dakloze arbeidsmigranten is, is lastig te zeggen.
Zaterdag besteedde Pointer op NPO Radio 1 uitgebreid aandacht aan de problematiek rondom arbeidsmigratie:
Wil je op de hoogte blijven van dit onderzoek?
Elke week sturen we je onderzoeksverhalen, tips van de redactie, en verhalen die je nog van ons kan verwachten.
