‘Aardbei-milkshake, wafel, boter, honing, roodfruit en slagroom.’ Enthousiast wijst Adam de lekkernijen aan in de vitrine. Voor ons onderzoek naar de e-sigaret zijn we niet in een delicatessezaak, maar in een e-sigarettenwinkel in het hartje van Hilversum. In de glazen kasten staan eindeloos veel flesjes met vloeistof voor de e-sigaret. ‘De smaken van de ‘liquids’ zijn een traktatie voor met name jongeren.’
Adam Hancer doet er niet geheimzinnig over. Hij verkoopt geen gezond fruit maar producten die verslavend zijn. In de ene helft van zijn winkel gaan sigaretten over de toonbank en in het andere deel verkoopt hij e-sigaretten en de bijbehorende vloeistoffen. Anders dan de tabaksproducten worden de vloeistoffen voor e-sigaretten aangeboden met smaken die de jongeren doen smullen. ‘Ik ben er 10 jaar geleden ingerold. Toen ik begon met de verkoop van e-sigaretten was het assortiment van smaakstoffen niet groot, nu kent de keuze geen grenzen.’
Chocolade met pindakaas gevuld met crème. Cheesecake en latte macchiato met slagroom.
De eigenaar van de e-sigarettenwinkel loopt naar een multomap waar je kan kiezen tussen de meest exotische smaken. ‘Wafel, chocolade met pindakaas gevuld met crème. Mojito, cheesecake en latte macchiato met slagroom en watermeloen met bubblegum.’ Adam moet er zelf ook om lachen wanneer hij door de ‘menukaart’ bladert. Het valt niet te ontkennen dat er voor iedere smaak en iedere leeftijdscategorie wat wils is.
Verder is het overduidelijk dat jongeren een belangrijke doelgroep zijn voor verkopers van e-sigaretten. ‘Al die mixsmaakjes spreken de jeugd aan. Je kan ze kopen met en zonder nicotine. Ik zie dat jongeren van 18 tot en met 25 jaar naar spannende mixjes grijpen en oudere dampers eerder menthol en reguliere smaken zoals tabak en shag kopen.’
Opstapje naar nicotineverslaving
De vraag is of het enorme aanbod aan smaken van de e-sigaret leidt tot meer nicotineverslaafden onder jongeren. Adam twijfelt er niet aan. Hij ziet dat jongeren die beginnen met liquids zonder nicotine overstappen naar een vloeistof met nicotine. ‘Zo gaat het altijd. Je begint onschuldig met een smaakje en op den duur ga je er nicotine in doen. Dat gaat ten koste van de jeugd want uiteindelijk word je verslaafd.’
Smaakjes eruit
De winkelier vindt dat er paal en perk moet worden gesteld aan de verkoop van smaakjes in e-liquids. Het is een opmerkelijke opvatting voor iemand die zijn brood verdient met e-sigaretten en e-vloeistoffen. ‘Wat mij betreft moeten al die smaakjes eruit. Reguliere smaken mogen wat mij betreft wel worden verkocht maar die zijn alleen bedoeld voor mensen die willen stoppen met het roken van tabak.’
Eerder spraken we Reinskje Talhout van het RIVM die constateert dat er 20.000 liquids zijn en 245 unieke smaken. De smaakstoffen komen uit de voedingsindustrie en het is niet duidelijk wat de gezondheidseffecten zijn wanneer je de smaakjes verhit en inhaleert. Het baart haar verder zorgen dat al die verschillende smaken de interesse opwekken van jongeren.
De gezondheid van jongeren is voor Adam Hancer dus opmerkelijk genoeg belangrijker dan het voortbestaan van zijn winkel. Waarom? ‘Ik ben hier 10 jaar geleden ingerold en kan ook wat anders doen. Als ik zie wat het doet met mensen. Dus sigaretten en mixsmaakjes eruit. De e-sigaret alleen nog maar voor mensen die willen stoppen met roken.’
Overigens valt niet te verwachten dat Adam zijn zaak snel gaat sluiten. Staatssecretaris Blokhuis (VWS) wil de manier waarop de eisen aan smaakstoffen en andere ingrediënten van e-sigaretten Europees zijn geregeld ter sprake brengen in Europa. Dat exotische smaakjes dus op korte termijn worden verboden is onwaarschijnlijk.
De uitzending 'Dampende jongeren' is hier terug te zien.
