We spreken Tevreden voor ons onderzoek Onderwijs in de corona crisis. Niet alleen ouders, kinderen en scholen hebben moeite met de huidige situatie in het onderwijs. Ook leerplichtambtenaren moeten op een andere manier hun werk uitvoeren. En dat levert bijzondere situaties op.

Het bonnenboekje blijft in de zak

“Iets waar ik zelf nooit bij stil had gestaan, is dat jongeren veel van mobielnummer wisselen. Zelf heb ik altijd hetzelfde nummer gehad. Maar toen we in het begin iedereen wilde bereiken die niet online de les volgde, konden we veel kinderen alleen daarom al niet vinden”, aldus Tevreden.

Leerplichtambtenaren handhaven momenteel nauwelijks en er wordt ook niet met het bonnenboekje gezwaaid als kinderen niet op de digitale school verschijnen. De aandacht gaat uit naar waarom kinderen er niet zijn. Daar hoort persoonlijk contact bij, maar dat gaat lastig als je anderhalve meter afstand moet houden: “Wij doen geen huisbezoeken, maar we gaan wel langs de deur als we kinderen niet kunnen bereiken, in de hoop dat we ze thuis wel te pakken krijgen.”

Een laptop voor vijf kinderen

Tevreden komt verschillende situaties tegen. Soms moeten families één laptop delen met vijf kinderen en ouders: “Er was een die jongen die niet kon inloggen omdat die ouders ook de laptop nodig hadden. Zij zeggen: ‘Op het moment dat ik minder kan inloggen raak ik mijn baan kwijt en dan kunnen we de huur niet betalen.’ Wat is er dan belangrijker? Het onderwijs of het werk van de ouders?”

Daarnaast zijn er ook ouders die bij het zien van een leerplichtambtenaar al de gordijnen dichttrekken: “Je hebt een groep die heel wantrouwend is, want er komt een leerplichtambtenaar aan de deur. En zo’n bezoek kan normaal leiden tot een proces verbaal en een boete. Die ouders houden de boot af. Maar je ziet ook een groep ouders die puberende jongeren thuis hebben die ze zelf ook niet in beweging krijgen. Die denken: ‘Eindelijk helpt er iemand. Ik hoop dat de leerplichtambtenaar zegt dat hij wel wat naar school moet, dat ie wel weer wat moet doen’.”

Geen boetes maar aandacht

“Ik heb zo’n twintig tot dertig jongeren waar het niet altijd goed mee gaat. Ik kijk heel praktisch of we ze kunnen motiveren. Wat hebben ze nodig om wel enthousiast te worden voor de online lessen, of om ze te kunnen volgen? Daarvoor is het heel belangrijk om langs de deuren te gaan. Alleen, of met iemand van de school. Je moet echt kijken naar de persoonlijke situatie van de kinderen en wat er ontbreekt of waar ze hulp bij nodig hebben.”

Om duidelijk te maken dat de leerplichtambtenaar niet langs komt om een boete uit te delen, heeft de gemeente Amsterdam kaartjes in de bus gedaan bij kinderen die veel spijbelen, in plaats van de normale officiële waarschuwing. De kaart moet een vriendelijke uitstraling hebben en duidelijk maken dat de gemeente gezinnen wil helpen en niet wil bestraffen.

“Laten wij zorgen voor een goede toekomst”

“De leerlingen hebben vitamine A nodig: vitamine Aandacht. De school is nu gesloten, dus zij horen die aandacht van andere mensen te krijgen, in dit geval van een leerplichtambtenaar of een docent die langsgaat”, aldus Tevreden. Hij merkt dat de corona-crisis ook zijn voordelen heeft. Omdat hij niet hoeft te dreigen met boetes, is het makkelijker om een gesprek aan te gaan.

En ook de samenwerking met andere instanties zoals politie, jeugdzorg en de school, gaat soms makkelijker nu er even iets minder naar de regels wordt gekeken. “Als ik merk hoe het nu gaat en als ik mijn collega's hoor, dan denk ik dat we het met z'n allen goed oppakken. Laten we hopen dat het ook na de zomervakantie op deze manier doorgaat. Dat wij zorgen dat die kids wel een goede toekomst hebben”, aldus Tevreden.