We doen onderzoek naar het vaccineren van kinderen omdat de vaccinatiegraad langzaam daalt en dat op termijn een volksgezondheidsprobleem kan worden. Is een verplichting de oplossing vragen wij ons af?

Tegen

We kunnen geen harde conclusies trekken uit de honderden reacties die we binnenkregen op dit eerste artikel over dit onderwerp. Om de praktische reden dat we nog geen tijd hebben gehad om alle reacties door te lezen. Een andere reden is dat we een poll plaatsten in het artikel die de terechte kritiek kreeg dat je vaker dan 1 keer kan stemmen. Dit feit, in combinatie met aanwijzingen die binnenkwamen dat mensen uit zogenaamde ‘antivaccinatiekringen' onze poll hebben gepromoot en mogelijk ook veelvuldig hebben gestemd, maakt de poll onbruikbaar.

We kunnen wel concluderen dat dit onderwerp leeft bij veel mensen en dat er veel uiteenlopende meningen zijn. Dit zorgt voor opmerkelijk heftige online discussies. We proberen weg te blijven van de bijbehorende emoties en zetten een aantal veel gelezen argumenten voor je op een rijtje.

Ouders

Het meest genoemde argument tegen een verplichte vaccinatie is dat ouders dat zelf moeten bepalen en niet artsen of de overheid. Eén iemand schrijft dat die individuele vrijheid belangrijk is. ‘Verplichting doet me denken aan leven in een dictatuur.’ Lees ook deze reactie van Wim.

Grondwet

Sommigen halen artikel 11 van de Grondwet er bij. Die gaat over de onaantastbaarheid van het menselijk lichaam. Iedereen mag zelf bepalen wat er met zijn of haar lichaam gebeurt. Er is echter nog een artikel in de Grondwet, zeggen anderen, namelijk nummer 22. Die zegt dat de overheid de plicht heeft maatregelen te nemen om de volksgezondheid te bevorderen. Het tegengaan van besmettelijke ziekten geldt als een reden voor ingrijpen.

Voor

Anderen zeggen dat er grenzen zijn aan de rechten van ouders. Kijk maar naar het ontnemen van zeggenschap over het kind of de verplichting tot medisch handelen. De vraag is waar die grens ligt dat je ouders kunt gaan dwingen. Voorstanders van een verplichting schrijven dat het hier niet alleen gaat over de gezondheid van één kind van een ouder, maar alle niet ingeënte kinderen en andere kwetsbare groepen. Door kinderen niet in te enten verzwak je de groepsimmuniteit en breng je anderen in gevaar. Dat is voor een aantal genoeg voor een verplichting.

Sommige reacties zitten er ergens tussenin: alleen een verplichting bij dreigende ernstige epidemie. Of recht op uitstel als een kind ziek is. Of alleen een verplichting voor een paar ziektes zoals polio.

Alternatieven

Er zijn ook mensen die vóór vaccineren zijn, maar tégen een verplichting. Zij willen een ‘antwoord vanuit de maatschappij’, waarbij huisartsen, kinderdagverblijven en speeltuinen de niet gevaccineerde kinderen mogen weigeren. Anderen zijn voor hogere ziektekostenpremies, beboeten of andere subsidies en toelages afnemen. Zo laat je de ouders beslissen, maar is er wel een forse negatieve prikkel.

Ontkenners

Er zijn een heleboel reacties uit de anti-vaccinatiehoek. De zorgen daar willen we serieus nemen, maar we gaan in ons onderzoek niet nog een keer een hele reeks bekende theorieën en mythes ontkrachten. We noemen er hier toch een paar, om te laten zien wat langskomt.

• vaccinatie werkt niet
• vaccinatie leidt tot autisme
• er is vaccinatieschade
• vaccinatie zit vol giftige chemicaliën
• vaccineren is er alleen maar door propaganda van de farmaceutische industrie

Deze mensen veronderstellen dat de gehele medische wereld niet geïnteresseerd is in de gezondheid van kinderen. Wij gaan daar niet in mee. Onderaan de pagina verwijzen we naar een paar websites waar je meer kan lezen over deze opvattingen.

Gereformeerden

Eén van de reacties komt Gijsbert van Eijsden, humanistisch raadsman in het leger. Hij is opgegroeid in een gereformeerd milieu waar uit overtuiging niet altijd gevaccineerd werd en werkte in het Wilhelmina Kinderziekenhuis. Hij ziet een groot verschil tussen hoe gereformeerden dit doorleven, en mensen die geïnspireerd zijn door de niet religieuze antivaccinatiebeweging. Bij de gereformeerden zit hun visie in hun vezels. Ze zijn er van overtuigd dat God over het leven beschikt en accepteren dat tot de laatste snik in een ziekenhuisbed. Bij niet-religieuze mensen is de levensovertuiging waarop de keuze is gebaseerd, levensbeschouwelijk gezien, onduidelijker. En kan grote verslagenheid geven wanneer het noodlot juist hen treft.

Veel hoogopgeleide mensen hebben in mijn ogen wel kennis van wetenschappelijke inzichten, echter missen een stevige levensbeschouwelijke basis waaruit men een bewuste keuze maakt. Zij accepteren geen autoriteit op onderwerpen. Het willen nemen van eigen verantwoordelijkheid, vervalt in een oppervlakkig levensbeschouwelijk navelstaren. Een hyperfocus op het eigen gezin en het wegkijken van de maatschappelijke gevolgen, kunnen van dit zoeken de uitkomst zijn. Gelegenheidsargumenten, willekeur op andere levensbeschouwelijke gebieden en het achteraf goed praten van genomen beslissingen vormen dan een valkuil. Immers de veiligheid van het kind staat centraal, hoewel we wel de auto nemen voor het gemak. Statistisch gezien is dit laatste veel risicovoller voor het kind.

Soms vraag ik me af, wanneer je voor een dergelijke positie kiest en het ongeluk treft je, ben je dan ook instaat de gevolgen van de eigen keuze te dragen en je tegenover anderen daarover te verontschuldigen? Of maakt de maatschappij dan opeens wel onderdeel uit van je betekeniskader en wordt er verwacht dat men bijspringt?

Zorgen

Er zijn mensen die zich zorgen maken over deze anti-vaccinatiebeweging. Zo schrijft Lydia:

Sommigen roepen in herinnering hoe schadelijk de ziekte kan zijn. Zo schrijft Marja op Facebook:

Wil je meer lezen over de feiten en fabels over vaccinatie, lees hier de antwoorden van het RIVM op veelgestelde vragen over vaccinatie of lees of hier een ander artikel over vaccinaties van De Kennis van Nu.