Sociale media spelen een belangrijke rol bij verkiezingen en in de politiek. Genoeg reden om daar onderzoek naar te doen en dan in het bijzonder naar Instagram. Want geeft het algoritme van Instagram voor- of afkeuren voor bepaalde afbeeldingen van Nederlandse politici? Om dat uit te zoeken, zoeken we datadonateurs die een browser-plugin willen installeren. Samen met de NOS, De Groene Amsterdammer en Algorithm Watch onderzoeken we in de maanden richting de Tweede Kamerverkiezingen hoe Instagram op de achtergrond werkt.

Op 17 maart – en mogelijk al de dagen daarvoor – mogen we weer naar de stembus voor de Tweede Kamerverkiezingen. De campagnes zijn al voorzichtig begonnen en de kandidatenlijsten worden aangekondigd. En aangezien fysiek campagnevoeren door het coronavirus behoorlijk beperkt blijft, zijn sociale media belangrijker dan ooit om politieke boodschappen naar buiten te brengen. Instagram is een van de plekken waar lijstrekkers en (toekomstig) Kamerleden zichzelf kunnen profileren.

Het is echter onduidelijk hoe Instagram bepaalt hoe hoog een bericht in jouw dagelijkse feed wordt geplaatst. Zit daar willekeur in? De aankomende maanden zoeken wij zogeheten datadonateurs om daar verandering in te brengen.

De Duitse non-profitorganisatie Algorithm Watch onderzoekt sinds 2017 hoe algoritmen ons digitale leven beïnvloeden. Zo publiceerde de organisatie eerder een onderzoek over de moderatietool van Google, die zwarten en homoseksuelen automatisch als ‘toxic’ categoriseerde. Ook heeft Algorithm Watch geschreven over hoe Facebook stereotypen inzet om hun advertentieinkomsten te maximaliseren. Je leest meer over hun organisatie, missie en team op deze website.

Hoe werkt het?

Samen met Algorithm Watch, NOS en De Groene Amsterdammer willen we in kaart brengen hoe Instagram berichten van Nederlandse politici op jouw tijdlijn plaatst. Welke opvallende zaken kunnen we daaruit opmaken? Daarvoor onderzoeken we de officiële partij-accounts, de lijsttrekkers en de daaropvolgende populairste accounts per partij. We vragen je om een browser-plugin te installeren, zodat je gegevens kunt doneren aan ons onderzoek. Met die data kunnen we bepalen hoe Instagram achter de schermen werkt.

De plugin verzamelt niet meer informatie dan nodig. We moeten je gebruikersnaam weten, om zo verschillende timelines uit elkaar te kunnen houden. Ook moeten we weten welke gebruikersnamen er in je timeline voorbij komen, om zo het gedrag van de algoritmes te kunnen inschatten.

Zowel jouw gebruikersnaam als die van mensen in je timeline worden zodanig door elkaar gehusseld, dat je gebruikersnaam er niet uit te achterhalen is. Dat proces wordt pseudonimisering genoemd. In technische termen: gebruikersnamen worden gehasht. Op geen enkel moment komen wij te weten wie jij bent en wat je op Instagram doet.

Algorithm Watch is verantwoordelijk voor de verwerking van de data. Wij kunnen toegang krijgen tot de data en de uitkomsten. Daarbij krijgen we geen toegang tot gebruikersnamen en ip-adressen. Andere onderzoekers, ook van universiteiten, krijgen geen toegang tot de data. Na afloop van het onderzoek worden de gegevens verwijderd.

Op deze pagina staat uitvoerig uitgelegd hoe de plugin werkt en worden veelgestelde vragen beantwoord. In het kort:

  • Installeer de plugin voor Chrome of Firefox.
  • Je krijgt drie willekeurige suggesties om Nederlandse politici te volgen op Instagram.
  • Volg de aanwijzingen die in je tabblad staan. Daarna kun je doorgaan waar je mee bezig was.
  • De gegevens worden naar Algorithm Watch verzonden, en wij kunnen ons onderzoek met jouw hulp uitvoeren. En daar dan uiteindelijk over publiceren.

Alvast enorm bedankt voor je hulp aan dit project. Voor vragen of tips kunnen jullie ons bereiken op pointer@kro-ncrv.nl.

Makers

Stagiair designer