In het tv-programma Bureau Burgwallen van RTL 4 zijn geen privacyregels overtreden. Dat concludeert burgemeester Femke Halsema van Amsterdam naar aanleiding van raadsvragen over herleidbaarheid van verdachten in beelden van het tv-programma. Pointer analyseerde het programma en kwam meerdere keren beelden tegen die genoeg aanknopingspunten gaven om het plaats delict of mogelijke verdachten te herkennen. In die gevallen zijn volgens de burgemeester de instructies niet overtreden. Wel zijn beelden extra onherkenbaar gemaakt. D66 wil wel een debat met de burgemeester over hoe zij gaat voorkomen dat in de toekomst privacy gewaarborgd blijft bij optredens van de politie.

In Bureau Burgwallen wordt de Amsterdamse politie op de voet gevolgd door een cameraploeg. Terwijl een agent van de politie-eenheid Amsterdam Burgwallen een bonk (een stormram om deuren te forceren) achter uit de auto haalt, vraagt presentator Ewout Genemans aan de agent of hij daarmee de deur gaat openbreken. "Als het moet wel ja", reageert de agent gehaast. Nadat ze de trap zijn opgeklommen richting het appartement, staan ze stil voor een dichte deur. De bewoner doet niet open en dus wordt de deur van de woning opengebroken. De man wordt overmeesterd en uit huis getrokken.

Op het eerste gezicht lijkt dit een goed voorbeeld van hoe de politie in het RTL4-programma Bureau Burgwallen verdachten of slachtoffers onherleidbaar in beeld brengt. De man is immers geblurd en zijn stem is vervormd. En toch gaat het daar mis. Pointer wist eind vorig jaar door middel van beeldanalyse toch de exacte locatie te achterhalen. Zo is de route richting de woning herleidbaar in beeld gebracht, is het huisnummer weliswaar geblurd, maar dat van de buren niet.

Naar aanleiding van deze bevindingen in de eerste vier afleveringen van Bureau Burgwallen, stelde duoraadslid Rob Hofland samen met Marijn Bosman namens D66 raadsvragen aan de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema. Daarin werd ook bovenstaand voorbeeld gebruikt uit de eerste aflevering van Bureau Burgwallen.

Deze week kwam de burgemeester met de beantwoording op die vragen. De conclusie volgens Halsema: Er is voldaan aan de geldende wetgeving en er zijn geen regels overtreden uit de instructie ‘Beeld op sociale media’. Dit is het instructiedocument waarin staat hoe politie om moet gaan met de herleidbaarheid van personen in video’s en foto’s.

Ook gaat Halsema in op de scène van de man die uit zijn huis wordt gehaald. "In het genoemde voorbeeld is niets herleidbaars te zien, de verdachte/betrokkene is onherleidbaar in beeld gebracht en zijn stem is vervormd." In het volgende antwoord voegt de burgemeester daaraan toe: "Het huisnummer van de bewuste woning was niet in beeld. het huisnummer van de buren was wel in beeld. Aangezien de straatnaam niet in beeld is geweest was het adres niet te herleiden." Wel geeft Halsema aan dat het huisnummer van de buren op een later moment alsnog is geblurd.

Debat met de burgemeester

In de beantwoording op de vragen van de D66-fractie ging Halsema ook nog in op de vraag of er wel toestemming was gevraagd om in de woning van een psychotische man te filmen. Daarop zei de burgemeester: "Er is geen schriftelijke toestemming gevraagd of gegeven." Daaruit blijkt dat de burgemeester wél vindt dat zorgvuldig genoeg is omgegaan met de personen in het programma, terwijl ze ook aangeeft dat beelden zijn gecorrigeerd en er geen toestemming is gevraagd om binnen te filmen. Voor D66-duoraadslid Rob Hofland is de kous nog niet af, hij vraagt een debat aan met de burgemeester. Hij wil garanties. "In het vervolg moeten personen echt onherleidbaar zijn gemaakt voor beelden worden uitgezonden."

Bureau Burgwallen zou dus hebben voldaan aan de regelgeving volgens Halsema, maar achteraf is er toch nog een deel gecorrigeerd. "Het is goed dat wordt erkend dat de instructie ‘Beeld op sociale media’ ook voor dit soort programma’s behoort te gelden en dat beelden inmiddels zijn aangepast. Dat kwetsbare mensen nu herleidbaar op tv zijn verschenen, is niet meer terug te draaien. Het is duidelijk dat dit niet goed is gegaan", zegt Hofland.

Instructies Beeld op sociale media

Het is niet de eerste keer dat de privacy van personen in het geding komt door beelden van de politie. Eerder ging het mis met beelden van slachtoffers en verdachten in het televisieprogramma De Meldkamer (SBS6) en de online serie Robuust Blauw! Na onderzoek van De Monitor werden beelden daarom aangepast, zodat personen minder herkenbaar in beeld waren. Ook politievlogger Jan-Willem ging een paar keer de fout in.

Beeld op social media

In het document Beeld op social media staat puntsgewijs beschreven hoe de politie om moet gaan met het in beeld brengen van personen. Zo mogen belangrijke kenmerken, zoals unieke tattoo’s of opvallende kleding niet in beeld worden gebracht. Stemmen moeten altijd vervormd worden en in woning mag niet gefilmd worden tenzij daar toestemming voor is gegeven.

Makers