Rustig met een kop thee op de bank voor de televisie, dat is waar de Nijmeegse Astrid al jaren naar verlangt. Maar door de ratten - die zich winter na winter in haar huis schuilhouden – eindigt zo’n avond vaak een verdieping hoger. ‘Als ik ze hoor lopen, dan ben ik als de dood. Dan ‘vlucht’ ik naar mijn slaapkamer; onder een deken met een boekje voel ik mij een stuk veiliger.’

We komen met Astrid in contact in ons onderzoek naar ongediertebestrijding. Ze is niet de enige in haar straat die gek wordt van de ratten. Buurvrouw Eline laat ons weten: ‘Ook ik heb al verschillende ratten in en om mijn huis gehad. Niet alleen in de tuin, nee echt in mijn huis. Ik zag laatst nog een rat langs de leiding omhoogklimmen.’ Bij een andere buurvrouw zaten recent nog een paar ratten halfdood in een rattenval.

Keuken aangevreten

Astrid woont 9 jaar in de geplaagde Nijmeegse Lingestraat en vertelt dat de overlast er al jaren speelt. ‘Vrijwel elke winter dat ik hier woon waren ze er. Ze zaten eerst in de kelderkast waar ik mijn etensvoorraad bewaarde. Alles was aangevreten, die heb ik dus maar leeggehaald en het eten in een dressoir gelegd zodat ze er niet meer bij kunnen. En ook mijn hele keuken hebben die beesten stuk gevreten. Niets lijkt ze tegen te houden.’

Volgens de buurvrouwen zijn er verschillende verklaringen voor de ratten in de buurt en in hun huizen. Eline: ‘Er ligt regelmatig afval in de wijk, dat trekt ratten aan. Daarnaast zijn onze huizen zo oud dat die vieze ratten te gemakkelijk naar binnen kunnen komen.’

Woningbouwvereniging

Als bewoner van een koophuis ben je zelf verantwoordelijk om problemen met ratten en muizen in je huis te voorkomen, door bijvoorbeeld gaten in je huis te dichten. Maar hoe zit dat als – zoals in Nijmegen – de problemen zich afspelen in een huis van de woningbouw? En wat als bovendien lastig te achterhalen is waar de ratten elk jaar vandaan komen? We nemen contact op met de woningbouwvereniging.

Woningbouwverenging Portaal is op de hoogte van de problemen met de knaagdieren in de Lingestraat, zo laat ze in een reactie weten. De eerste overlast is volgens Portaal zo’n 4 jaar geleden begonnen door nieuwbouw aan de naastgelegen Waalkade en oude kapotte rioolbuizen een aantal straten verderop. Toen die werden vervangen begonnen de problemen in de straat bij Eline en Astrid. ‘Het lijkt er dus op dat het probleem verschuift als je maatregelen neemt; de ratten gaan andere plekken zoeken om uit het riool te komen, waar mensen eten en rommel in tuinen hebben liggen,’ aldus de woningbouwvereniging.

Vervangen riolering en muizenroosters

Om de ratten in de huizen van de buurvrouwen te bestrijden is vorig jaar daarom ook in de Lingestraat een deel van de riolering vervangen. Helaas heeft dat nog niet het gewenste effect gehad, zo blijkt uit de huidige overlast. Portaal: ‘De ratten hebben nu dus op andere plekken een uitweg gevonden in oude buizen waar gaten in zitten, aan de achterzijde van de woningen.’ Daarom zijn nu ook deze buizen vervangen en zijn er onder andere gaten dichtgemaakt in de gevels en muizenroosters geplaatst voor ventilatiegaten.

Landelijk probleem

De toenemende rattenoverlast is een landelijk probleem, zo ziet Portaal. Ze pleit voor een gezamenlijke aanpak van gemeente, corporaties en bewoners om de overlast aan te pakken. In Nijmegen hebben ze bij de gemeente aangedrongen op een gezamenlijk actieplan voor de aanpak van het probleem. ‘Een rat zoekt nu eenmaal vanuit het riool een uitweg op zoek naar voedsel,’ aldus Portaal. ‘Dan moet je er samen voor zorgen om dit onmogelijk te maken en het niet aantrekkelijk te maken voor de rat.’

Onrustige nachten zijn in de Lingestraat echter nog niet voorbij. De woningbouwverenging zegt de onrust onder de bewoners wel altijd serieus genomen te hebben. ‘Ratten horen natuurlijk niet in huizen te zitten en dat mensen daarvan schrikken, er niet van kunnen slapen of stress hebben, dat begrijpen we. Het is een ernstige inbreuk op hun woongenot.’ Portaal zegt er alles aan te doen om het probleem snel op te lossen, de beesten uit het huis te krijgen en de bewoners tegemoet te komen. ‘We hebben de bewoners aangeboden om tijdelijk de woning te verlaten voor een vakantiewoning,’ aldus Portaal.

Eline en Astrid hebben vooralsnog weinig vertrouwen in een rattenvrije straat. Ze vinden bovendien dat de woningbouw dit probleem in de afgelopen jaren te veel op zijn beloop heeft gelaten. Astrid: ‘Ze zeggen al jaren dat ze het gaan oplossen, maar elk jaar zit ik weer met die beesten in mijn huis.’

Toch houdt ze hoop dat het probleem komende winter is opgelost, want verhuizen wil ze niet. ‘Het is mijn buurtje, ik wil hier voor geen goud weg. Maar soms denk je wel eens: Wat is het mij waard? Ik wil ook wel eens een keer een rustige winter zonder rattenstress.’

Makers