“Ondanks deze functie als ‘vervangende nestplaats’ is in 2017 tweederde van de bomen in het Bos van Los aan de Lange Eendrachtsweg gekapt”, vertelt Heiltje Karels. Zij deed navraag bij de gemeente, maar die kon niet aantonen dat hiervoor een ontheffing voor de roofvogels of een kapvergunning werd aangevraagd.

Heiltje woont in Nieuwerdijk, een gehuchtje in de Hoeksche Waard pal bij het Bos van Los. Samen met haar vader voert zij campagne en zette een petitie in gang voor behoud van het bos. Of wat daar nog van over is. Van het achterste deel dat destijds gekapt werd, zou een strook van 16 meter met bomen blijven staan, zo werd bedongen door natuurvereniging Hoeksche Waard Landschap. Heiltje: “Maar deze strook bleek na een paar jaar opeens verdwenen.”

12 landhuizen

Het populierenbos van 70 hectare staat er al meer dan 20 jaar. In 2009 kregen de initiatiefnemers van het bos, Jan en Tineke Los, toestemming van de gemeente om er vier landgoederen te bouwen, met in totaal twaalf geschakelde woningen op 20 hectare, de andere 50 hectare zouden worden gekapt. Dit jaar werd de grond verkocht aan een projectontwikkelaar. Heiltje en haar vader vrezen dat nu de oorspronkelijke plannen voor de villabouw weer uit de kast komen.

Volgens het bestemmingsplan zijn de oorspronkelijk geplande landhuizen verdeeld over vier percelen en op elk perceel staan drie huizen gepland. “Die bomen op die vier percelen zijn 9 jaar geleden al gekapt, maar door de financiële crisis is het nooit verkocht en het is nu weer helemaal dichtgegroeid.”

Herplantplicht en compensatie

Voor de gekapte bomen op deze vier percelen geldt een herplantplicht. Dit is een compensatiemaatregel die ervoor zorgt dat gekapte bomen worden vervangen door nieuwe bomen. Heiltje: “Ik heb geprobeerd uit te vinden of dit ook echt gebeurd is, maar je wordt van het kastje naar de muur gestuurd.” Contact hierover met de gemeente en de provincie Zuid-Holland leverde volgens haar geen duidelijkheid op. “Ook bij de Omgevingsdienst Haaglanden heb ik gevraagd of zij data hebben over herplantingsplicht in de Hoeksche Waard, maar die hadden ze niet.”

Wettelijke bescherming 'farce'

Martin Mollet van de Werkgroep Roofvogels Hoeksche Waard Oost heeft door boomkap al veel nestbomen zien verdwijnen. Herplanten van bomen is volgens hem voor grote roofvogels geen oplossing op korte termijn. Mollet: “Nieuwe boompjes zijn pas na een jaar of twintig geschikt als nestboom voor buizerds.” Én, vertelt hij, roofvogels zijn kieskeurig. Niet alle bomen zijn geschikt om een nest in te bouwen en de beste nestbomen zijn vaak al ‘bezet’ door hun soortgenoten.

“Zo gaat het steeds bij compensatieprojecten”, zegt Mollet. Er wordt misschien wel voldaan aan de regels, maar nestbomen worden zelden of nooit gespaard als ecologisch onderzoek aangeeft dat er alternatieve nestlocaties in de buurt zouden zijn. Maar met dat ‘compenseren’ vernietig je, vindt hij, nog steeds de habitat van lokale dieren die er leven, zoals (roof)vogels, reeën, egels. “Die hebben geen baat bij herplanten van een bos 10 kilometer verderop. De wettelijke bescherming is een beetje een farce, waar vooral ecologische adviesbureaus financieel van profiteren.”