‘Keutels die mogelijk van een wolf zijn, zijn makkelijk te herkennen. Ze zijn ruim 25 cm lang, 3 cm dik en je ziet veel haar en botresten van wilde dieren erin.’ Hugh Jansman doet het wel vaker. Hij haalt een ingevroren drol tevoorschijn, gevonden op de Veluwe. De uitwerpselen van de wolf worden getest op DNA, om vast te stellen of het daadwerkelijk een wolf is, en om te weten wélke wolf het is. ‘Zo kunnen we vaststellen hoeveel wolven er in Nederland zijn, en waar ze wonen. In een drol zit voornamelijk DNA van de dieren die zijn opgegeten. Maar 1% van de drol bestaat uit DNA van de wolf zelf, en daarin zijn we geïnteresseerd.’

‘Pubers die kiezen voor fastfood’

Inmiddels heeft het wolvenpaar al zeker drie welpen. Sommige mensen, voornamelijk schapenhouders, zijn niet blij dat de wolf inmiddels ook in Nederland zit en zich zelfs al uitbreidt. En dat lijkt niet zonder reden, want het aantal doodgebeten schapen is het afgelopen jaar sterk toegenomen (21 in 2017, 134 in 2018 en 119 in 2019).

Volgens Jansman moeten we het gevaar van het dier wel nuanceren. Duits onderzoek naar 6500 keutels laat zien dat maar 1 procent van het voedsel van de wolf uit landbouwdieren bestaat. Voor de rest eet de wolf wilde dieren. ‘Wel moeten we hier de kanttekening bij maken dat de schapenhouders in Duitsland al vijftien jaar ervaring hebben met de wolf en dus ook meer maatregelen hebben getroffen om het dier buiten hun weilanden te houden. Ook zitten er in Duitsland veel gevestigde wolven, die minder vaak landbouwdieren aanvallen,’ vertelt Jansman.

Of een wolf gevestigd is of nog zwervend, maakt uit voor het gevaar dat ze vormen voor landbouwdieren. Wolven die gevestigd zijn in een bepaald gebied eten vooral wild omdat ze het daar goed kennen. Maar bij zwervende wolven is het een ander verhaal, die kiezen soms wel voor een schaap. ‘Dat zijn pubers die net op kamers gaan. Ze lopen elke nacht circa 50 km en kennen de omgeving vervolgens niet. Die kiezen voor fastfood.’

Wolf heeft belangrijke functie

Toch kan de wolf volgens Jansman een belangrijke functie hebben binnen de Nederlandse natuur. Hij vertelt dat de natuur in ons land zich vaak afspeelt op ‘puzzelstukjes’ die niet met elkaar verbonden zijn. ‘We hebben als Nederland internationale natuurverdragen getekend en daarin moeten we bepaalde soorten behouden. Op nationaal park de Sallandse Heuvelrug hebben we nog de korhoen en in de Oostvaardersplassen hebben we ook bepaalde soorten aangewezen, en dan gaan we tuinieren om ze daar te houden.’

Maar doordat deze ‘puzzelstukjes’ natuur niet met elkaar verbonden zijn, is het ecosysteem incompleet en kan er in die gebieden een overpopulatie bij andere dieren ontstaan. Dit is zichtbaar bij onder andere de grote grazers in de Oostvaardersplassen, en mogelijk ook bij de bevers in Limburg.

‘De wolf kan een geweldige rol spelen in ons land en bij de beleefde overlast door hoefdieren zoals herten en everzwijnen, die zorgen bijvoorbeeld voor vraatschade en verkeersrisico’s. De wolf heeft een cascade effect in het ecosysteem. Hij eet vooral hoefdieren en soms ook bevers, en dat heeft weer effect op de plantengroei. Nog belangrijker: de wolf maakt dat prooidieren zich minder veilig voelen. Hierdoor vermijden prooidieren gebieden waar ze kwetsbaar zijn (bijvoorbeeld open agrarisch landschap) en ontstaat meer variatie in de begrazingsdruk. Planten in gebieden die anders volop begraasd zouden worden, krijgen nu de kans om te groeien. Dit komt ten goede aan andere soorten zoals de grutto en de kievit, die deze variatie in vegetatie nodig hebben. De wolf zorgt voor een gedragsverandering.’