Gemeenteraadslid Jesse Luijendijk van de Partij voor de Dieren heeft maar één woord nodig om uit te leggen waarom de gemeente zonder vergunning is gaan bouwen: haast. We spreken Luijendijk voor ons onderzoek Prestigieuze Miljoenenprojecten. Daarin doen we onderzoek naar de Floriade die in 2022 in Almere zal gaan plaatsvinden. Na dit tuinbouwevenement moet op het terrein een duurzame woonwijk verrijzen.

Transport of attractie?

Al in de vroegste plannen van de Floriade speelt de gemeente met het idee voor een kabelbaan. In de originele plannen is te lezen dat een kabelbaan het stadscentrum met het evenemententerrein moest verbinden, als duurzame aanvulling op het openbaar vervoer. Vanwege hoge kosten blijkt de kabelbaan niet realistisch en verdwijnt het plan geruisloos naar de achtergrond.

De kabelbaan lijkt er niet te komen. Totdat het plan in de zomer van 2019, drie jaar voor de opening van de Floriade, weer boven komt drijven. Een aanvulling op het openbaar vervoer naar de Floriade is de baan niet meer, ze zou nu over het evenemententerrein lopen. Naast vervoersmiddel is de kabelbaan vanaf dit moment in de woorden van toenmalig Floriade-directeur Peter Verdaasdonk een landmark of attractie. Het moet de Floriade “letterlijk en figuurlijk smoel geven”, zo vertelt de directeur in een presentatie aan de gemeenteraad.

Vergunning

Voor deze publiekstrekker moest nog wel een vergunning worden aangevraagd. Dit lijkt een simpele procedure en volgens Verdaasdonk is het traject “bijna doorlopen.” Toch ligt de vergunning er nu - eind 2020 - nog steeds niet. Dit levert, twee jaar voor de opening van Floriade, problemen op. Omdat er pas zo laat is besloten om de kabelbaan aan te leggen is er in de overige plannen geen rekening mee gehouden. Zo moeten er ineens bomen worden verplaatst en dreigen tentoonstellingspaviljoens, de hoofdattracties van het evenement, niet op tijd af te komen.

Gedogen

Langer wachten met de aanleg van de kabelbaan is volgens het college “geen haalbare optie.” Tijdens een raadsvergadering laat verantwoordelijk wethouder Jan Hoek weten dat “er alle reden toe is om tempo te maken.” Het college besluit de bouw van de kabelbaan te gedogen, dus de werkzaamheden voor de bouw van de kabelbaan kunnen beginnen.

Wat gemeenteraadslid Luijendijk betreft is de gemeente “te laat begonnen met het plannen van de kabelbaan. “Ze hebben bijna tien jaar de tijd gehad om de Floriade te plannen. Toch wordt de kabelbaan er nu op deze manier doorgedrukt, dat is toch schandalig?”

De gemeente is het niet eens met de uitspraak van het raadslid. “Gedoogd werd er echter pas nadat de aanvraag juridisch getoetst was”, laat de gemeente weten in een schriftelijke reactie. Bovendien kunnen burgers die het niet met de beslissing eens zijn altijd bezwaar maken, daarna kunnen ze naar de rechter stappen.

Luijendijk is kritisch over deze procedure. “Als burgers bezwaar willen maken tegen de bouw, dan is het al te laat. Ook de rechter zal dan zeggen: ‘Helaas, de kabelbaan ligt er al’.” Dit maakt gedogen van de bouw wat het gemeenteraadslid betreft in strijd met onze democratische rechtsstaat. “Onder tijdsdruk worden alle standaarden vloeibaar.”

Dat onder tijdsdruk procedures minder goed worden nageleefd, herkent de gemeente niet. “Procedures staan heel vaak onder tijdsdruk. Dat is niet erg, zolang dit niet leidt tot onzorgvuldigheid in de beoordeling en besluitvorming. Daar is hier geen sprake van geweest.”

Bevers

Volgens het raadslid van Partij voor de Dieren lijden waarschijnlijk niet alleen de burgers onder de bouw. De kabelbaan wordt namelijk in het directe leefgebied van verschillende beschermde diersoorten aangelegd. Vooral de bever zit in de weg. Een van de stations bevindt zich op slechts vijftig meter van hun burcht.

De burcht negeren is geen optie, want het dier is beschermd. Om de bever en andere beschermde dieren niet lastig te vallen, zijn volgens de bouwplannen dan ook allerlei maatregelen genomen. Zo mag er alleen bij daglicht worden gebouwd. In de maanden mei tot en met augustus ligt de bouw zelfs helemaal stil.

Twijfels

Luijendijk heeft twijfels over de maatregelen die zijn genomen om de bever te beschermen. “De bever is een beschermde diersoort. Dan hoor je er alles aan te doen dat zo’n dier geen last ondervindt.” Het raadslid kan zich bijna niet voorstellen dat daaraan wordt voldaan, aangezien bouwvakkers op vijftig meter van de burcht heien en boren.

De gemeente Almere is van mening dat er voldoende wordt gedaan om de bever te ontzien. “Bij alle werkzaamheden die op het Floriadeterrein plaatsvinden, wordt er zorgvuldig omgegaan met het natuurbelang”, schrijft de gemeente. Aan de wettelijke eisen wordt bovendien voldaan. Tenslotte is er onafhankelijk onderzoek naar de maatregelen gedaan en zowel de lokale ecoloog als een beschermingsorganisatie denken mee. Dat ze hun best menen te doen is niet vreemd, de gemeente lijkt trots op hun beverburcht. Het knaagdier is zelfs de mascotte van de Floriade.

Eerder in ons onderzoek vertelde een anonieme omwonende al dat wilde dieren op het Floriadeterrein plaats hebben gemaakt voor graafmachines. Luijendijk is bang dat dit ook met de bever zal gebeuren. “Of de maatregelen werken of niet weten we pas als de bever straks weg is, dan is het leed al geschied.” De keuze voor deze mascotte is wat het gemeenteraadslid betreft dan ook krankzinnig. “Je bouwt naast een beschermd dier, dat je misschien wel verstoort en dan ga je het ook nog eens gebruiken als promomateriaal. Dat is een beetje als een slager die een lachende koe als logo heeft.”