Een kritisch artikel van mij in ons dossier Megastallen over dierenwelzijn en luchtverontreiniging viel niet goed op onze Facebookpagina. Een paar mensen dachten dat we een terugkeer van de legbatterij bepleitten. Dat is niet zo. We willen juist weten of de nieuwe kippenstallen te vervuilend zijn en wat er aan kan gebeuren.
Een belangrijke factor is de uitstoot van fijnstof. De uitstoot via wegverkeer daalt al jaren, maar dat geldt niet voor de fijnstof die wordt veroorzaakt door veehouderij. Dat komt door de pluimveesector. Het verbod op de dieronvriendelijke legbatterij-kippen had als pervers gevolg dat de uitstoot toenam. Door kippen meer in vrijheid los te laten lopen, neemt de uitstoot juist toe. Op onze Facebookpagina brak de kritiek los. ‘Smeerlappen’. ‘Dit artikel is sarcastisch bedoeld.’ ‘Ze zijn gestoord.’ En: ‘Is het nu al 1 april?.'
Een aantal merkt terecht op dat vooral de mens voor veel fijnstof zorgt. Bovendien consumeren we te veel, we zijn ook met te veel, en ondertussen blijven we rondrijden in auto’s.
'Man man man.. het enige wat men wil bereiken is het uitroeien van landbouw en veeteelt in Nederland. Om vervolgens ongecontroleerde en goedkope rotzooi uit het buitenland te importeren.'
'Sowieso moet de totale consumptie omlaag, maar de wérkelijk oorzaak die aan de basis ligt van al deze ellende en waar niemand over rept, dat is heel simpel dat er veel te veel mensen op deze planeet leven!'
'En wij maar gewoon doorrijden met al die sjoemel diesels elke dag weer. Hoe zit het met dat fijnstof van die dingen?'
Rol veehouderij
Maar wij onderzoeken de rol van de veehouderij, niet de rol van het verkeer. Daar mailen mensen óók over. Zoals Paul van Boekholt die voor Hubbard werkt, een internationaal pluimveefokbedrijf, en nauw is betrokken bij de ontwikkeling van het scharrelkip-concept. Hierbij is er nadrukkelijk voor gekozen om de kippen juist niet naar buiten te laten gaan, maar ze een overdekte uitloop te geven.
Dit is beter voor het milieu en beter voor de kip omdat ze hierdoor ook minder kans op besmetting met ziekten hebben.
Ook Hanneke van Ormondt van Wakker Dier reageert. Zij wil minder beesten: dat betekent minder mest, minder fijnstof, minder ammoniak, minder CO2.
Je kan de dieren niet laten opdraaien voor het feit dat wij er teveel van willen houden in ons kleine landje.
Anderen noemen de tegenstelling tussen dierenwelzijn en milieu vals. Carlijn van Tijen mailt:
Check het rondeel ei. Grootschalig, maar het combineert dierenwelzijn met milieubewustzijn.
Scharrelen
Tenslotte meldt zich Albert Winkel, vorige week gepromoveerd aan de Universiteit Wageningen op de uitstoot van veestallen. De eerste stelling bij zijn proefschrift luidt: Met het verbod op de legbatterij en de invoering van de volière huisvesting, waar kippen meer ruimte is gegund, is het dierenwelzijnsprobleem ingewisseld voor een luchtkwaliteitsprobleem.
De grote uitstoot van diervriendelijker stallen wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van een laag strooisel (in wezen droge en kruimelig mest) op de vloer, het scharrelen in het strooisel en de ventilatieluchtstroom. Gevolg is dat zeker in de directe omgeving van kippenstallen (en varkensstallen) de fijnstofconcentraties hoger zijn dan elders.
Hoe erg is fijnstof?
Het RIVM schrijft dat er geen veilige niveaus zijn waarbij geen schadelijke gezondheidseffecten van fijn stof optreden. Dit betekent dat elke vermindering van uitstoot tot gezondheidswinst leidt. Bij fijnstof denkt men vooral aan vroegtijdige sterfte of levensduurverkorting. Maar er zijn veel meer effecten zoals verergering van bestaande ziekten, aandoeningen aan hart- en vaatstelsel en luchtwegen en longen, en de hiermee verbonden toename van ziekenhuisopnames, klachten en symptomen en verzuim op school en werk.
