Ruim 7400 vrouwen vulden na een oproep van Pointer en AD de enquête over onveilige plekken in. 91 procent van de respondenten gaf aan dat ze zich onveilig voelen op (trein-, metro-, en bus)stations. In het openbaar vervoer geldt dat voor 82 procent van de deelnemers. Naast het OV voelt 90 procent van de respondenten zich onveilig in parken en bossen. Ook uitgaansgelegenheden doen het niet goed, qua veiligheidsgevoel. 74 procent van de ondervraagden vindt kroegen en clubs onveilig.

Gevraagd naar welke specifieke plek zij onveilig vinden, zegt driekwart van de vrouwen dat de omgeving van de locatie eng is, en denkt dat hen makkelijk iets kan overkomen. Ruim een derde heeft daadwerkelijk een incident meegemaakt op de door hen aangegeven plekken. Daarnaast voelen vrouwen zich vooral ’s avonds en ’s nachts onveilig buiten.

Omrijden, locatie delen of wapen mee

Slechts 6 procent van de vrouwen gaf aan hun gedrag niet aan te passen om zich veiliger te voelen in de openbare ruimte. De overige vrouwen passen hun gedrag vooral op vier verschillende manieren aan. Ze vermijden plekken wanneer het donker is (40 procent) of kiezen alternatieve routes (30 procent). Daarnaast is de mobiele telefoon een belangrijk hulpmiddel voor vrouwen om zich veiliger te voelen in de openbare ruimte. Een kwart van de respondenten doet of ze iemand belt als ze langs een locatie komt die onveilig voelt. Iets meer dan een vijfde deelt haar live-locatie via haar telefoon met vrienden of familie. Eén op de vijf vrouwen draagt een licht wapen, zoals bijvoorbeeld pepper-spray, sleutels tussen de knokkels of speciale zelfverdedigingssleutelhangers, om zichzelf te beschermen.

Blinde vlek reizigersonderzoeken

Dat vrouwen zich onveilig voelen op stations en in het OV blijkt echter niet uit de reizigersonderzoeken die vervoersbedrijven laten uitvoeren. Zo scoren vrijwel alle treinstations een ruime voldoende in de Stationsbelevingsmonitor, een doorlopend onderzoek naar, onder andere, de veiligheid op stations. Uit navraag bij de NS blijkt dat zij het gender van de respondenten wel noteren als hen gevraagd wordt naar hun ervaring van veiligheid. Vervolgens vindt er echter geen analyse plaats van de verschillen tussen mannen en vrouwen. De rapportcijfers zijn dus gemiddelden. De NS laat weten te overwegen ‘de gendervraag’ helemaal weg te halen uit de Stationsbelevingsmonitor.’ Want, zo stelt de NS: "We willen dat iedereen zich veilig voelt in onze treinen en op onze stations. Wij maken dus geen apart beleid voor mannen/vrouwen/overige groepen."

Dat is kwalijk stelt Krista Schram, onderzoeker Publiek Vertrouwen en Veiligheid aan InHolland. “Er wordt te weinig rekening gehouden met de veiligheid van vrouwen. Mannen en vrouwen vinden heel verschillende dingen belangrijk als het op veiligheidsbeleving aankomt. Vrouwen voelen zich bijvoorbeeld niet veiliger door camera’s, of door boa’s op het station. Wel helpt het als er informele sociale controle is op een station.”

Pointer, donderdagavond 20 juni om 20:25 uur bij KRO-NCRV op NPO 2.