“Het beroep van chauffeur is stressvoller en gevaarlijker dan ooit. Vermoeidheid maakt het nog moeilijker”, lezen we op een flyer van de European Transport Workers’ Federation (ETF), de Europese vakbond voor transport. In januari is de ETF een project gestart om vermoeidheid bij chauffeurs wetenschappelijk in kaart te brengen. We spreken ETF-woordvoerder Begüm Boynukalin voor ons onderzoek naar Arbeidsomstandigheden: “We willen het onderzoek gebruiken om het bewustzijn over vermoeidheid van bestuurders - en de factoren die hieraan bijdragen - te vergroten bij beleidsmakers op EU- en op nationaal niveau.”
Sinds 2006 is de rij- en rusttijdenwet van kracht. Volgens deze wet moeten chauffeurs op gezette tijden rusten tussen en na het rijden; de regels zijn bedoeld om vermoeidheid tegen te gaan. Máár, zo schrijft de ETF op een speciaal daarvoor gemaakte flyer, sinds 2006 is de verkeerssituatie in Europa drastisch veranderd: “De verkeersdichtheid is enorm toegenomen. Het beroep van chauffeur is vandaag de dag stressvoller en gevaarlijker dan ooit.” Vermoeidheid maakt het volgens de vakbond voor bestuurders moeilijker om waakzaam te blijven en om het vermogen te behouden om snel beslissingen te nemen, waardoor onveilige situaties kunnen ontstaan.
Speciaal project
De ETF is in januari een project gestart dat achttien maanden gaat duren en dat wordt betaald door de Europese Unie (EU). Nationale studies worden gecombineerd met nieuw te verzamelen bewijs om zo een wetenschappelijk onderbouwde oplossing te vinden voor vermoeidheid bij chauffeurs. De ETF gaat hiervoor onder meer vrachtwagen- en buschauffeurs interviewen. Doel van het project is ombewustzijn te creëren bij beleidsmakers en bij vakbondsleden.
Als onderdeel van het onderzoek heeft ETF een online enquête gehouden; 2100 chauffeurs deden mee. Een groot deel van de respondenten noemde hitte en de behoefte aan een betere airco, zoals een stand-airco, die het ook doet als de vrachtwagen stilstaat.
Stand-airco: goed idee
“We willen dat de stand-airco wettelijk verplicht wordt. Niet alleen omdat het voor de chauffeurs comfortabeler is om in een koele cabine te slapen, maar ook vanwege de verkeersveiligheid”, zei internationaal vrachtwagenchauffeur Aschwin Cannoo al eerder in ons onderzoek. Kan een stand-airco volgens de Europese vakbond bijdragen om vermoeidheid bij chauffeurs tegen te gaan?
“Ja”, zegt woordvoerder Boynukalin desgevraagd. “Het is een belangrijk onderwerp voor de ETF omdat de stand-airco gevolgen heeft voor de gezondheid en veiligheid van vrachtwagenchauffeurs. Nu zijn chauffeurs afhankelijk van de werkgever die wel of niet een stand-airco koopt voor in de cabine. Stand-airco’s worden echter zelden aangeschaft, omdat ze voor werkgevers extra kosten met zich meebrengen. De hoge temperaturen in de cabines kunnen leiden tot hitte-gerelateerde ziektes, lichamelijk ongemak voor vrachtwagenchauffeurs en een verminderde kwaliteit van rust en slaap.”
Wat is juridisch mogelijk?
De vakbond vraagt zich echter af of de EU bevoegd is om een stand-airco verplicht te stellen. “Het eerste aspect dat moet worden verduidelijkt, is onder welke omstandigheden de EU bevoegd is om dit te reguleren. Het is een kwestie van het vinden van het juiste juridische kader, indien aanwezig.”
Totdat ze die gevonden heeft voert de Europese vakbond liever campagne dan dat ze lobbyen om de stand-airco wettelijk verplicht te maken.
“Maar”, zo verzekert de ETF, “wij hebben volle aandacht voor elk aspect dat een positieve invloed heeft op de arbeidsomstandigheden van chauffeurs. We hebben alleen nog niet de mogelijkheid gehad om het probleem van de stand-airco in vrachtwagens aan te kaarten. Maar we vinden het buitengewoon belangrijk, vooral in de context van klimaatverandering, waardoor we onder meer langere hittegolven hebben.”
