Vrouwenvoetbal groeit in populariteit nu het wereldkampioenschap begint en er vertrouwen is op een sterk toernooi. Dat we in 2017 het EK in eigen land wonnen, heeft geholpen om de populariteit van het vrouwenvoetbal te vergroten. De ledenaantallen van de KNVB laten dan ook een groei zien. Dat aantal groeide onder meisjes en vrouwen in het seizoen ‘17/’18 met 4.305 (+2.8%) tegenover een daling van 12.367 (-1,2%) bij de jongens en heren. Volgens cijfers van sportkoepel NOC*NSF uit 2017 is voetbal, na gymnastiek en hockey, dan ook de derde grootste Nederlandse sport bij de vrouwen.

Populariteit op de buis is te meten met kijkcijfers. In 2017 zijn de vrouwen dus als kampioen van Europa bekroond. De Oranje-wedstrijden werden toen gemiddeld door 2,7 miljoen mensen per wedstrijd bekeken. Maar dat kan nog niet tippen aan de mannen. In 2014 sleepte Oranje op het WK campagne de derde plaats binnen. Met gemiddeld 7,7 miljoen kijkers per wedstrijd lieten de mannen aanzienlijk hogere cijfers zien.

Leeuwinnen presteren beter

Als je de kwaliteit tussen de Leeuwen en Leeuwinnen wil beoordelen, kan je kijken naar de FIFA World Ranking. Na een periode waarin de mannen een vrije val maakten op de lijst, hebben ze de weg naar boven weer gevonden. De vrouwen zitten sinds 2007 standvastig in een stijgende lijn.

Aan de hand van de FIFA-wereldranglijst kan je dus zeggen dat de vrouwen het beter doen. De stand vóór het WK: Leeuwinnen op plek 8, Leeuwen plek 16.

Hoe presteren de clubs waar Oranje spelers in spelen?

Voetballers spelen sporadisch voor het nationale elftal. Bij hun clubs komen zij op wekelijkse basis in actie. Om de kwaliteit van de Oranjeteams te vergelijken kijken we naar hoe goed de clubs waar zij spelen presteren. En wat blijkt als je de clubs waar de vrouwen voetballen vergelijkt met die van de mannen? Dat de vrouwen spelen bij clubs die het beter doen in Europa.

Dat werkt als volgt. De Europese voetbalorganisatie UEFA organiseert twee internationale toernooien, de Europa League en de Champions League. Zodra clubs hierin acteren deelt de UEFA punten uit naargelang de prestaties. De punten worden voor de laatste vijf seizoenen opgeteld. De plek op deze ranglijst bepaalt je plaatsing op de Europese toernooien, waar je als club financieel weer beter van wordt. Deelname staat garant voor inkomsten. We komen erachter dat clubs waarvan het vrouwenteam het op Europees niveau goed doet, niet per definitie ook een elftal met mannen hebben die in Europa de sterren van de hemel speelt. En vice versa.

Voorbeeld: de vrouwen bij Olympique Lyon en Wolfsburg staan eerste en tweede op de UEFA-ranglijst, terwijl de mannen van die clubs respectievelijk op plek 27 en 36 staan. Bij de mannen staan Real Madrid en Barcelona op plek één en twee. Als je de club top 20 van de vrouwenranglijst en de mannenranglijst naast elkaar legt, komt er het volgende uit.

Je ziet dat clubs waar Oranjevrouwen spelen vaker een hogere ranking hebben dan bij de mannenteams het geval is.

Strijd om gelijke beloning

Steeds vaker ontstaan er geluiden voor een gelijke beloning van de mannen en vrouwen. Het nationale vrouwenelftal van de Verenigde Staten heeft bijvoorbeeld in maart dit jaar een rechtszaak aangespannen tegen de Amerikaanse voetbalbond (USSF) voor gelijke financiële waardering ten opzichte van de mannen. De salariskloof is een thema dat ook buiten Europa speelt.

De KNVB heeft dus aangegeven dat het de beloningen waar het invloed op heeft in 2023 gelijk wil schalen met de mannen. Waar onze voetbalbond een steentje lijkt bij te dragen in de salariskloof tussen vrouwen en mannen is dit bij wereldvoetbalbond FIFA nog niet aan de orde.

Het prijzengeld wordt uitgekeerd aan de voetbalbonden van de deelnemende landen. Elke voetbalbond beslist vervolgens zelfstandig welk deel van dit geld naar de spelers en staff gaat. Bij de mannen kan er dus een behoorlijk bedrag worden vrijgemaakt voor spelers-bonussen. Kylian Mbappé, sterspeler van wereldkampioen Frankrijk, besloot vorig jaar zijn bonus van 300.000 euro te schenken aan een goed doel. Een mooi gebaar, maar voor hem een schijntje. Bij zijn club Paris Saint-Germain voetbalde de toen 19-jarige Mbappé hetzelfde bedrag in een week ruim bij elkaar.

Enorm verschil WK-budgetten tussen vrouwen en mannen

Naast het prijzengeld dat de FIFA beschikbaar stelt voor de deelnemende landen, keert steeds meer geld uit. Dit budget stijgt bij ieder WK. Voor het vrouwentoernooi zijn de bedragen verdubbeld sinds het vorige WK, bij de mannen is het bedrag met veertig procent gegroeid. Het verschil van FIFA-budgetten tussen het mannen-WK in 2018 (791 miljoen euro) en het vrouwen-WK van dit jaar (50 miljoen euro) is enorm. Dat er aan het mannentoernooi 32 landen meededen en bij de vrouwen 24 teams aan het toernooi beginnen is niet wat het verschil zou kunnen verklaren.

De geldpot lijkt bodemloos te zijn. Want zo is er geld voor de voorbereiding op de WK’s. Ook krijgen de clubs die spelers leveren aan nationale teams een vergoeding, het zogenaamde ‘Club Benefits Programme’. En sinds 2014 is een nieuwe post geïntroduceerd: het ‘Club Protection Programme’. Dit is een soort verzekeringspot. Clubs kunnen hier aanspraak op maken als een speler van hen geblesseerd raakt bij het nationale team. En wat blijkt bij deze regeling? Hij is alleen voor mannelijke voetballers, bij de vrouwen bestaat deze verzekeringspot überhaupt niet.

We kunnen concluderen dat de Leeuwinnen naar verhouding tegenwoordig niet meer onder hoeven te doen voor de mannen. Bijna niet qua populariteit, niet qua kwaliteit of huidige prestaties en niet qua inspanning. Een gelijke beloning voor gelijke inspanning en prestatie.

Zal de FIFA ooit volgen? Is de gelijkschaling van de KNVB vooralsnog een mooi initiatief, maar ook niet meer dan een druppel op de gloeiende plaat? “We hopen dat dit een signaal in de goede richting naar de FIFA is voor een gelijke waardering”, aldus KNVB-woordvoerder Chris van Nijnatten.

Voor nu, genoeg gepraat over beloningen en cijfers, laten we de Leeuwinnen naar de overwinning schreeuwen. Hup Holland Hup!

Header foto door Daphne Channa Horn