Nu de coronamaatregelen langzaam versoepelen, zoeken we elkaar steeds meer op. Begrijpelijk, want volgens Paul van Lange, hoogleraar sociale psychologie aan de Vrije Universiteit, is langdurig geen contact hebben ongezond. “Het positieve effect van sociaal contact is net zo groot als het negatieve effect van roken. Dus het is een heel groot effect."
Juist in de coronatijd zou de mens sociaal contact moeten hebben, en daarom is het extra cru dat dit nu niet mag, vindt Paul van Lange. “De belangrijkste functie van sociaal contact is dat het een buffer is voor stress. Het zorgt dat je daar beter mee kan omgaan. En juist nu, nu er veel stress is, hebben mensen anderen nodig. Maar ze zitten geïsoleerd.”
We spreken Van Lange voor ons onderzoek naar Vitale Beroepen waar we kijken hoe het gaat met de geestelijke gezondheidszorg tijdens corona. Mensen met psychische problemen hebben in de meeste gevallen geen fysiek contact meer met hun behandelaars en moeten hen spreken door te beeldbellen. Wat doet het met je als je gedurende een lange periode heel weinig mensen ziet? Oók als je geen psychische problemen hebt?
“Voor de gemiddelde mens is dit echt heel lastig. Niet alleen vanwege de stress, maar anderen zijn gewoon een bron van plezier en inspiratie. Als je met anderen bent, is je brein eigenlijk altijd bezig. Dat zorgt ervoor dat je energiek blijft.”
Vitamine S
Volgens Van Lange is het niet alleen vervelend om geen andere mensen te zien, maar is het zelfs ongezond. “Als je langdurig alleen bent met gevoelens van eenzaamheid, dan heb je op een gegeven moment een tekort aan Vitamine S, van sociaal contact. Het is een bijnaam, maar een goede metafoor omdat een chronisch tekort eraan ongezond is.”
“Er zijn tal van onderzoeken waaruit blijkt dat als mensen zich echt chronisch eenzaam voelen en een slecht sociaal netwerk hebben, het slecht is voor je gezondheid. Dan gaat het ten koste van hoe goed je in je vel zit, van je immuunsysteem, en je weerbaarheid. Ook je levensverwachting wordt erdoor ingekort. Het positieve effect van sociaal contact is net zo groot als het negatieve effect van roken. Dus het is een heel groot effect”, aldus Van Lange.
Sociale vergelijking
Van Lange hoopt daarom dat mensen de maatregelen tegen het coronavirus blijven volgen, maar elkaar ook zeker blijven zien. “Gezamenlijk wandelen, fietsen, elkaar toch even treffen op een bankje en dan de 1,5 meter in acht nemen, dan kom je wel een eind.”
De groep waar hij zich het meest zorgen over maakt zijn de ouderen. In hoeverre weegt het offer dat zij op sociaal gebied moeten maken op tegen het gezondheidsvoordeel? “Ik vind de maatregelen voor mensen in verpleegtehuizen erg streng. Hun belangrijkste geluksmomenten bestaan vaak uit sociaal contact. Het brengt veel onzekerheid met zich mee, vooral als je ernaar uitkijkt en je krijgt het maar niet. Als je denkt: ‘Waarom komen ze nou niet?’ Dat is een hele trieste situatie.”
