Hoe gaan onze huisartsen om met de coronacrisis? De afgelopen jaren hebben we voor onze onderzoeken gesproken met verschillende huisartsen. Een van hen is Ton Dapper uit Tienhoven, een klein dorpje in de gemeente Stichtse Vecht, onder de rook van Utrecht. We waren drie jaar geleden bij hem op bezoek voor onze uitzending over obesitas. Hoe gaat het nu met hem, zijn team en zijn patiënten?

We vragen hem om een dagboek bij te houden. Ervaringen en bespiegelingen van een huisarts tijdens de coronacrisis. 

maandag 6 april

Ook de praktijk wordt getroffen door het virus. De eerste patiënten met corona zijn opgenomen in het ziekenhuis. Het virus komt steeds dichterbij. Het is opvallend dat sommige positief geteste patiënten aangeven, weken na dato, last te hebben van somberheidsgevoelens, die maar lijken aan te houden. Het is een combinatie van lichamelijke lamlendigheid met een matte ondertoon. Het virus kent vooraf verraderlijke gezichten, maar ook achteraf.

Ik heb twee verzorgenden aan de telefoon. Ze zijn geëmotioneerd omdat ze verplicht worden zonder beschermingsmaterialen te werken bij ouderen die mogelijk besmet zijn met het coronavirus. Vindt hier een stil drama plaats in de verpleeghuizen?

dinsdag 7 april

Je vraagt je steeds meer af wat hier aan de hand is en hoe dit zo heeft kunnen gebeuren? Het is belangrijk daar eens goed bij stil te staan. Ik ga het proberen.

Het beeld wordt langzaam duidelijker. Het coronavirus is afkomstig van de wilde dierenmarkt in Wuhan. Het is daar overgesprongen van dier, de gastheer, op de mens. Bepaald vlees van wilde dieren (vleermuis, knaagdier) wordt in China gezien als delicatesse. Andere dieren daar fungeren als statussymbool of investering: de hoorn van een neushoorn is b.v. een solide investering. Zeker nu de waarde ervan op de zwarte markt alleen maar toeneemt door het uitroeien van deze ernstig bedreigde diersoort. Met een groeiende middenklasse in China is de kans groot dat de vraag naar dergelijke investeringen, statussymbolen en delicatessen alleen maar zal toenemen.

Dan zijn er ook nog de traditionele Chinese medicijnen waarin talloze beschermde dieren verwerkt zijn. Zo zouden de schubben van het schubdier een remedie zijn voor talloze kwalen. Het is dus een levendige handel geworden in allerlei dieren, die een reservoir zijn geworden van ziekmakende virussen.

Door verwoesting van onze omgeving (b.v. het tropisch regenwoud) vernietigen we overal dieren, schimmels, bomen en planten. Het ecologische evenwicht wordt verstoord. Bepaalde soorten, met name vleermuizen, ratten en knaagdieren zijn beter bestand tegen deze veranderingen. Ze hebben de neiging goed te overleven in een door mensen verstoorde omgeving. Zij bezitten een hogere tolerantie tegen ziekteverwekkende virussen. Ze worden dus als vanzelf een soort reservoir van ziekmakende virussen, die uiteindelijk terechtkomen op de markt van Wuhan. Het vliegverkeer heeft voor verdere verspreiding gezorgd.

Menselijk ingrijpen in ecosystemen draagt dus fors bij aan het risico dat ziekten overspringen van dieren op mensen. Dit inzicht kan helpen de volgende pandemie te voorkomen.

woensdag 8 april

Er heerst een gewijde rust in de praktijk. Langzaam beginnen we landelijk een indamming te zien van de opname -en sterftecijfers die al wekenlang het nieuws domineren. Die indamming blijkt niet op te gaan voor onze verpleeghuizen. Daar vinden menselijke drama’s plaats. Dat wordt nu steeds duidelijker.

Makers