“Mijn spreekuur is ontploft, ik moet nog een rits aan telefoontjes plegen en daarna nog naar een stervende jongen toe, die ik thuis begeleid. Vandaag heb ik geen tijd voor spoed”, beschrijft Michelle onlangs op haar LinkedIn-profiel. Intussen wordt een van haar patiënten uit het ziekenhuis weggestuurd, maar vindt de ambulancedienst deze mevrouw te ziek om thuis te verblijven. Michelle probeert uit alle macht een plek in het verzorgingshuis te regelen, maar nergens is plaats. Uiteindelijk overlijdt de patiënt.

Voor een simpele snotneus naar de dokter? Nee, zulke patiënten zijn tegenwoordig een uitzondering zegt ze. Michelle schetst een dagelijkse praktijk waar mensen met complexe problemen bij haar komen. Mensen die eigenlijk hulp nodig hebben van de ggz, jeugdzorg of in het ziekenhuis. Maar overal zijn de wachtlijsten lang en dus kloppen ze maar weer aan bij de huisarts. Die is immers het eerste aanspreekpunt voor een patiënt.

“Ik werk in een arme wijk waar armoede en gezondheidsproblemen sterk door elkaar lopen. Gisteren had ik een meisje van 14 dat alleen langskwam. Niemand mocht ervan weten. Ze bleek al twee keer uit huis geplaatst en net weer thuis te wonen, maar daarover stond bij mij niks in het dossier. Dan heb je officieel 10 minuten voor zo’n consult, terwijl dit heel ingewikkelde contacten zijn waarbij je vertrouwen moet winnen. En naar wie verwijs je door in het huidige versplinterde systeem van gemeentelijke zorgaanbieders? Er zijn zó veel partijen, niemand heeft meer de regie.”

Vergrijzing

Ze wijst ook op de vergrijzing. Mensen worden ouder, blijven langer thuis wonen. Gezondheidsklachten stapelen zich op, er komen steeds meer zorgaanbieders in zicht. “Een hoogopgeleid iemand uit Wassenaar houdt wel in de gaten wat hij nodig heeft, maar mijn patiënten kunnen dat vaak niet. Dus die komen bij ons. Ik had deze week een oudere man met een hartruis. Ik bel de cardioloog, blijkt er al palliatief beleid te zijn ingezet. Er wordt dus niks meer voor hem gedaan. Dat is nooit met ons of hem besproken, en ik mag het nu verder oppakken.”

Helemaal bizar noemt ze de situatie dat ze momenteel fungeert als de arts voor het verzorgingshuis in haar wijk. “Juist in de verpleegzorg is de arbeidsmarkt ook enorm krap. Terwijl normaal een verpleeghuisarts verantwoordelijk is voor de mensen in een tehuis, ben ik dat nu. Daarmee draag ik bijvoorbeeld ook zorg voor een hele gesloten afdeling met mensen met dementie, een specialisme op zich. Het is belachelijk. Dit komt bovenop de normale spreekuren op de praktijk, de diabetesbegeleiding, de nazorg na een hartinfarct die niet meer door een specialist gebeurt, en noem maar op.” Ze vertelt hoe de eigenaar van de praktijk die ze waarneemt zijn visites vaak rijdt na ‘het gewone werk’, dus ’s avonds. Dan is er pas tijd.

Schaalvergroting

De werkdruk zal alleen nog maar toenemen, vreest Michelle, en dat komt niet zozeer door corona. De administratieve lasten zijn groot en verdwijnen niet – de zorgverzekeraars stellen eisen. Meer huisartsen gaan met pensioen. De versplintering in zorgaanbieders neemt toe, één gezamenlijk loket ontbreekt en in de overdrachten gaat intussen het nodige mis. Waar patiënten volgens haar gebaat zijn bij schaalverkleining, gebeurt het tegenovergestelde: er wordt steeds meer ingezet op grootschalige zorgcentra, waar “huisartsen aan de lopende band wisselen”, aldus Michelle. Toch vindt ze haar vak nog steeds mooi. “Je blijft een spil in het leven van mensen.”