Twee jaar geleden startten wij met het onderzoek Onderwijs om misstanden in het onderwijs aan te kaarten. Van de honderden mails die wij daarna kregen van ouders, leerkrachten en professionals gaan er opvallend veel over kinderen die thuiszitten. Zo ook de mail van Petra Persoon uit Hoek van Holland. Haar zoon Timon (15) is slim en gezond, maar heeft een vrijstelling van de leerplicht en hoeft nooit meer naar school. Hoe kwam het ooit zover?

Al op de basisschool werd Timon gepest. Hij is hoogbegaafd en volgens zijn moeder heel gevoelig waardoor het pesten nog harder aankwam. Ook zijn faalangst en perfectionisme zitten hem op school in de weg. ‘Timon is anders en heeft geen aansluiting bij klasgenoten. Hij had geen vrienden en was eenzaam,’ vertelt zijn moeder.

Huilend onder de trap

Op het gymnasium gaat het steeds slechter en in de tweede klas loopt Timon helemaal vast op school.

‘Zijn cijfers waren nog redelijk goed, maar hij zat meer huilend onder een trap dan dat hij in de klas zat’

Petra

Niet alleen het pesten was een probleem, ook het klassikaal leren lukte niet. ‘De school was welwillend, maar het klassikaal onderwijs werkte niet voor hem. Dat gaat ervan uit dat je op een bepaald moment een bepaald hoofdstuk doet, maar dat sloot niet altijd aan bij wat híj wilde leren. Timon deed wel netjes mee, maar hij kreeg geen vaardigheden aangeleerd. Hij matchte niet met het schoolsysteem.’

Timon loopt op een gegeven moment helemaal vast. ‘Hij was boven in z’n kamer en maakte het huiswerk niet meer. Je zag dat hij zich gewoon opsloot omdat hij de druk (van school, red.) niet meer aankon. Het was een soort burn-out. Hij kon op een gegeven moment de kracht niet meer opbrengen om op de fiets naar school te gaan. Je ziet een wanhopig kind opgesloten in zijn kamer en je krijgt hem er niet meer uit. En er staan 25 hulpverleners klaar, maar niemand kan iets doen.’ Uiteindelijk gaf de school aan dat het niet langer meer ging met Timon.De school kon ook niets meer met een kind dat huilend onder de trap zat.’

Uitgelicht

Moeders met kinderen / ANP

Ouders van kinderen met vrijstelling van leerplicht voelen zich machteloos

Vrijstelling van de leerplicht

Omdat Timon niet meer naar school ging, werd de leerplichtambtenaar ingeschakeld. Die zag dat Timon niet in staat was om naar school terug te keren en geeft hem, na advies van een keuringsarts, een vrijstelling van de leerplicht. ‘Ik heb nooit gevraagd om een vrijstelling, maar dat hele passend onderwijs (dit houdt in dat alle kinderen een plek moeten krijgen op een school die past bij hun mogelijkheden, red.) werkt niet. Als het wel gewerkt had, dan was het onderwijs veel flexibeler geweest. Als het schoolsysteem hem kapot maakt, dan maar een vrijstelling en dat is de beste keus die ik heb kunnen maken!’ Ook voor Timon is de vrijstelling een opluchting.

‘Nou is de druk waar je al jaren vanaf wil eraf. Dat is geweldig!‘

Timon

De vrijstelling van Timon is in eerste instantie voor een jaar en daarna volgt er weer een keuring door een andere keuringsarts. Die gaf op basis van Timons dossier, zonder Timon ooit gezien te hebben, een volledige vrijstelling tot het einde van de leerplicht.

Hoe kan het eigenlijk dat een intelligente jongen als Timon nooit meer naar school hoeft? Dat verbaast ook Petra: ‘Ik dacht dat je minstens in coma moet liggen als je een vrijstelling krijgt van de leerplicht. Dan ben je gewoon niet in staat om iets te leren. Maar Timon is wél een leerbaar kind. Hij heeft talenten en kan die wel degelijk ontwikkelen. Maar niet in het onderwijssysteem zoals het er is. Ik wil hem daar ook niet meer in terug, want dat heeft hem een trauma gegeven. We kunnen natuurlijk heel erg ons best doen om Timon te laten passen in het onderwijssysteem, maar als dat een mismatch is dan moet je concluderen dat je het niet moet opzoeken.’

Geen toezicht op onderwijs

Op dit moment gaat Timon drie dagen per week naar een centrum voor dagbesteding en gaat het veel beter met hem. Daar leert hij allerlei praktische vaardigheden zoals brood bakken en het sleutelen aan computers. Maar echt onderwijs krijgt hij niet meer en hoe het in de toekomst verder moet met Timon is nog niet duidelijk. Petra: ‘Als je een vrijstelling hebt van de leerplicht kijkt niemand ooit meer naar je om. Stel je voor dat mijn zoon weer een opleiding wil gaan volgen, wie gaat dat dan betalen? Dan moet ik weer terug met hem naar het passend onderwijs, of hij moet naar het particulier onderwijs.’

We vroegen de gemeente om een verklaring voor het afgeven van een vrijstelling voor de hele duur van de leerplicht en komen daar later op terug.

Makers