De Inspectie Gezondheid en Jeugd (IGJ) maakt zich zorgen over de toename die zij zien bij separaties in de GGZ. Daarom heeft de IGJ besloten een extra toezichtsronde te houden bij 10 tot 20 GGZ-instellingen in het komende jaar, om te beoordelen wat instellingen doen om het aantal separaties terug te brengen. Dit jaar is er al een toezichtsronde die gericht is op alle vormen van dwang in de GGZ. Dat zegt Marjon Gadella van de IGJ in gesprek met Pointer.
Toename separaties
Vorige maand publiceerde de IGJ een overzicht van cijfers over separatie en andere dwang in de GGZ in de laatste drie jaar. De cijfers laten een sterke stijging zien in het aantal separaties en de duur ervan. Volgens het overzicht, dat volgens de IGJ overigens slechts ongeveer 75-80% van de instellingen omvat, werden in 2023 patiënten in de GGZ in totaal 3,4 miljoen uur ingesloten, waarvan 832.000 uur in een separeer. Dit betekent dat er op elk willekeurig moment gemiddeld 388 mensen ingesloten zaten, waarvan 95 in een separeer. Het aantal patiënten dat vorig jaar gesepareerd werd, steeg naar 3000.
Dat gaat om een hoger aantal patiënten dan in voorgaande jaren. Maar bij het aantal uur zou er sprake zijn van bijna een verdriedubbeling ten opzichte van twee jaar daarvoor. De urenregistratie geeft echter een vertekend beeld volgens de IGJ. Verschillende instellingen gebruiken verschillende definities voor wanneer iemand wel of niet gesepareerd is. Belangrijker is dat er fouten in de data zitten omdat medewerkers vergeten de separatie administratief af te sluiten.
Personeelstekort
Toch is de trend volgens de IGJ duidelijk: er worden meer patiënten gesepareerd en die separaties duren langer. Als verklaringen wordt door zorgprofessionals aangedragen dat er steeds meer patiënten met complexe problematiek zijn. Daarnaast kent het personeel patiënten minder goed, omdat er mede door het personeelstekort veel wisselingen in personeel zijn. Daardoor kiezen GGZ-medewerkers sneller voor separeren dan wanneer ze door de persoonlijke band met de patiënt escalatie kunnen voorkomen.
In 2016 ondertekenden 12 van de grootste GGZ-instellingen het Dolhuys Manifest. Daarin namen ze zich voor per 2020 te stoppen met separeren. Hoewel enkele instellingen hierin zijn geslaagd, blijkt uit de cijfers dat jaarlijks nog steeds 3000 mensen in een separeer verblijven. Daarnaast worden 5800 mensen op andere plekken ingesloten, zoals de eigen kamer of een Extra Beveiligde Kamer.
Patiëntenorganisatie MIND is een petitie ‘Stop eenzame opsluiting’ begonnen om separeren bij wet te verbieden.
Kijk vanavond de Pointer uitzending 'Gedwongen opsluiting' over de vraag waarom we nog steeds separeren om 20.25 uur op NPO 2.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Ontvang iedere week onze beste verhalen in je mailbox.
