Al 13 jaar legaal in Nederland, maar nog steeds het gevoel dat je tweederangsburger bent: het is de realiteit voor duizenden mensen. In 2007 kregen zo’n 27.000 mensen een verblijfsvergunning via een generaal pardon, maar ruim elfduizend van hen kan niet naturaliseren, blijkt uit recente cijfers van het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Een groot deel van die elfduizend mensen heeft op dit moment geen nationaliteit en dus geen paspoort, waardoor ze moeilijk kunnen reizen, een hypotheek kunnen aanvragen of kunnen trouwen. De benodigde documenten voor naturalisatie ontbreken, waardoor er geen zicht is op een volwaardig bestaan. De regering is bekend met het probleem, maar nog niet bereid gebleken om een oplossing te bieden. Wat te doen met deze grote groep? Een verslag van Lieke Loman