We gaan eerst even terug naar 17 januari. Op die dag wordt er een grote demonstratie gehouden op het Museumplein in Amsterdam. Hoewel burgemeester Femke Halsema het heeft verboden, vult het plein zich die middag met een paar duizend demonstranten. De Amsterdamse driehoek (burgemeester, Openbaar Ministerie en politie) besluit eerder op 14 januari dat de demonstratie niet mag plaatsvinden op het plein. In plaats daarvan worden ze naar het Westerpark verwezen. Daar is de organisator van de demonstratie, Michel Reijinga, het niet mee eens en hij annuleert de samenkomst. In plaats daarvan spreekt hij af met Mordechai Krispijn (van de politieke partij Vrij en Sociaal Nederland) om een kopje koffie te gaan drinken op het Museumplein. Tegenover NieuwNieuws zegt Reijinga: “Schijnbaar hadden meer mensen het idee om hier koffie te gaan drinken.”

Reijinga en Krispijn staan inderdaad niet alleen op het Museumplein. Vanaf 13:00 uur wordt het steeds drukker. Mensen met instrumenten maken muziek en er zijn mensen die, inderdaad, koffie aan het drinken zijn. Twee mensen houden een spandoek vast met de tekst: ‘Covid-vaccin = vergif’. Ook de voorman van Viruswaarheid, Willem Engel, is van de partij. Hij had gehoord dat hier een feestje was, zegt hij tegen de verslaggever van NieuwNieuws. Defend IJmuiden, een groep van zo’n twintig personen die naar eigen zeggen ‘vecht voor onze grondrechten en vrijheid’, komt onder luid applaus het terrein opgelopen. De extreemrechtse actiegroep Voorpost is met een kleine groep ook aanwezig. Zij dragen de Prinsenvlag bij zich, een historische vlag uit de Tachtigjarige Oorlog die later werd geadopteerd door de NSB en nog steeds een negatieve associatie heeft.

Om 14:16 uur wordt door de driehoek een noodbevel afgekondigd. Niemand mag zich meer op het Museumplein begeven en mensen worden gevorderd om naar huis te gaan. Niet iedereen is het daarmee eens en de sfeer wordt grimmiger. De Mobiele Eenheid (ME) en politie vormen samen een linie om de demonstranten van het plein te vegen. De grootste groep geeft daar, vaak met tegenzin, gehoor aan. Maar een andere groep van zo’n 100 á 150 demonstranten stribbelt tegen.

In de voorste linie staan zo’n 100 mensen lijnrecht tegenover de politie en ME. Ze geven zich niet zonder slag of stoot over. De een gebaart naar de politie om dichterbij te komen, een ander staat klaar in gevechtshouding en weer een ander drukt zich alleen verbaal agressief uit. Eén van de relschoppers valt ons op. Een jongeman met kort haar, gekleed in een donkere jas en witte sneakers loopt van links naar rechts om verschillende politieagenten uit te dagen.

Een week later, tijdens de demonstratie van 24 januari ook op het Museumplein, vertolkt deze man wederom een bijzondere rol. Undercoveragenten, die door demonstranten als ‘Romeo’s’ worden aangeduid, worden aangesproken en geïntimideerd door een klein groepje mannen. De capuchon van een undercoveragent wordt naar beneden getrokken en de man met de witte sneakers en zwarte jas is weer prominent aanwezig.

Eén foto wordt veel verspreid en gebruikt bij mediaberichten op de 17de en de dagen erna. Een man, van oudere leeftijd, met een fikse hoofdwond is geslagen door de politie. Deze demonstrant vertelt na afloop het volgende: “De sfeer was geweldig. Op een gegeven moment loop ik terug omdat we teruggestuurd werden. Ineens werd ik door een paard in de rug gelopen en toen ik achteromkeek, kreeg ik een knuppel op mijn hoofd”. Op een aantal videobeelden zien we de man inderdaad terug met een bebloed hoofd. Maar we vinden een video die ook een andere kant van het verhaal vertelt. En dat strookt niet helemaal met de versie van wat er volgens de man gebeurde.

Dat de man zich omdraaide, en uit het niets met een knuppel door een politieagent wordt geslagen, is dus niet waar. De man zocht duidelijk zelf de confrontatie met de politie op.

Ploertendoder

Dat sommige relschoppers van tevoren al uit waren op een confrontatie, wordt duidelijk wanneer we tijdens het analyseren van de beelden twee gewapende mannen tegenkomen. Zo zien we een man met lang haar en een opvallende groene sjaal. Op de rug van zijn leren jack draagt hij een sticker met de tekst Corona = Agenda 21. Agenda 21 zou verwijzen naar ‘de opmars van een nieuwe wereldorde’. De man valt op omdat hij op verschillende momenten een ploertendoder in zijn hand heeft. Dit gevechtswapen is uitschuifbaar en heeft aan het uiteinde een zware, loden knop. Daags na de demonstraties wordt door de politie bekend gemaakt dat een politiepaard gewond zou zijn geraakt door zo’n wapen.

De man met de ploertendoder is niet de enige die deze middag gewapend tegenover de politiemensen staat. Een man met een wat breder postuur valt op omdat hij een lange wapenstok bij zich draagt. Op een ander moment zien we hem ook, terwijl hij de wapenstok in zijn ene hand vastheeft, een steen richting de politie gooien. Deze man is niet alleen gekomen. Sterker nog: samen met een grote groep onherkenbare mensen, wordt deze gewapende man, onder luid applaus onthaald.

Was jij aanwezig op het Museumplein op 17 of 24 januari? Of bij een van de andere demonstraties in het land? Laat het ons weten. Jouw video-/fotomateriaal of ervaring kan van belang zijn voor ons onderzoek.