In Italië en Frankrijk is deze zomer wetgeving aangenomen die ouders verplicht hun kind te vaccineren. Dit kon rekenen op veel aandacht van internationale media en ook Nederlandse kranten schreven over de vaccinatieplicht. De plichten in Italië en Frankrijk trekken nu de aandacht, maar er zijn veel andere Europese landen die vergelijkbare regels hebben.
Oostblok
In het Oostblok heeft bijna elk land een vaccinatieplicht. In de vroegere Sovjet-Unie werd vaccineren als iets normaals gezien. Het merendeel van de bevolking vertrouwde op de overheid en dus was inenten vanzelfsprekend. Die overheid voerde ook grootschalige campagnes voor het inentingsbeleid. De invloed van die geschiedenis zie je op het kaartje. Vlak nadat de Berlijnse muur viel, was er een grote uitbraak van difterie in de voormalige Sovjet-Unie: er werden bijna 40.000 meldingen gedaan. Mede hierdoor is er zo’n streng vaccinatiebeleid in deze landen.
De gevolgen van weigeren verschillen behoorlijk per land. In Letland zijn jeugdartsen slechts verplicht om ouders te wijzen op de gevolgen van hun beslissing, maar in Polen kan er een boete opgelegd worden die op kan lopen tot 2400 euro. In een enkel land wordt net als in West-Europese landen de toegang tot kinderopvang of school ontzegd. Uitzonderingen op de plicht zijn er weinig. Het gaat dan vooral om uitzonderingen om medische redenen.
Buiten Europa
In de rest van de wereld worden data minder en slechter bijgehouden, daardoor is het een stuk lastiger om hier een overzicht van te krijgen. Westerse landen als Australië en de Verenigde Staten hebben wel een goed gedocumenteerd vaccinatiebeleid.
In Australië hebben ze het zogeheten ‘No Jab No P(l)ay’ ingevoerd. Wie zijn kinderen niet laat inenten, wordt gekort op de kinderbijslag en het kind kan niet naar een kinderdagverblijf of kleuterschool. Als een school of kinderopvang een niet-ingeënt kind toch accepteert dan wordt er een boete gegeven die op kan lopen tot ruim 20000 euro. Dit strenge beleid heeft er volgens de Australische regering voor gezorgd dat de vaccinatiegraad onder 1- tot 5-jarigen in 2 jaar tijd met zo'n 3% (van 90% naar 93%) is gestegen.
In de Verenigde Staten verschillen de regels per staat. Alle staten ontzeggen niet-gevaccineerde kinderen de toegang tot kinderopvang en laten hen ook niet toe op scholen. Iedere staat heeft verschillende vaccins in het programma en er gelden voor elke staat andere uitzonderingsgronden. In Californië is recent nog bepaald dat ouders alleen een beroep kunnen doen op medische uitzonderingen. Sinds deze regel is ingevoerd, is de vaccinatiegraad er met bijna 3 procentpunt (van 92,8% naar 95,6%) gestegen.
(Bronnen: European Centre for Disease Prevention and Control, Eurosurveillance, Immunise Australia Program, The National Conference of State Legislatures, University of Pittsburg)
