Vastgoedeigenaren hebben sterk geprofiteerd na het uitbreken van de migratiecrisis in 2014. Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) was slecht voorbereid op de komst van grote aantallen vluchtelingen en betaalde tot vier keer zo veel voor opvanglocaties als de eigen normen voorschreven.Dat blijkt uit onderzoek van NRC en Reporter Radio naar het vastgoedbeleid van het COA. In 2013 had de organisatie net een nieuw vastgoedbeleid uitgestippeld, waarin werd uitgegaan van een „kernvoorraad” van 10 duizend opvangplaatsen. Dit aantal was gebaseerd op de „historisch lage” instroomcijfers van de jaren daarvoor.Toen kort daarna de vluchtelingenstroom naar Nederland op gang kwam, moest het COA alle zeilen bijzetten. Eigenaren van potentiële opvanglocaties konden huurprijzen en voorwaarden bedingen die het COA normaliter niet zou accepteren. „De druk was op dat moment enorm”, zegt vastgoeddirecteur Peter Siebers van het COA hierover. Volgens Siebers zijn tijdelijke opvanglocaties zoals evenementenhallen, bungalowparken en hotelboten relatief duur vanwege de slechte onderhandelingspositie van het COA, de korte terugverdientijd van investeringen en het feit dat hij hele complexen moet huren, en dus ook betaalt voor ruimtes en faciliteiten die niet benut worden.Hiervan profiteren vastgoedeigenaren, zoals VVD-prominent Cor van Zadelhoff. Die verhuurt sinds vorig jaar samen met een compagnon 600 opvangplekken in Zaandam aan het COA, voor circa 2,5 miljoen euro per jaar. De vluchtelingen zijn deels gehuisvest op een oude detentieboot die eind 2013 door het ministerie van Veiligheid en Justitie werd afgedankt.Een van de duurste opvanglocaties is de Zeelandhallen in Goes. Miljonair Dirk Lips verhuurt die voor circa 3 miljoen euro voor een periode van 11 maanden aan het COA, inclusief duizenden ongebruikte parkeerplaatsen. Lips heeft schotten laten plaatsen en huisvest maximaal 500 vluchtelingen. Volgens Lips gebeurt dat “kostendekkend”. Hij zegt dat het COA zijn “hele complex” huurt, waardoor hij het een jaar lang niet kan exploiteren.Niet alleen vastgoedeigenaren, maar ook gemeenten proberen een slaatje te slaan uit de vluchtelingencrisis. Lokale overheden grepen de onderhandelingen met het COA aan om lokale kwesties, die niets met het migratievraagstuk te maken hadden, op het bord van het COA te schuiven. Zo kreeg de gemeente Cranendonck een gesprek over de verbreding van de A2, wat er toe leidde dat Rijkswaterstaat vervroegd onderzoek heeft toegezegd. Andere gemeenten vragen honderden duizenden euro’s aan vergoedingen voor de voorbereiding van de komst van nieuwe opvanglocaties. In Zevenaar zijn de onderhandelingen hierdoor stil komen te liggen. Te gast:Peter Boelhouwer, Hoogleraar Huisvestingssystemen TU Delft.Reportages en onderzoek: Astrid CornelisseHuub FloorKaren GeurtsenLuuk Ex