Waarom besloot de KRO, nog voordat de Duitsers in 1940 Nederland binnenvielen, Joodse orkestleden te ontslaan? Wie waren deze KRO-orkestleden, en wat is er met hen gebeurd? Pointer is op zoek naar nabestaanden en bekenden van Joodse KRO-orkestleden.
Voor de Tweede Wereldoorlog had elke radio-omroep een eigen orkest. Relatief veel musici in die omroeporkesten waren Joods, ook bij de Katholieke Radio Omroep (KRO). Maar volgens de in augustus verschenen EO-documentaire Het verraad van Hilversum, begint de KRO al in 1939 Joodse musici te ontslaan, vóór de Duitse inval in 1940. De KRO had “de nazi’s niet nodig om onderscheid te maken tussen Joodse en niet-Joodse medewerkers,” concludeert de documentaire.
Voor Pointer was dit aanleiding om de oorlogsgeschiedenis van onze eigen omroep, KRO-NCRV, verder te onderzoeken. Weet u meer over de oorlogsgeschiedenis van de KRO? Bent u bijvoorbeeld nabestaande of bekende van Joodse KRO-orkestleden rondom of tijdens de Tweede Wereldoorlog? Of kent u nabestaanden van Joodse KRO-musici? Lees dan verder om hun namen te zien en contact met ons op te nemen.
Herkent u geen namen van Joodse musici? Ook voor andere verhalen of tips over de KRO in oorlogstijd kunt u contact met ons opnemen. In deze lijst vindt u alle KRO-orkestleden tussen 1932 en 1941, dus niet alleen de Joodse musici.
Weet u meer over het oorlogsverleden van de KRO?
Joodse orkestleden
Hilde van den Berg-Röscher
- Geboortedatum: 15-12-1900
- Adres 1940: Vermeerlaan 43a, Hilversum
- Speelde in het KRO-orkest van 1939 tot 1941
- Speelde in Radio Filharmonisch Orkest in 1946
Salomon (Sally) Doof
- Geboortedatum: 17 april 1901 in Amsterdam
- Adres in februari 1942: Waterlooplein 93 I, Amsterdam
- Adres in 1932: Rijnstraat 57. II, Amsterdam
- Overleden in Sobibor op 9 juli 1943
- Was musicus/saxofonist en violist. Speelde in KRO-orkest van 1932 tot 1936. Daarna bij bekende dansorkest The Ramblers van 1937-1941. In 1942 speelde hij bij het Groot Joods Amusementsorkest
- Echtgenote: Elisabeth Polak (Amsterdam, 8 mei 1909 – Sobibor 9 juli 1943)
- Kinderen: Rachel (geboren op 2 december 1932 – overleden op 9 juli 1943 in Sobibor) en Jetty Stella Mia (geboren op 25 juni 1936 – overleden op 9 juli 1943 in Sobibor)
- Halfbroer: Leon Doof (Den Helder, 13 september 1921 – Halifax, 6 april 2005). Hij was eveneens musicus en ging in 1953 met gezin naar Canada
- Halfzus Sara Doof: Geboren op 24 mei 1919 in Amsterdam. Overleefde de oorlog met behulp van het verzet
Gerrit Lakmaker
- Geboortedatum: 22 mei 1890 te Amsterdam
- Van 1932 – 1941 zat Lakmaker bij de KRO-boys
- Adres: Meteorenstraat 86, Hilversum
- Overleden op 53-jarige leeftijd in Auschwitz op 17 september 1943, met zijn vrouw en zoon
- Eva Lakmaker-Sjouwerman (echtgenote), geboren in Amsterdam op 17 september 1889, overleden op 54-jarige leeftijd in Auschwitz
- Daniel Jakob Lakmaker (zoon): geboren in Amsterdam op 26 juni 1925, op 18-jarige leeftijd overleden in Auschwitz
Jacob (Jack of Jos) Mossel
- Geboren: 2 maart 1908, Amsterdam
- Speelde van 1932-1936 bij de KRO-boys en KRO-sextet, ook als violist
- Echtgenoot: Klaartje Mossel-Muller, geboren te Amsterdam op 7-3-1909
- Adres in 1941: Jozef Israëlskade 99 huis, Amsterdam. Hier hadden ze mogelijk ook een hoedenzaak
- Op 31 oktober 1942 werd het stel Mossel in de hal van het Amstelstation aangehouden met valse persoonsbewijzen en zonder Jodenster. Ze belandden in Auschwitz, waar Klaartje overleed op 13 november 1942, en Jacob op 28 februari 1943
- Hun kinderen zijn ondergedoken en hebben de oorlog overleefd. Zij heten Saddy (Sara) Mossel (geboren in 1939 te Amsterdam, Jozef Israëlskade 99 huis) en Rebekka Mossel (geboren 14-11-1930 te Amsterdam en waarschijnlijk overleden in 2008)
- Andere familieleden: Alida Mossel (zus). Salomon Mossel en Rebecca Mossel-Polak (ouders Jacob Mossel)
Max Neter
- Geboren: 2 juni 1888, te Rotterdam
- Sterfdatum: 4 maart 1963 in Hilversum
- Echtgenote: Alida Jacobs (1895-1944), getrouwd op 3 november 1920
- Zoon: Philip Neter, geboren op 6 september 1921 in Amsterdam en vermoord in Auschwitz op 31 augustus 1943
- Werkte als musicus in het omroeporkest van de KRO. Zijn zoon Philip speelde daar ook
- Max en zijn vrouw Alida overleefden de oorlog door onder te duiken in het huis van het gezin van Herman Kraak (1908-1995) en Jannetje Wiarda (1907-1984) op adres Marwei 60 in Delfstrahuizen. Daar had Kraak een veehouderij
Abraham (Bram) Oberstein
- Geboortedatum: 30 april 1897 te Rotterdam
- Oberstein speelde de cello, zat in het KRO-sextet in 1932 en de KRO-boys van 1932-1936
- Adres in februari 1941: Lutmastraat 186 I, Amsterdam
- Overleden op 4 juni 1943 in Sobibor
- Ex-vrouw: Eva van der Kloot, gescheiden in 1928. Van der Kloot is op 4 juli 1905 geboren in Den Haag, en was pianiste bij Internationale Damesorkest van dr. Josef Rosenfeld. Op 3 september 1943 is ze overleden in Auschwitz
- Gerzon Oberstein (zoon), geboren in Den Haag op 4 augustus 1927. Zat in 1941-1942 op het Joods Lyceum in Den Haag. Overleden in Auschwitz op 31 maart 1944 op 16-jarige leeftijd
- Hans Oberstein (zoon). Leefde van 1926 tot 1945
- Bram Oberstein hertrouwde in 1941 met Louisa Oberstein-Corper. Zij was geboren in Amsterdam op 9 juni 1904, en overleed in Auschwitz op 7 september 1942
Joseph/Jozeph Overste
- Geboortedatum: 28 november 1906 in Amsterdam
- Adres in 1937: Zeedijk 116, Amsterdam
- Adres in februari 1941: Nieuwe Kerkstraat 155 I, Amsterdam
- Sterfdag: 31 maart 1944, Auschwitz. Werd 37 jaar
- Speelde cello in KRO-orkest: 1932- 1938
- Familielid: Aäron Overste (1882-1943). Beroep: Kelner
- Familielid: Jansje Overste-Smit (1885-1942)
- Familielid: Mietje Overste (1908-1943). Beroep: Fabrieksarbeider
Salomon (Sal / L. ) Rodriguez/Rodrigus
- Woonplaats in 1932: Oude IJsselstraat 34, Amsterdam
- Speelde in het KRO-orkest van 1932-1934
- Later was hij administrateur bij het Residentie-orkest
- Ging 8 mei 1940 op reis naar het onbezette Frankrijk en keerde niet terug. Het laatst gezien in Bordeaux, waar hij vluchtte naar Amerika. Volgens geruchten zou de boot zijn getorpedeerd. Een van zijn collega's, een vroegere hoboïst L. van Rooy deelde dit in 1941
- (Voormalig) partner: Sophia Blanes
Philip Spier
- Geboortedatum: 12 april 1890 te Arnhem, ouders: Nathan Spier en Boudewina Margaretha Reijnders
- De partner van Spier was Jacoba Lodewijk
- Adres in 1941: Orionlaan 81 in Hilversum
- Contrabassist. Speelde van 1932 -1941 bij de KRO-boys, van 1940-1941 bij KRO-melodisten en in het KRO-sextet
- Speelde na de oorlog, in 1946, in het Radio Philharmonisch Orkest
- Overleden op 10 mei 1958 te Hilversum
Johan Vogtschmidt
- Geboortedatum: 2 november 1905, te Amsterdam
- Woonde op de Prinsengracht 528 III, Amsterdam 1 februari 1941
- Woonde op de Keizersgracht 197, Amsterdam, op 6 september 1962
- Sterftedatum: 12 maart 1971 Amsterdam
- Was violist en cellist in het KRO-orkest
- Getrouwd met Carolina Martha Duijkers (geboren op 31 januari 1911) op 25 februari 1924 in Amsterdam
- Hertrouwde met Alice Berger (geboren 14 juni 1910) op 17 februari 1934 in Hilversum
- Dochters: Anne Claire Vogtschmidt (overleden)
Ephraïm / Frits Waterman
- Geboortedatum: 1 februari 1906 in Amsterdam
- Adres in 1932: Celierstraat 9 I, Amsterdam
- Sterfdag: 19 oktober 1970, Amsterdam
- Was violist bij KRO-orkest van 1932 tot 1940
- Speelde later bij Concertgebouworkest van 1950-1970
- Echtgenote: Keetje Reens (1909-1975)
Mogelijk Joodse orkestleden
Jo Bonte (Jr.)
- Geboortejaar: 1912 in Den Haag
- Studeerde piano, viool en klarinet aan het Koninklijke Conservatorium voor Muziek in Den Haag. Kreeg daar compositieles van Dr. Johan Wagenaar
- Speelde bij het Rococo-octet van de KRO van 1939 tot 1941
- Speelde in het Residentie Orkest en als laatste in het Radio Filharmonisch Orkest
- Vanaf 1945 componeerde hij zowel in het lichte als ernstige genre voor het Metropool Orkest en het Promenade Orkest
Joannes Henricus Düring
- Muziekgroep: speelde in het KRO rococo-octet van 1939-1941
- Geboortedatum: 19 juli 1906 in Berchem (België)
- Getrouwd met Maria Antonia Cornelia Thiellier te Eindhoven op 1 mei 1936
- Adres 1941: Frederik Van Eedenlaan 36, Hilversum
- Mogelijk violist bij het Concertgebouworkest na de oorlog (als Jan Düring)
Wilhelmus (Willy) Jurrianus Bernardus François
- Speelde in het KRO-orkest als pianist van 1932 (of eerder) tot 1941
- Was koorleider bij de Rietvogels in 1958
- Adres in 1932: Rijnstraat 12 of 14, I of II hoog, Amsterdam
- Adres in 1937: v.d. Helstslaan 11, Hilversum
- Adres: van Ostadelaan 34, Hilversum
- Gehuwd met Joh. G. Jaspers. Geboren op 26 oktober 1904
- Had in 1937 twee kinderen. Geboren in 1928 en 1931
Gerrit Johannes Melchior Meyer/Meijer
- Geboren: 15 augustus 1912 te Amsterdam
- Speelde in het Rococo-octet van 1 oktober 1939 tot 1941
- Adres in 1941: Hermelijnlaan 63, Hilversum
- Getrouwd met twee kinderen in 1944, naam echtgenoot en kinderen onbekend
Jacob jr. Meyer/Meijer
- Geboortedatum: 9 februari 1912 te Amsterdam. Vader: Jacob Meijer. Moeder: Maria Hendrika Schuurman
- Indiensttreding KRO: 1 oktober 1939, zat in het Rococo-octet
- Adres in 1941: Vossenstraat 27, Hilversum
- Had een kind, naam onbekend
Jacobus Johannes Meyer/Meijer
- Geboren: 11 januari 1883 te Amsterdam. Ouders: Johannes Jacobus Meijer en Jansje Wighman
- Getrouwd met Catharina Alida van Velzen, op 17 november 1909 in Leiden. Zij overleed op 7 februari 1966/67 in Den Haag
- Oudste dochter: Jacoba Johanna Christina Hendrika Meijer, geboren op 21 februari 1914 in Den Haag. Getrouwd met Franciscus Henricus Johannes Albertus Broers, geboren te 's-Gravenhage
- Jongste dochter: Antoinette Theodora Meijer, geboren op 19 januari 1920 te 's-Gravenhage
- Datum in dienst KRO: 1 april 1938 (muziekbibliothecaris). Was o.a. trompettist
- Voormalig adres rond de oorlog: Boreelstraat 15, Hilversum
Nicolaas van Oss
- Speelde bij de KRO-boys van 1938-1941
- Geboortedatum: 24 maart 1910 in Rijssen, kind van Adolf van Oss en Appollonia Resmann, beide dresseur van beroep
- Adres in 1941: Hermelijnlaan 19 in Hilversum
- Gehuwd op 6 september 1934 met Gerritje Margaretha Buisman te Amsterdam
Louis Henri Somer
- Geboren in 1901 te Assen, Wilhelmina ziekenhuis
- Adres in 1932: Loosdrechtscheweg 72, Hilversum
- Overleden op 6 augustus 1966
- Studeerde aan het Conservatorium in Amsterdam, was componist en violist
- Eerste concertmeester van Philharmonisch Orkest in Stuttgart (1925-1927)
- Daarna speelde hij in het KRO-orkest van 1930-1934
- ‘Na vier jaar bij de KRO gewerkt te hebben werd Louis ontslagen, omdat hij de grieven van medeorkestleden bij het bestuur overbracht. Hij werd beschuldigd van communistische neigingen.’ Bron: G.E.J. Somer
Pieter Karel Warburg
- Geboren in Arnhem op 30 april 1876
- Speelde als klarinettist in het KRO-orkest van 1932-1934
- Woonde in 1932 op de Vosmaerlaan 14, Hilversum
- Overleden op 4 januari 1949 te Hilversum, op 72-jarige leeftijd
- Partner: Elisabeth Woestenburg, gehuwd op 7-10-1904 in Hoorn