Als er iets goed te recyclen is, zijn het matrassen. Wel 20 materialen uit een oud matras kunnen worden hergebruikt. Om die recycling rendabel te maken heb je veel matrassen nodig. Uit onderzoek van Pointer blijkt dat alleen al in de grote steden jaarlijks twee keer zoveel matrassen bij het grofvuil belanden als bij de milieustraat. Grofvuil gaat naar de verbrandingsoven en is verloren voor recycling.
Per jaar worden er ruim 1,6 miljoen matrassen afgedankt. In Amsterdam worden bij het Afvalpunt 7000 matrassen per jaar ingezameld maar 100.000 (270 per dag) worden op straat gezet. Zelf brengen naar de milieustraat en grofvuil op laten halen is in grote steden gratis. Maar naast Amsterdam doen Den Haag en Rotterdam het ook niet goed. In Den Haag gaan er 12.500 naar de milieustraat maar 25.000 komen er bij het grofvuil. In Rotterdam zijn dat er 18.000 versus 27.000 bij het grofvuil. Over Utrecht zijn geen grofvuilcijfers bekend.
Luister onze radio-reportage:
Matrassen horen niet in de verbrandingsoven
Gemeenten vragen geld voor oud matras
Ook buiten de grote steden stokt de inzameling. Belangrijkste reden daarvoor is dat 25 procent van de gemeenten geld vraagt voor de inlevering van een oud matras. Als je zelf een matras brengt bij een afvalpunt, recycleplein of milieupark kost dat tussen de 2 en 25 euro. en grofvuil ophalen kost tussen de 14 en 100 euro. Dat vinden mensen teveel gedoe of te duur en daardoor komen matrassen op straat of in de berm terecht en eindigen in de verbrandingsoven.
Je oude matras inleveren bij de aankoop van een nieuwe is ook een mogelijkheid, alleen nemen niet alle winkeliers matrassen in. En als ze het wel doen, brengen ze tussen de 10 tot 60 euro in rekening.
We moeten langer met ons matras doen. Die van mij is 7 jaar oud, het plastic zit er nog om en het blijft goed. Misschien is dat een idee.
Winst en verliesrekening
vijf jaar geleden werden matrassen vrijwel allemaal verbrand of gestort. Nu wordt het grootste deel gerecycled. Wanneer matrassen nat en vies zijn kunnen ze niet worden gerecycled door de twee matrasverwerkers in ons land. Behalve dat hierdoor interessante grondstoffen verloren gaan, levert het verbranden van matrassen ook een hoge CO2-uitstoot op.
Recyclen tot isolatiemateriaal of judomat
Twee fabrieken, Matras Recycling Europe en Retourmatras zorgen voor de verwerking van matrassen. Een matras weegt tussen de 15 en 25 kilo en bestaat uit een kern (veren, latex, PUR), een afdeklaag en een tijk, de matrashoes die over de kern van het matras zit. Matrasrecycling levert twintig verschillende soorten materialen op. Die vinden allemaal hun weg naar fabrikanten van bijvoorbeeld isolatiemateriaal, judomatten of valondergronden voor buitenspeelplaatsen.
Als matrassen konden praten, hadden we een heel mooi verhaal
Toekomst voor oud matras
Om de verwerking van oude matrassen een boost te geven, bedacht de Amsterdam Economic Board een producentenverantwoordelijkheid. Vijf grote matrasfabrikanten – met een marktaandeel van 86 procent – gaven daar gehoor aan en hebben de verantwoordelijkheid genomen om inzamelaars (gemeenten en winkeliers) te betalen voor ieder ingeleverd en recyclebaar matras. Dit jaar is dat 2 euro 60 per matras en dat loopt op tot ruim 8 euro in 2028.
Ook onderzoeken de producenten samen met de recyclers de mogelijkheden om de materialen uit oude matrassen te gebruiken voor het maken van nieuwe matrassen. Chemische recycling en pyrolyse kunnen daaraan wellicht een bijdrage leveren.
Sommigen gemeenten hebben wel een goede oplossing gevonden. Gemeente Brunssum levert bijvoorbeeld een plastic matraszak zodat het matras schoon en droog aangeleverd kan worden. Er zijn ook gemeenten die op afspraak een speciale matrassenronde rijden zoals Eindhoven en in heel Zeeland. En in één gemeente is het op maandag ‘happy hour’. In Son en Breugel mag je een matras gratis inleveren, op andere dagen betaal je 8 euro.
