Het Canadese gaswinningsbedrijf Vermilion heeft plannen om aardgas te winnen uit gasveld Boergrup in Drenthe. Dat ligt tussen andere kleine gasvelden Diever en Vinkega. Hiermee wordt opnieuw een klein gasveld toegevoegd aan de 240 kleine gasvelden in Nederland waaruit gas wordt gewonnen. Die gaswinning is niet onomstreden: er bestaan grote twijfels of dat wel veilig kan. Bewoners op en rond de kleine gasvelden organiseren zich meer en meer, omdat ze vinden dat de veiligheid in het geding is. Gaswinning kan leiden tot bodemdaling en het risico op aardbevingen is volgens hen niet goed in kaart gebracht.
“Bij twijfel niet inhalen,” zegt Jeannette van der Velde, voorzitter van het bewonerscomite GasDrOvF. “Onze grootste zorg is schade door gaswinning. We vragen ons af hoe dat wordt geregeld als er schade ontstaat. Het zijn relatief jonge gasvelden en de effecten zullen pas de komende jaren helder worden. Hoe wordt dat geregeld?”
Gaswinning blijft voorlopig noodzakelijk
Gaswinning in de kleine gasvelden is voorlopig noodzakelijk. Nu het grote Groningerveld op slot is, zal er toch aan de vraag naar gas moeten worden voldaan. Importeren van gas is een optie, maar is duurder en het maakt Nederland afhankelijk van buitenlandse levering. Op de grens van Drenthe, Overijssel en Friesland liggen een aantal velden die door het Canadese bedrijf Vermillion worden geëxploiteerd.
Onderling verband kleine gasvelden
Jeannette van der Velde strijdt al een aantal jaren tegen de handelswijze van deze operator, en zegt dat het lastig is. “De vergunningen, de winningsplannen en de risicoanalyses zijn gebaseerd op modellen die in de tijd voortdurend worden aangepast aan de omstandigheden. Dat zet je als bewoner op een achterstand. Maar een groter probleem is dat niet helder is hoe die verschillende gasvelden, die hier dicht naast elkaar liggen, onderling verband hebben. Ieder veld heeft zijn eigen vergunningstraject. Maar het grote geheel wordt buiten beschouwing gelaten. Dat we te maken hebben met drie gemeenten en drie provincies helpt ook niet om dat in kaart te brengen.”
‘Ver-kabouterisering’
Van der Velde vervolgt: “Ik noem het de ‘ver-kabouterisering’ van het probleem, zoals Vermilion opereert. Het is verdeel en heers. Ze hebben het over bevinkjes, kleine veldjes. De winning op het veld in Diever is de op twee na hoogste productie in Nederland. Maar er wordt geen vergunning aangevraagd voor het hele veld, maar iedere keer een klein deel ervan. Daardoor blijft Vermilion uit lange procedures zoals Milieu Effect Rapportages. Maar ondertussen wordt het veld leeg getrokken, en is het risico op milieuschade, bevingen en verzakkingen iedere keer verwaarloosbaar klein, vanwege die kaasschaafmethode.”
Ontkenning van risico’s
“Wat ik mis is dat de betrokken partijen (Vermilion, TNO, SODM (Staatstoezicht op de mijnen) en het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat) op zijn minst zouden moeten melden dat gaswinning een factor van belang zou kunnen zijn aan schade aan huizen”, zegt Van der Velde. “Dat wordt stelselmatig ontkend: er is geen risico bij de kleine gasvelden. Maak je bezwaar, dan beland je voortdurend in procedures die weer terugvallen op modellen waarin staat: geen risico. Terwijl in dit gebied het cumulatieve effect, dus de gevolgen van winning van alle kleine velden bij elkaar in deze regio, niet wordt meegenomen.”
Geen weg meer terug
Volgens Van der Velde is het zo dat als een laag risico eenmaal vaststaat door dat model dat er dan geen weg meer terug is. “Niets aan de hand, rustig naar bed. En dan krijg je een heel naar onderbuikgevoel. We zijn niet tegen gaswinning, maar het moet veilig gebeuren en er moet een goede schaderegeling zijn. En transparant. Dat is het nu niet.”
