De VVD is een partij voor miljonairs, zegt GroenLinks-leider Jesse Klaver. Volgens hem is het gemiddelde vermogen van de rijkste groep mensen in ons land van 4 naar 6 miljoen euro gestegen sinds Mark Rutte aan de macht is. Het is inderdaad zo dat het aantal rijken is toegenomen.
Dat blijkt uit onderzoek van het AD, Nieuwscheckers en Pointer.
Bron van de bewering
Jesse Klaver deed zijn uitspraak in een interview met het AD. ,,De VVD is een partij voor miljonairs: het gemiddelde vermogen van de rijkste 1 procent is onder Rutte gestegen van 4 naar 6 miljoen.” Tijdens het debat met Mark Rutte en Edith Schippers bij Jeroen Pauw afgelopen zondagavond herhaalde hij deze bewering.
GroenLinks is tijdens de campagne voor de Provinciale Statenverkiezingen samen met de PvdA verwikkeld in een strijd met de VVD. De partijen hopen de grootste te worden in de Eerste Kamer.
De feiten
Mark Rutte werd minister-president in de laatste maanden van 2010. Daarom kijken we in deze factcheck naar de cijfers vanaf 2011. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft cijfers over de vermogens van de meest vermogende 1% van de huishoudens in ons land. Volgens die CBS-cijfers was het gemiddelde vermogen van de rijkste 1% in 2011 4,3 miljoen euro.
Hoe zat dat 10 jaar later? De cijfers van 2021 zijn de meest recente. Die van 2022 komen op z’n vroegst eind dit jaar. Het CBS verwijst voor de cijfers naar deze dataset. In de tabel zie je dat het totale vermogen van de rijkste 1 procent in 2021 519,4 miljard bedroeg, legt hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen uit. In 2021 waren er 7.948.700 huishoudens, 1% daarvan is 79.487. En 519,4 miljard euro gedeeld door 79.487 is afgerond 6,5 miljoen euro.
Tien jaar later, in 2021, was het gemiddelde vermogen van de rijkste 1 procent dus 6,5 miljoen euro. Een toename van 51 procent. Dat is volgens het CBS overigens iets minder dan de toename van het gemiddelde vermogen van alle Nederlanders, dat in die periode met 54 procent groeide.
Het gemiddelde wordt volgens het CBS sterk beïnvloed door de grote vermogens. Er wordt daarom vaak gekeken naar de mediaan: de helft van de huishoudens heeft een lager vermogen, de andere helft een hoger vermogen. Het mediane vermogen is volgens het CBS in die tien jaar met 175% gestegen.
Hoe is de stijging van het gemiddelde vermogen van de rijkste 1 procent van Nederland te verklaren? ,,Een van de belangrijkste redenen is dat de huizenprijzen gigantisch omhoog zijn gegaan. Dat is een belangrijk deel van het vermogen”, zegt Arjan Lejour. Hij is hoogleraar belastingen en onderzoeker bij het Centraal Planbureau (CPB).
Hij noemt de stijging vrij logisch, gezien de economische ontwikkelingen door de jaren heen. ,,Met de stijging van de huizenprijzen en betere registratie van het ondernemersvermogen door het CBS verbaast het me niet.”
Ook volgens CBS-hoofdeconoom Van Mulligen zit de stijging voor een groot deel in de gestegen huizenprijzen. Voor de meeste Nederlanders is dat het belangrijkste deel van hun vermogen. Daarnaast constateert hij dat in deze periode de economie sterk is gegroeid en daardoor ook de bedrijfsvermogens. En die zijn volgens het CBS grotendeels in handen van de rijkste 10 procent van Nederland.
Oordeel
De bewering van Jesse Klaver dat het gemiddelde vermogen van de rijkste 1 procent van Nederland onder Rutte is gestegen van 4 naar 6 miljoen klopt. Het gaat volgens CBS-cijfers om een procentuele toename van 51 procent. Dat is minder dan de toename van het gemiddelde vermogen van alle Nederlanders. De toename is onder meer te verklaren door de gestegen huizenprijzen tussen 2011 en 2021.
Bronnen
Factcheck-marathon
Deze factcheck is uitgevoerd in het kader van de gezamenlijke factcheckmarathon van Pointer, Nieuwscheckers, het AD en aangesloten regionale titels in aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen.
