Als je huis in het Groningse aardbevingsgebied wordt versterkt of gesloopt, krijg je een tijdelijke wisselwoning aangeboden. Afgelopen weken sprak Pointer veel Groningers over hun ervaringen hiermee, op onze pop-up redactie in de regio. Hoewel mensen blij zijn dat er eindelijk iets gebeurt om hun onveilige huis op te knappen, zijn veel wisselwoningen niet geschikt voor een lang verblijf. “Het is erger dan in een caravan.”
‘Ervaar de luxe midden in de natuur, laat je onderdompelen in een overvloed van water en natuur. Modern en comfortabel, en pure luxe, zijn hier de kernwaarden’, valt er te lezen op de website van The Sand, een vakantiepark met 60 recreatievilla’s aan het schildmeer. Maar momenteel wordt het ook bewoond door Groningers met aardbevingsschade aan hun huis.
Ook Theo de Vries (73) woont al een jaar in zo’n tijdelijke wisselwoning van The Sand. Zijn huis in Groningen is volgens het NCG niet bestand tegen een mogelijke aardbeving van 5.0 op de schaal van richter. Daarom wordt zijn woning gesloopt en krijgt hij er nieuwbouw voor in de plaats. “We zitten hier nu op een luxe vakantiepark en voor 2 tot 3 weken kun je hier goed vertoeven. Maar als je hier een jaar zit, dan weet je ook alles wat er niet goed is.”
Broeikaseffect in woning
Zo is de vakantiewoning waarin hij woont hoog, zo’n 8 tot 9 meter, en één kant is helemaal van glas. Die ramen zorgen ervoor dat er als het ware een broeikaseffect ontstaat. “Als het 30 graden of warmer is, kun je hier niets doen om het koeler te maken. En als je wil luchten, komen er allerlei insecten naar binnen gevlogen. Iedere morgen liggen hier 20 tot 30 dode muggen aan de raamkant.”
“Daar komt bij dat de hele buitenwand van metaal is,” vertelt hij. “Dus elke regenbui hoor je, en het is nog erger dan in een caravan.”
Woongenot op laag peil
Volgens de planning moet Theo tot de zomer van 2026 op zijn nieuwbouwwoning wachten. En dat betekent nog een jaar op het vakantiepark, terwijl hij zich inmiddels aan vele aspecten van het vakantiepark ergert. “De stalen rugleuningen van de eetkamerstoelen gaan in je rug zitten en het bestek is zo zacht dat ik een vork heb dubbelgevouwen door het prikken in een aardappel.”
Ook heeft hij sinds hij er woont drie ratten gevangen. “Het is niet mijn thuis. Ik zou liever gisteren dan morgen weer in mijn eigen huis zitten. Mijn woongenot zit op een heel laag peil. Ik hoop maar dat ik het nog een jaar volhoud hier.”
‘Leven in de pauzestand’
SP-Kamerlid Sandra Beckerman reageert in de Pointer-uitzending op het verhaal van Theo, en herkent zijn klachten. “Veel mensen zijn blij als ze eindelijk naar een wisselwoning kunnen, want dat betekent dat er eindelijk iets gaat gebeuren aan hun kapotte en onveilige woning. Maar ze zitten daar lang. Het voelt als leven in de pauzestand, en als de kwaliteit of de locatie van zo’n tijdelijke woning slecht is voor de bewoner, gaat dat knagen.”
Als de kwaliteit van zo’n tijdelijke woning slecht is, gaat dat knagen.
Problemen die Beckerman vaker voorbij heeft horen komen van bewoners zijn ongedierte, schimmel, vocht en warmteregulatie. “Maar je hoort ook dat woningen heel gehorig zijn. Daar proberen mensen zich natuurlijk overheen te zetten. Maar je ziet dat die woningen vaak van een lagere kwaliteit zijn, waardoor naarmate de jaren vorderen, de problemen ook steeds meer toenemen.”
Kleine problemen symbool voor grote problemen
“Het lijkt vaak om kleine, triviale problemen te gaan”, zegt Beckerman. “Maar vaak staan ze symbool voor iets groters: buiten jouw schuld om heb je jarenlang niet kunnen leven zoals je wil leven, je huis is kapotgemaakt en je huis is onveilig door toedoen van de overheid en bedrijven als Shell en ExxonMobil. Het wonen in een wisselwoning duurt ook vaak langer dan gedacht, en dan worden kleine dingen groot.”
Dat bewoners aan het einde van de rit een opgeknapt of nieuw huis wordt beloofd, sleept ze er meestal doorheen. “Dat is ook iets waar mensen zich aan vastklampen”, ziet ook Beckerman. “Maar als je gezondheid eronder gaat lijden, of je komt andere obstakels tegen in je leven doordat je in een slechte woning zit, dan heeft dat impact op je kwaliteit van leven. Daar moet oog voor zijn.”
Reactie Nationaal Coördinator Groningen
De Nationaal Coördinator Groningen (NCG) reageert op de problemen: “We zijn ons ervan bewust dat sommige wisselwoningen in de zomer erg warm kunnen worden. Daarom zijn er standaard ventilatoren en horren aanwezig, zodat er geventileerd kan worden zonder insectenoverlast. Ook zijn we bekend met klachten van bewoners over vochtproblemen, die worden altijd onderzocht en waar nodig nemen we maatregelen via een externe partij.
Beckerman lacht: “Natuurlijk heeft de NCG al haar capaciteit nodig voor de nieuwbouw en de versterking van bestaande woningen. Dan is het lastig als je een deel daarvan moet inzetten voor die tijdelijke woningen. Maar als je je realiseert dat mensen daar vaak meer dan een jaar zitten, en soms zelfs meerdere jaren, dan moet de kwaliteit op orde zijn.”
“Ik denk dat iedereen begrijpt dat langer dan een paar weken in een vakantiehuisje wonen heel vervelend wordt.” De oplossing volgens Beckerman? Extra wisselwoningen bouwen van hoge kwaliteit en woningen zoeken die echt passen bij mensen. “Nu zitten ouderen die nog zelf naar een supermarkt in de buurt kunnen lopen, soms in een wisselwoning te midden van niks. Of zijn er kinderen die niet meer zelfstandig naar school kunnen en geen voorzieningen meer in de buurt hebben. Het is een complex probleem, maar er moet aandacht voor komen, want je leven wordt een paar jaar in de pauzestand gezet terwijl je daar niet om hebt gevraagd.”
Luister hieronder het radio-item over de wisselwoningen terug:
Pointer pop-up: wisselwoningen
Uitzendingen pop-up Groningen
De Pointer journalisten deden de afgelopen weken onderzoek vanuit de Pointer pop-up redactie in Groningen. Op zondag 8 juni besteden we aandacht aan de versterkingsproblemen op televisie: 'Naschokken in Groningen', om 22:10 uur op NPO 2.
Op zaterdag 14 juni praten we NPO Radio 1 verder over de versterkingsproblemen. Live vanuit het Multifunctioneel Centrum - Kabzeel in Appingedam spreken we met bewoners, deskundigen en bestuurders hoe het verder moet met de versterking. Aanvang 14:00 uur tot 15:00 uur, het evenement in gratis toegankelijk.
MCF- Kabzeel, Dijkstraat 77, 9901 AP Appingedam. (Inloop 13:30 uur).
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Ontvang iedere week onze beste verhalen in je mailbox.
