Zijn zelfrijdende auto's het gedroomde wondermiddel tegen het fileprobleem? De VVD gelooft er heilig in omdat voertuigen ‘dan dichter op elkaar kunnen rijden.’ Volgens experts is de techniek nog niet ver genoeg gevorderd, bovendien kunnen veel mensen zo'n auto niet betalen. De plannen van de VVD zijn dus niet realistisch.

Dit blijkt uit onderzoek van het AD, Nieuwscheckers en Pointer.

De zelfrijdende auto die in een futuristisch landschap mensen van a naar b brengt, het is een terugkerend fenomeen in talloze sciencefictionfilms. Maar wat de VVD betreft blijft het niet bij een filmscenario.

Bron van de bewering

‘Zelfrijdende auto’s zijn een kwestie van tijd’, schrijven de liberalen op de landelijke website. ‘Daardoor kunnen auto’s dichter op elkaar rijden. Dat zorgt voor minder files en is goed voor het milieu en vooral voor de verkeersveiligheid’. De VVD-afdelingen in verschillende provincies, waaronder Zuid-Holland, Noord-Holland en Utrecht, zien de zelfrijdende auto dan ook als serieuze oplossing voor het fileprobleem.

De feiten

Voor deze factcheck werd alleen gekeken naar de bewering dat files verdwijnen vanaf het moment dat zelfrijdende auto’s het verkeersbeeld bepalen. ,,Volstrekt flauwekul”, zegt Gerard Tertoolen. Hij is verkeerspsycholoog bij XTNT, dat zich bezighoudt met oplossingen voor ingewikkelde mobiliteitsproblemen.

,,Er wordt bijvoorbeeld ook vaak gedacht dat meer rijstroken helpen bij het oplossen van files, maar dat is doorgaans slechts tijdelijk. Bredere wegen hebben een aanzuigende werking en zijn binnen de kortste keren weer net zo druk als daarvoor. Of drukker.”

Maar hoe zit het met het zelfrijdende medicijn? ,,Daar zitten nogal wat haken en ogen aan. Ten eerste: de mythe van dichter op elkaar kunnen rijden loopt al spaak op het gegeven dat niet iedereen zo’n ding kan aanschaffen.”

Wat meespeelt: de techniek is nog niet zo efficiënt als menselijke chauffeurs. Victor Knoop, verbonden aan de TU Delft, is een file-expert. Hij legt uit: ,,Mensen kunnen vooruitkijken, anticiperen. En dus kunnen die file rijden, omdat je kunt zien wat er verderop gebeurt. Zo ver is de techniek nog lang niet.”

Ziet hij dat in de nabije toekomst veranderen? ,,De nabije toekomst als in een komende bestuursperiode, nee. Op de lange termijn kan het zeker verbeteren, maar dat is nog met veel onzekerheden omgeven.”

Maar wat gebeurt er als iedereen dat zelfrijdende paradijs heeft bereikt? Uit recent onderzoek van het Britse Department for Transport, dat verkeersvoorspellingen maakt voor Engeland en Wales, bleek al dat het aantal files bijna verdubbelt tot 2060. Hierbij werd uitgegaan van een toekomstige verandering van het wagenpark met meer verschillende type auto’s.

Wat bleek namelijk uit hetzelfde onderzoek: iedereen die nu niet de auto pakt doet dat wel als die zelfrijdend is. Een rijbewijs is dan waarschijnlijk niet meer nodig, evenals perfect zicht. Lichamelijke beperkingen vormen geen belemmering meer. ,,Het hele idee van zelfrijdende auto's komt voort uit wensdenken”, zegt Tertoolen. ,,De enige echte oplossing is heel simpel: we moeten met z’n allen minder in auto’s gaan zitten. Pak de fiets!”

Oordeel

De stelling dat zelfrijdende auto’s de oplossing zouden zijn voor het fileprobleem, zoals de VVD als een van haar standpunten presenteert op de website en in provinciale programma’s, is niet gefundeerd.

Bronnen:

Factcheck-marathon

Deze factcheck is uitgevoerd in het kader van de gezamenlijke factcheckmarathon van het AD, Nieuwscheckers en Pointer (KRO-NCRV) in de aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen op 15 maart 2023.

Makers

Redacteur AD