De gemeente Amsterdam mag alleenstaande dakloze moeders en hun kinderen die nu in de noodopvang zitten niet op straat zetten. Dat blijkt uit een uitspraak van de voorzieningenrechter in een zaak die gevolgd werd door Pointer.
Deze noodopvang was tijdens de coronacrisis ingevoerd zodat gezinnen die geen aanspraak maakten op opvang, omdat ze niet lang genoeg in de stad woonden, niet op straat terecht zouden komen. Alleenstaande moeders en hun kinderen werden tijdelijk opgevangen in het Teleport Hotel in Amsterdam. De gemeente wil de opvang stoppen, maar is teruggeroepen door de rechter.
Tijdens de coronacrisis werd de noodopvang betaald vanuit het Rijk. Daardoor had de gemeente Amsterdam meer mogelijkheden om de noodopvang te bieden. De toelage van de landelijke overheid aan de gemeente is intussen gestopt. De gemeente Amsterdam wilde daarom ook de noodopvang stoppen. Vijf moeders en hun kinderen vochten die beslissing met succes aan.
Advocaat Thomas Kouwenhoven staat een van de moeders bij in haar zaak tegen de gemeente. Kouwenhoven: “Deze uitspraak is heel mooi omdat-ie zo expliciet is. De rechter zegt dat hier sprake is van een humanitaire ondergrens. Deze moeders en hun kinderen mogen niet op straat raken.”
De gemeente Amsterdam stelt echter dat de gezinnen nog niet lang genoeg in Amsterdam zijn om daar opvang te krijgen. Maar een landelijke opvang bestaat niet, en dus is Amsterdam in dit geval verantwoordelijk volgens de rechter.
“De rechter zegt met zoveel woorden: de oplossing hoort in Den Haag te liggen”, zegt gemeentelijke kinderombudsman Anne Martien van der Does. “Ik vind het een hele mooie uitspraak.” Door een leemte in de wet vallen deze gezinnen tussen wal en schip. “Ik kan niet begrijpen waarom deze gezinnen op straat zouden mogen verblijven, en een Syrisch gezin niet. Dat kan niet.”
Wethouder Simone Kukenheim van de gemeente Amsterdam: “Er is geen wet die zegt dat je deze mensen moet helpen. De rechter legt de vinger op de zere plek.” De wethouder geeft aan dat Amsterdam al 200 mensen opvangt en wijst voor een oplossing naar de landelijke overheid. “Wij zitten ook met de handen in het haar omdat we dit niet alleen kunnen.”
Voor de moeders en hun kinderen in het Teleport Hotel gaat de gemeente individuele oplossingen zoeken. Kukenheim durft geen garanties te geven, maar denkt niet dat de moeders en hun kinderen op straat terechtkomen. Kukenheim: “Ik maak me daar geen zorgen over.”
Al in 2019 schreef toenmalig staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) Blokhuis dat er gewerkt zou worden aan een oplossing voor deze gezinnen. Die oplossing is er nooit gekomen. Staatssecretaris Maarten van Ooijen wil nu niet inhoudelijk reageren en verwijst naar het plan ‘een huis voor iedereen’ dat dit voorjaar gepresenteerd zou worden.
