‘Je moet nooit op dieet gaan, dan gaat het mis,’ zegt Berdine (58) met een knipoog. Ze worstelt al meerdere decennia met overgewicht. ‘Op mijn lichtst woog ik 74 kilo, op mijn zwaarst 115. Nu weeg ik ruim 90 kilo. Jojo-en is zo slecht, je lichaam slaat alles direct op want het kan ieder moment crisis zijn.’ Is er voor haar misschien een wondermiddel dat zou kunnen helpen?
‘Statistisch gezien ben ik een heel goede lijner, zegt Berdine als ze haar dagelijkse groene smoothie maakt. ‘Mensen vallen gemiddeld maar 3 kilo blijvend af. Maar ik ben momenteel wel 25 kilo lichter dan op mijn zwaarste moment.’ Toch is ze nog altijd niet tevreden met haar lijf. ‘Ik zou graag een gezond gewicht hebben. Al had ik maar een BMI van 25. Ik zit nu op de grens van 30; dat is de grens van obesitas. Ik weet uit onderzoek dat dat heel ongezond is. Ik zou nog graag 50 jaar willen leven en gezond oud willen worden.’
BMI staat voor Body Mass Index: het is een index voor het gewicht in verhouding tot de lichaamslengte. De BMI geeft een schatting van het gezondheidsrisico van je lichaamsgewicht. Bij een BMI tussen 25 en 30 heb je overgewicht. Komt je BMI boven 30 uit, dan heb je obesitas.
Al 34 jaar op en neer
Hoe is het zo gekomen? Berdine: ‘Ik ben eigenlijk op mijn 16e zwaarder geworden. Ik sportte in die tijd heel veel, zo’n 20 uur in de week. Toen kreeg ik een vriendje en ben ik van de één op de andere dag gestopt met sporten, heel onverstandig heb ik later geleerd. Toen werd ik achter elkaar heel veel zwaarder. Ik slikte in die tijd ook medicijnen die de eetlust vergrootten. Toen ging het helemaal mis.’
Op haar 24e begon Berdine met haar eerste dieet. ‘Ik was toen zwanger van mijn oudste zoon en ik moest vanwege mijn gezondheid zoutloos eten. Dat vond ik zo smerig dat ik liever helemaal niet at. Toen viel ik natuurlijk heel veel af. Uiteindelijk was ik 16 kilo lichter na de bevalling dan vóór ik zwanger was. Dat was wel leuk.’
Maar toen begon het jojo-en. ‘Tussen de eerste en de tweede zwangerschap kwam ik alle kilo’s weer aan die ik verloren had.’ Hoewel ze bij haar tweede en derde zwangerschap ook zoutloos moest eten, viel ze nauwelijks nog af daardoor.
‘Na het krijgen van mijn derde kind ben ik voor het eerst echt op dieet gegaan om af te slanken, met een fysiotherapeut en een diëtiste. Gewoon zo van ‘dit niet eten en dat wel’ en dat ging prima. Dus ik viel heel veel af, maar daarna kwamen er weer kilo’s bij. Zo is het de rest van mijn leven doorgegaan. En nu zijn we 34 jaar verder,’ verzucht ze.
Excel-sheet
Sinds 2007 houdt Berdine haar gewicht bij in een Excel-sheet. ‘Ik ben psycholoog van beroep en die zeggen altijd: meten is weten. Dus ik ben mijn gewicht gaan opschrijven: hoe ga ik nou eigenlijk op en neer? Eigenlijk is het de bedoeling om er op tijd bij te zijn als ik zie dat ik te zwaar word, wat niet gelukt is, want ik ben nu weer te zwaar. Maar ja, als je het niet opschrijft weet je het ook niet.’
Leefstijlcoach
Berdine bezoekt nu een leefstijlcoach: de Meppelse Dik Zantingh. Daar werkt ze in een groep aan haar gewicht. Sinds 1 januari 2019 vergoeden zorgverzekeraars de zogenaamde ‘gecombineerde leefstijlinterventie’, ook wel de GLI. Huisartsen kunnen patiënten met een gezondheidsrisico doorverwijzen naar aanbieders van deze leefstijlinterventies, zoals leefstijlcoaches, diëtisten en fysiotherapeuten. Een GLI is gericht op het verminderen van overgewicht en het bevorderen van een gezondere leefstijl.
Is het voor haar nuttig om bij Dik langs te gaan? ‘Ik geloof hier wel in. Ik wil graag een groep hebben van mensen waarbij het ook niet lukt om blijvend op gewicht te blijven.’ Dik: ‘Als je wilt afvallen, moet je echt aan je leefstijl gaan werken. Je kan het niet bereiken met afslankpilletjes. Dat ga je nooit volhouden. Maar zo’n leefstijlverandering kost tijd: mensen hebben dat nodig om nieuwe gewoontes aan te leren. Daarom duurt het traject dat ik nu doe ook 2 jaar.’
Lees hier meer over de leefstijlinterventies:
Is er een afslankpil die werkt?
Volgens voedingswetenschapper Renger Witkamp werken afslankmiddelen niet. ‘Nee, helaas niet. Je zult toch echt andere dingen moeten doen: zoek medische hulp bijvoorbeeld. Fabrikanten van afslankmiddelen maken gebruik van ontevreden mensen, maar zij worden aan alle kanten bedonderd, want het werkt gewoon niet. Je gaat afvallen in je portemonnee zeggen wij altijd.’
Dat verbaast Berdine niet. Toch is het wel jammer: ‘Als er een makkelijkere manier was zou ik dat echt super vinden, als je een pil of poeder kon nemen en de rest van je leven slank zou blijven. Dan zou ik op de bank Netflixen met een zak chips of blikje cola erbij. Het is lang geleden dat ik chips heb gegeten!’