Het is voor negenen in de ochtend als Marjan Spronk speurt naar exotische woekerplanten tijdens haar dagelijks rondje door de buurt. “Ik maak me daar echt zorgen over.” Zodra ze één van de ergste woekeraars ziet, de Japanse duizendknoop, gaat de plant meteen op de foto en wordt die geüpload naar: snApp de exoot, een app voor het melden van exotische planten. Plaagsoorten, zoals de app ze noemt, die veel schade kunnen aanrichten.
De Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF) verzamelt en beoordeelt alle meldingen zoals die van Marjan. Inmiddels heeft zij zelf ook aardig wat kennis verzameld over de duizendknoop en andere exoten. Op afstand ziet zij al of ze met de duizendknoop te maken heeft. “De plant heeft zo’n kenmerkende zigzag-vorm, waardoor je hem onmiddellijk herkent en meteen weet dat het foute boel is. Ik zie ze overal. Reuzenspringbalsemien ook trouwens. Toen ik van de week bij Loosdrecht voer, zag ik bossen springbalsemien langs de kant staan en lag het water in de jachthaven vol met waterplanten. Volgens mij vederkruid, ook een exoot. En de reuzenberenklauw zie je net als de duizendknoop overal langs de snelwegen.”
Marjan noemt zichzelf een ‘bezorgde burger’. Vooral de snelheid waarmee de Japanse duizendknoop oprukt in haar woonplaats Bilthoven en omgeving, vindt zij zorgwekkend. “Toen ik die duizendknoop overal zag, heb ik de autoriteiten ingelicht, maar die waren er ongelofelijk laks mee. De gemeente zei: ‘Het is heel moeilijk te bestrijden, we maaien het twee keer per jaar.’ Maar je moet niet maaien, want in de maaimachine komen de restanten te zitten en dan verspreid je het juist. Gelukkig maaiden ze er de laatste keer omheen, maar bestrijden gebeurt alleen niet, waar het staat, blijft het staan.”
Ook bij de provincie Utrecht ving Marjan bot. Bij Den Dolder, waar zij vlakbij woont, staat een flinke haag van duizendknoop in de berm. Wanneer zij dat meldt bij Rijkswaterstaat, verantwoordelijk voor het onderhoud van de wegbermen, wordt zij doorverwezen naar de provincie Utrecht. “Vervolgens krijg ik van de provincie te horen dat het gezien de verspreiding eigenlijk al niet meer te bestrijden is en dat zij alleen maar proberen het in toom te houden. Weghalen doen ze alleen bij een Natura-2000-natuurgebied en ‘die ligt pas 130 meter verder’, aldus de provincie. Ongelooflijk dat ik zo’n antwoord krijg, alsof een woekerende exoot die afstand naar het natuurgebied Soesterberg niet kan overbruggen. En de haag wordt ieder jaar groter.”
Samen het probleem aanpakken
"Op internet lees je overal: we moeten het probleem samen aanpakken, maar ik kan moeilijk zelf erheen om het uit te graven. Dus ik blijf maar gewoon de snApp app gebruiken en meldingen doorgeven." Als Marjan duizendknoop bij buurtbewoners in de tuin ziet staan, waarschuwt ze ze direct voor de exotische woekeraar. Wat ik dan zeg? "Dit is een invasieve exoot en u moet hem écht bestrijden anders heeft u zo alleen nog maar deze planten in uw tuin. En dan hoop ik maar dat ze er wat mee doen. Mensen moeten eerst echt schrikken, dan doen ze er hopelijk wat aan."