"Waarom staan er bij een onschuldig praatclubje scherpschutters op het dak en is alles hermetisch afgesloten?”, stelt iemand op Twitter. Een ander tweet: “Als het enkel een praatclubje is, waarom mag de rest van de wereld dan niet weten wat er gezegd wordt? Waarom heeft men een privéleger van 5.000 man nodig?” Deze claims kunnen met een beetje online research al snel naar het rijk der fabelen worden verwezen. De aanwezigheid van scherpschutters is namelijk geen unicum, die zijn er ieder jaar tijdens de bijeenkomst. Jaar in jaar uit worden de scherpschutters vastgelegd door persfotografen. Zij zorgen voor de veiligheid van regeringsleiders, staatshoofden en andere genodigden. Om bijvoorbeeld terroristische aanslagen te voorkomen.

Wat ook niet klopt in bovenstaande beweringen, is dat het World Economic Forum een privéleger heeft. Vorig jaar ging deze onjuiste bewering eveneens rond. En die 5.000 militairen die worden ingezet? Dat ligt ook wat genuanceerder. Het Zwitserse leger heeft namelijk een maximum van 5.000 soldaten beschikbaar gesteld, maar dat wil niet zeggen dat ze daadwerkelijk worden ingezet. Daarnaast zullen ze ook niet worden ingezet voor handhaving van de openbare orde, dat is en blijft de verantwoordelijkheid van de lokale politie.

The Great Reset

Complotten over het World Economic Forum in Davos zijn allesbehalve nieuw. Eén van de aanleidingen voor deze samenzweringstheorieën is het in 2020 gepubliceerde boek Covid-19: The Great Reset, geschreven door oprichter en directeur van het World Economic Forum Klaus Schwab. In The Great Reset pleit Schwab voor een duurzame wereld, waarbij bedrijven, wetenschappers en farmaceuten samenwerken om bij een volgende pandemie sneller vaccins te ontwikkelen. De voornaamste kracht van Davos ligt in het samenbrengen van grote namen, schreef NU.nl eerder. Zij dragen bij aan het oplossen van grensoverschrijdende problemen, zoals klimaatverandering.

Maar complottheoretici zien The Great Reset en de coronapandemie als een hulpmiddel voor de elite om hun controle over de wereld uit te oefenen. Zij denken dat in Davos een groepje machtige mensen in het geheim nieuwe plannen bekokstoven om de wereld opnieuw in te richten.

Eén van de hoofdpersonen in die samenzweringstheorieën is Klaus Schwab. Aan het begin van de week circuleerden er berichten op social media dat Schwab afwezig zou zijn bij het World Economic Forum, omdat hij in het ziekenhuis zou liggen vanwege een vermeende bijwerking van het coronavaccin. Factcheckplatform Leadstories onderzocht de bewering en kwam erachter dat het bericht afkomstig was van een satirische website. Diezelfde maandag opende Schwab, in levenden lijve, officieel de 2023-editie van het Forum. “In blakende gezondheid”, zo liet het WEF weten aan Leadstories. De berichten waren dus complete nonsens.

Ook de afwezigheid van George Soros en Bill Gates zorgde voor commotie in het complotkamp. Zo zegt iemand op Twitter: “Er gebeuren mij weer 'ns teveel dezelfde (soort) dingen op hetzelfde moment op verschillende plekken in de (westerse) wereld. En 'toevallig' net in het enige jaar dat Schwab niet in Davos is (en Gates en Soros)”. Iemand anders tweet over het abrupte terugtrekken van Bill Gates uit het World Economic Forum. Maar de veronderstelling dat Gates zich ‘abrupt’ heeft teruggetrokken, is onjuist. Bill Gates stond namelijk niet op de lijst van gegadigden en was sowieso niet van plan om naar Davos af te reizen. Van een abrupte terugtrekking was geen sprake dus.

Volgens Dissident, een alternatief nieuwsplatform dat vaker desinformatie verspreidt, heeft het WEF ongevaccineerde piloten ingehuurd om bezoekers naar Davos te vliegen. “Klaus Schwab heeft gevaccineerde piloten verboden leden van het Wereld Economisch Forum in en uit Davos te vervoeren vanwege het veiligheidsrisico dat zij vormen”, stelt het platform. Daarmee impliceren ze dat de ‘elite’ meer weet over de gevaren van de coronavaccinaties. Het artikel werd veelvuldig verspreid op social media.

Dit verhaal klopt echter niet. De bewering dat bezoekers van het WEF niet-gevaccineerde piloten voor Davos vroegen om hen te vervoeren, is afkomstig uit een interview met Alan Dana, voormalig piloot. Dana had deze informatie weer uit tweede hand gekregen van Josh Loder, oprichter van US Freedom Flyers, een actiegroep die zich inzet voor medische vrijheid voor alle vliegtuigpassagiers en personeel. Volgens Dana had Loder op zijn beurt gezegd dat hij benaderd was door het WEF om ongevaccineerde piloten te regelen. Maar diezelfde Loder ontkende op Twitter dit ooit te hebben gezegd. Wel gaf hij aan dat er rijke zakenlieden contact met hem hadden gezocht met de hulpvraag om niet-gevaccineerde piloten te vinden om ze naar Davos te vliegen.

Ook volledig uit de lucht gegrepen is de bewering dat er in Davos Oekraïense vrouwen topless demonstreerden. Een Nederlands Twitteraccount fabriceerde dit bericht en gebruikte daarbij afbeeldingen van een demonstratie van tien jaar geleden.

De complotten over het World Economic Forum worden aangezwengeld door alternatieve media die zelf “op zoek gaan naar de waarheid”. Zo is het Canadese alt-right-platform Rebel News naar Davos getrokken om verslag te doen van ‘geheime meetings’. Het alternatieve mediaplatform deed in oktober verslag van de Nederlandse boerenprotesten en leek toentertijd de ophef te gebruiken voor eigen politieke en commerciële belangen.

Ook een ander Canadees alt-right-mediaplatform trok naar Zwitserland, waar ze onder andere Forum voor Democratie-voorman Thierry Baudet interviewden. Baudet stapte eerder deze week op het vliegtuig om “onderzoek te doen en verslag uit te brengen”. Zo stelt hij: “Big Business en Big Government hebben elkaar gevonden. Via ‘klimaat’ of ‘pandemie’ of ‘oorlog in Oekraine’ streven ze beide naar de totale controle over ons leven”.

En daarmee dragen alternatieve media en ook Baudet bij aan het in leven houden van complottheorieën, terwijl de meeste ongefundeerd zijn of allang zijn weerlegd.