Dagelijks komen er ongeveer een miljoen pakketjes Nederland binnen, waarvan 80 tot 90 procent afkomstig is van Chinese webwinkels zoals Temu en Shein. Omdat vaak onduidelijk is hoe veilig pakketjes van buiten de EU zijn, doet de NVWA regelmatig onderzoek naar deze consumentenproducten. Recent bleek zelfs nog dat de helft van de geteste producten de keuring niet haalden. Hoe houdt de NVWA de vinger aan de pols? “Wij kunnen weinig tegen dit soort webshops doen.”
Veel pakketjes worden direct door de consument bij deze webshops besteld, waardoor de Nederlandse Voedsel -en Waardenautoriteit (NVWA), toezichthouder van consumentenproducten, slecht zicht heeft op wat er ons land binnenkomt. De NVWA onderzocht daarom recent nog speelgoed van niet-Europese webshops op technische veiligheid. Uit dit onderzoek blijkt dat de helft van het geteste speelgoed ernstige veiligheidsrisico’s heeft voor baby’s en jonge kinderen. “Denk hierbij aan verstikking en verslikking”, vertelt Niels van Pelt, wetenschappelijk medewerker bij de NVWA. In de aanloop naar de feestdagen vroegen we Van Pelt hoe zij onderzoek doen en waar consumenten op kunnen letten wanneer zij online cadeaus kopen bij buitenlandse webshops.
'Kleine onderdelen zorgen voor verstikkingsgevaar'
In het onderzoek naar speelgoed van buitenlandse webshops werden 66 producten, zoals een balletjespistool, rammelaars en een legpuzzel, afkomstig van AliExpress, Shein, Temu en Wish bekeken. Hierbij werd de fysisch mechanische en elektrotechnische veiligheid van het speelgoed onderzocht. “Bij fysisch mechanisch veiligheidsonderzoek in ons laboratorium kijken we naar consumentenproducten zoals speelgoed. Bijvoorbeeld of het wieltje van een treintje of het oogje van een knuffelbeer makkelijk loskomt. Want die kleine onderdelen kunnen verstikkingsgevaar voor baby’s en jonge kinderen opleveren”, legt Van Pelt uit.
De elektrotechnische veiligheid van de producten wordt onder andere getest met stootproeven. “Hierbij laten we een gewicht vallen op het speelgoed, dit gewicht simuleert het vallen van andere voorwerpen op het speelgoed. Als het product dan breekt, is het niet veilig voor kinderen. Er kunnen tijdens het breken namelijk kleine onderdelen of magneten vrijkomen. Kinderen zouden kunnen stikken in deze kleine onderdelen en magneten kunnen ingeslikt worden. Als die laatste ergens in de darmen aan elkaar gaan kleven, kun je hele ernstige obstructie krijgen in de in de darmen.”
Ook via de trekbank, waarbij er letterlijk aan producten wordt getrokken, wordt gekeken of het speelgoed onderdelen loslaat. “We testen met de gemiddelde kracht van een kind, zoals deze ook in de speelgoednorm is opgenomen", vertelt Van Pelt. Diezelfde norm wordt ook gebruikt bij het bepalen van de hoogte waarvan kinderen speelgoed zonder problemen moeten kunnen laten vallen.
35 items met ernstig veiligheidsrisico
Uit het onderzoek blijkt dat 35 items een ernstig veiligheidsrisico hebben. Voorbeelden van het gevaarlijke speelgoed zijn rammelaars waarbij wordt gewaarschuwd voor loskomende onderdelen of een balletjespistool waarbij risico op oogletsel is geconstateerd.
“Een veiligheidsrisico is een risico wat een product meebrengt bij te verwachten normaal gebruik. Deze zijn in Europese wetgeving geïmplementeerd”, zegt Van Pelt. De geteste producten hebben geen risico, een risico of zelfs een hoog risico. “Daarnaast is in de norm, de afspraak tussen overheden en bedrijven, vastgelegd in de wet. Hierin is bijvoorbeeld afgesproken dat als een klein onderdeel in de keelholte cilinder past, dat er dan een ernstig risico is op verstikking.” Elke producent van speelgoed is geacht zich aan deze norm te houden.
“De mate van het risico is eigenlijk bepaald op basis van de mate van het letsel dat je kunt oplopen”, vertelt Van Pelt verder. “Is het met een pleister af te doen, moet je naar de eerste hulp of is er zelfs een operatie nodig?” Daarbij heb je ook te maken met de doelgroep. “Bij een volwassenen wordt geacht dat als er iets kapotgaat, je het weggooit. Maar een klein kind ziet een afgebroken stuk niet als gevaar.” Zowel de mate van het letsel als de doelgroep bepalen samen de hoogte van het risico.
Onveilige producten van de markt krijgen
De resultaten van het NVWA-onderzoek worden gepubliceerd in een Europese database, waar alle toezichthouders uit de EU bij kunnen en ook hun eigen onderzoeken in publiceren. Van Pelt: “Zodat we weten welke producten er in Europa te vinden zijn en wat de kwaliteit hiervan is. Voor de Europese Unie wordt hierdoor duidelijk om welke en hoeveel producten het gaat en welke fouten we aantreffen.” De resultaten ook voor consumenten openbaar maken, zodat zij zelf de veilgheid van hun bestelde producten kunnen achterhalen.
“Natuurlijk is ons doel ook om onveilige producten van de markt te krijgen”, vertelt Van Pelt. De NVWA informeert de bedrijven waarvan ze producten hebben getest daarom altijd over hun vondsten, met het verzoek tot verwijdering van de producten. “Daarnaast is het ook echt een doel om de consument, overheden en de wetgevers te informeren over deze uitkomsten. Want als toezichthouders hebben gewoon wij niet zoveel manieren om dit soort webshops van buiten de Europese Unie aan te pakken.”
De NVWA zegt de geteste webshops van dit onderzoek - AliExpress, Shein, Temu en Wish - te hebben geïnformeerd dat 35 producten niet door keuring zijn gekomen en heeft hen verzocht de onveilige producten van de sites te verwijderen. Inmiddels zijn de onveilige producten van de webshops gehaald, meldt het NVWA.
Sint- en kerstcadeaus toch online kopen?
Wil je nu toch cadeaus online bestellen van buiten de EU, dan raadt Van Pelt aan te letten op vier punten. “Kijk als eerste naar de hoeveelheden verschillende producten die op een webshop verkoopt. Bieden ze veel soorten producten aan van speelgoed tot en met wasmachines of zijn ze juist gespecialiseerd in een bepaald soort product?” Als er heel veel verschillende soorten producten worden aangeboden, dan is de kans groot dat die niet uit de eigen voorraad van een webshop komen maar door heel veel verschillende aanbieders worden geleverd. Daarmee kan ook de kans toenemen dat er onveilige producten tussen zitten.
“Daarnaast is het goed om te kijken naar de retourvoorwaarden. Zijn die duidelijk en makkelijk terug te vinden op de website? Kijk ook naar de levertijden. Zijn die zoals je gewend bent of duurt het veel langer? Controleer als laatste of de site is aangesloten bij een branchevereniging of een keurmerk.” Deze factoren kunnen je helpen bij het bepalen van de betrouwbaarheid van een webshop.
Van Pelt begrijpt dat producten bij buitenlandse webshops vaak goedkoper zijn, maar waarschuwt goed op te letten wat je bestelt. “Je kunt geluk hebben en voor weinig een goed product binnenhalen, maar voor hetzelfde geld haal je een slecht product binnen. De vraag die je dan moet stellen is: ‘Wil je je kind daarmee laten spelen?’"
Ook gingen wij de straat op om te vragen of mensen cadeaus kopen via buitenlandse webshops. Benieuwd naar de antwoorden? Bekijk de video hieronder:
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Ontvang iedere week onze beste verhalen in je mailbox.
