In september greep kamerlid Tjeerd de Groot (D66) na de stikstofuitspraak de kans om een halvering van de veestapel te bepleiten, en joeg daarmee de boeren tegen zich in het harnas. Maar die halvering is niet alleen nodig om de stikstofproblematiek aan te pakken: De Groot gebruikt de crisis om te pleiten voor een radicale verandering van de landbouw.
Als Tjeerd de Groot op het Malieveld duizenden boeren te woord staat, waarvan het grootste deel zijn middelvinger naar hem opsteekt, wordt de microfoon na twee zinnen van hem weggetrokken. Maar spijt van zijn uitspraak over het halveren van de veestapel heeft De Groot zeker niet.
‘Het is een pijnlijke boodschap. Maar we moeten constateren dat we al dertig jaar lang proberen een voedselsysteem dat niet meer houdbaar is toch nog hier en daar met allerlei regeltjes te redden. We hebben nu een stikstofcrisis en dat betekent dat we nu scherpe politieke keuzes moeten maken,’ aldus De Groot.
Kringlooplandbouw
Volgens De Groot moet het landbouwsysteem namelijk anders: we moeten over op kringlooplandbouw. ‘Het aardige van kringlooplandbouw is dat je net zoveel dieren houdt als je goede mest nodig hebt voor je plantaardige productie. In dat geheel ga je voedsel produceren, en dat doe je op een manier die goed is voor de aarde.’
Halvering veestapel
Maar een belangrijk punt van De Groot is dat er óók een halvering van de veestapel nodig is om de landbouw radicaal te veranderen. En dat leidt tot gefronste wenkbrauwen bij wetenschappers die al langer met kringlooplandbouw bezig zijn, zoals Martin Scholten. Hij is directeur Dierwetenschappen aan de Wageningen Universiteit, en een belangrijke adviseur van minister Carola Schouten (Landbouw) op het gebied van kringlooplandbouw. Hij is een tegenstander van de reducering van de veestapel, want door technologische innovaties en door minder te verspillen is een emissiereductie van 80 tot 90 procent mogelijk. De veestapel is onderdeel van de kringlooplandbouw en reduceren is niet nodig, zo vindt Scholten.
Maar De Groot reageert dat het hem niet alleen maar om het reduceren van stikstofuitstoot gaat. ‘Als je kringlooplandbouw technologisch opvat dan zit daar die potentie in. Maar er zijn ook nog politieke keuzes die we kunnen maken.’ De Groot wil de stikstofcrisis aangrijpen om veel meer te veranderen aan de landbouw.
Dierenwelzijn
‘Het is ook van belang dat je een dier een goed leven geeft, en dat is in het huidige systeem niet het geval. We houden nu dieren op een manier die niet meer van deze tijd is. Als je kringlooplandbouw heel technisch invult hoeft reduceren niet, maar je kan er wel politieke keuzes over maken. En wat ons betreft kijk je ook naar hoe je een dier een goed leven geeft,’ aldus de Groot.
Hij vervolgt: ‘We moeten zorgen dat de dieren een goed leven hebben, en we moeten zorgen dat we een systeem hebben dat goed is voor de boer en goed voor de aarde. We willen een schonere lucht en schoon water en daarmee de natuur een beetje beter beschermen dan dat we nu doen.’