Een idyllisch wit huisje op de Veluwe, midden in de natuur. De paarden in de voortuin staan rustig te grazen en hond Thadeus staat aan het hek om voorbijgangers te begroeten. “Ik woon hier naar men zegt in het meest afgelegen huis in Nederland”, vertelt bewoner Jaap van den Born. Maar rustig en stil is het er al tijden niet meer. “Twintig jaar geleden kwamen er op de Veluwe veel minder mensen, dat waren vooral de 'echte' natuurliefhebbers. Nu is het hier soms enorm druk en een knooppunt van paden: wandelroutes, ruiterroutes, fiets- en mountainbikeroutes. En dat heeft invloed op de natuur”, zegt Jaap.
VIDEO INVOEGEN Jaap op de Veluwe 2m36s
Op korte afstand van zijn huis heeft Jaap een mountainbikepad waar hij niet zo blij mee is. “Zo'n pad heeft consequenties voor de natuur, ze worden dwars door het bos aangelegd. Daardoor pak je overdag een stukje natuur van de dieren af.” Jaap is de zoon van een boswachter en de liefde voor de Veluwe is hem met de paplepel ingegoten. Natuur is volgens hem een verdienmodel geworden. “Groepen fietsers zijn vaak goed georganiseerd en krijgen het voor elkaar om weer een nieuw pad aan te leggen. Maar wie neemt het op voor de natuur?”
OPROEP
Jaap wil graag weten hoe hij ervoor kan zorgen dat de natuur niet het slachtoffer wordt van de toenemende recreatiedruk. Hoe hou je natuur en recreatie in balans? Hoe schadelijk zijn al die paden en recreanten eigenlijk voor de natuur? Weet jij meer over de aanleg of het onderhoud van routes? Heb je zelf ervaring met een toenemend aantal paden in je favoriete natuurgebied en ben je daar blij mee? Of heb je routes in de natuur juist weten te voorkomen? Jaap hoort graag je ervaringen!
‘Platgereden’ reptielen
Regelmatig botsen de belangen van de dieren in het bos met die van de recreant, vindt de boswachterszoon. Soms ook heel letterlijk. “Laatst nog stond een fietser zich te ergeren aan een Schotse Hooglander op het pad, die stond gewoon tegen dat beest in te hakken omdat hij er langs wilde. Of reptielen, die gaan op zo’n pad liggen zonnen omdat ze denken dat het een zandplekje is. Die worden dan platgereden door fietsers. Dat zijn dingen die je eerder niet zag.”
Ook merkt Jaap dat de in het bos aangelegde 'crossbanen' steeds breder worden. “Doordat de paden mul worden kunnen de fietsers er niet meer overheen fietsen en gaan ze steeds meer naar de zijkant. En dan worden paden van twintig centimeter ineens drie meter breed.”
Natuur is een IC-patiënt
Er is niets mis met recreatie volgens Jaap. “Maar ik denk wel dat je het een beetje moet beperken. We zijn nu allemaal evenementen en bouwsels aan het neerzetten ten gunste van de mens. Mensen kunnen ook gewoon genieten van het bos. Als je wilt wandelen of fietsen, kijk dan om je heen naar wat er staat, naar de bomen en de beesten. Heb je dan een hoge uitkijktoren nodig? Of een theetent? Het bos is het bos en dat moet je gewoon laten.”
En zeker nu de biodiversiteit in het gebied onder druk staat heeft de Veluwe volgens Jaap juist meer rust nodig. “Op dit moment is het met de gezondheid van de natuur niet goed gesteld. Ik zie ieder jaar soorten verdwijnen, de geelgors zat er vorig jaar bijvoorbeeld nog en die is weg. En de klapekster, de kneu, noem maar op. En stukken bos verdrogen en gaan dood. Het is eigenlijk een IC-patiënt en die heeft intensieve zorg nodig. En juist geen intensieve recreatie.”
