Deze zomer ging het in de Tweede Kamer nog over de vraag of een vaccinatieplicht gewenst is. Maar in de afgelopen 25 jaar is de vraag al vaker gesteld. Na iedere uitbraak van een van de ziekten waartegen gevaccineerd wordt, is er een politicus die het onderwerp aankaart. Een overzicht:

1993

We gaan terug in de geschiedenis, naar 1993: in de Tweede Kamer wordt er gesproken over een vaccinatieplicht omdat er een kleine mazelenuitbraak en een grotere en schadelijkere uitbraak van polio zijn geweest. Aan deze laatste ziekte zijn toen 2 mensen overleden. De Nationale Raad voor de Volksgezondheid heeft, nadat de uitbraak bedwongen was, een rapport uitgebracht waarin werd gekeken naar de vraag of een vaccinatieplicht (met de nadruk op polio) gewenst was. De commissie die het onderzoek deed, concludeerde uiteindelijk dat een vaccinatieplicht niet gewenst was en zelfs een mogelijk averechts effect kon hebben. Door een plicht zouden de mensen die tegen vaccinatie zijn alleen maar gehard worden in hun standpunten en zo de groep die twijfelt over vaccinatie afschrikken. Het kabinet (Lubbers III) sloot zich aan bij deze conclusie en stelde daarnaast ook te twijfelen aan de handhaafbaarheid van een plicht. Als oplossing om meer uitbraken van bijvoorbeeld polio of mazelen te voorkomen, zag het kabinet betere communicatie en voorlichting als de oplossing.

1999

Kort nadat er in 1999 opnieuw mazelen uitbrak in een gebied met weinig gevaccineerden kwam een vaccinatieplicht weer ter sprake. Er werden ruim 3000 gevallen van mazelen gemeld. 16% van die patiënten had last van complicaties door de ziekte. Uiteindelijk overleden er 3 van hen. Stefanie van Vliet (Tweede Kamerlid voor D66) stelde vanwege de uitbraak de vraag of minister Borst van Volksgezondheid bereid zou zijn om een vaccinatieplicht in te stellen. Borst antwoordde dat ze hier niet toe bereid was en gebruikte dezelfde argumenten die in 1993 door het vorige kabinet waren gegeven. Ook Borst benadrukte het belang van goede voorlichting.

2013

In 2013 was er weer een mazelenuitbraak in gereformeerde kringen. Ruim 2500 meldingen kwamen er ditmaal binnen. Als gevolg moesten 182 kinderen opgenomen worden in het ziekenhuis. 1 van die kinderen is overleden. Deze keer leidde het niet tot discussie in de Tweede Kamer, maar er werd wel in de media gepraat over een vaccinatieplicht. Oud-Eerste Kamerlid Heleen Dupuis (VVD) pleitte toen in Nieuwsuur voor een verplichte mazelenvaccinatie. Zij vond het niet voor mogelijk te houden dat zo’n makkelijk te voorkomen probleem zich in deze tijd nog voordoet in Nederland. In dezelfde uitzending van Nieuwsuur reageerde de toenmalige directeur van het RIVM, Roel Coutinho, op de oproep van Dupuis. Volgens hem zou een verplichting niet helpen. Net als bij de vorige keren dat het over een plicht ging, beriep Coutinho zich op de twijfelachtige handhaafbaarheid van een plicht en het mogelijke averechtse effect ervan. Hiermee werd de vraag om een vaccinatieplicht weer voor een paar jaar geparkeerd.

2017

Afgelopen zomer schreef minister Schippers (VVD) in een brief aan de Tweede Kamer over een verkenning naar een meldplicht in de kinderopvang en op scholen. Die plicht zou inhouden dat kinderdagverblijven en scholen door moeten spelen welke kinderen niet gevaccineerd zijn. In deze verkenning besteedt zij ook aandacht aan een algehele vaccinatieplicht. De argumenten uit 1993 zijn nog altijd relevant en ook Schippers beroept zich hier weer op. Ze voegt hier aan toe dat een vaccinatieplicht ook een inbreuk zou zijn op verschillende grondrechten. Het recht op vrijheid van godsdienst, het recht op privacy en het recht op een gezinsleven. In diezelfde zomer komt er een nieuwe versie van een jaarlijks rapport uit van het RIVM waarin gewaarschuwd wordt voor de dalende vaccinatiegraad. Als die trend doorzet, kan de groepsimmuniteit in gevaar komen en is er een vergrote kans op een mazelenuitbraak in Nederland. Kamerlid Nine Kooiman van de SP stelde hierover vragen aan Schippers. Uit de antwoorden bleek wederom dat het kabinet vooral de nadruk legt op goede voorlichting.