Voor ons onderzoek ‘Jong en psychisch in de knel’ spreken we met jongeren die tot twee jaar lang moeten wachten op behandeling binnen de ggz. Het valt ons op dat sommigen van hen vanwege de lange wachttijd hun heil ergens anders zijn gaan zoeken: de particuliere zorg.

Zo ook de 21-jarige Jente. Sinds ze vorig jaar zomer seksueel werd misbruikt wordt ze geteisterd door ernstige nachtmerries, angst en paniek. Het duurt drie maanden voordat Jente in september naar de huisarts stapt. Omdat haar klachten te maken hebben met trauma, adviseert de huisarts om EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) te proberen. Dat is een bewezen therapie waarbij getraumatiseerde patiënten door oogbewegingen, tikjes, geluiden, of andere afleiding zoals het maken van sommen, hun trauma’s kunnen verhelpen. De huisarts raadt een aantal praktijken aan, maar overal is een minimale wachttijd van twee maanden. “Dat ging toen echt niet meer. Mijn moeder heeft toen gezegd dat ik maar op zoek moest gaan naar een particuliere therapeut waar ik direct bij terecht kon.”

De wachtlijsten voor de ggz lijken voorlopig nog niet te verdwijnen, mede door de coronacrisis. Een aantal dagen geleden sloeg de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) nog alarm; zij verwacht dat de zorgvraag van met name van kinderen uit kwetsbare gezinnen, adolescenten en jongvolwassenen met ernstige mentale problemen de komende tijd verder zal toenemen, zelfs tot 2 jaar na de pandemie. Daarmee nemen volgens de Inspectie ook ‘de knelpunten in de zorgverlening’ toe – waaronder de wachttijd.

In het particuliere circuit vindt Jente al snel een EMDR-therapeut zonder wachtlijst. Niet heel vreemd, want deze traumatherapie is razend populair in Nederland. In oktober vorig jaar telt de Vereniging EMDR Nederland (VEN) ruim vijfduizend geaccrediteerde leden. Alleen al daarmee telt Nederland het grootste aantal EMDR-therapeuten per hoofd van de bevolking wereldwijd – en dan zijn alle niet-geaccrediteerde therapeuten niet eens meegeteld. Iedereen mag zich namelijk EMDR-therapeut noemen. Uit onderzoek van de Volkskrant bleek onlangs dat ruim driehonderd alternatieve behandelaars de populaire traumatherapie aanbieden, zonder een erkende opleiding gevolgd te hebben.

Ook de therapeut van Jente is niet geaccrediteerd. “Ik heb daar totaal niet over nagedacht, want ik wilde gewoon zo snel mogelijk geholpen worden. Iemand moest in de buurt zitten en ervaring hebben met EMDR, maar verder kon het mij echt een worst wezen.” Gelukkig slaat de therapie aan en na negen sessies van 95 euro per uur is een deel van haar klachten verdwenen. “Ik heb geen nachtmerries meer en ik ben niet meer angstig voor mannen. Natuurlijk ben ik wel nog alert, maar het beheerst nu niet meer mijn dag, zoals het dat eerst wel deed.” De kosten voor de therapie, in totaal bijna duizend euro, kreeg Jente slechts voor een klein deel vergoed van haar zorgverzekeraar. “Gelukkig heb ik ouders die het voor mij konden betalen, maar dat heeft natuurlijk niet iedereen. Daarnaast kwam ik er tijdens EMDR achter dat ik nog meer hulp nodig heb, dus ik sta nu alsnog op een wachtlijst.”