Hubert van Blankenstein, kleinkind van het Joodse echtpaar Serphos-Menko, ontvangt excuses en ruim drie ton van de gemeente Groningen. Het huis van zijn grootouders werd tijdens de Tweede Wereldoorlog geroofd en doorverkocht. In maart 2022 diende hij een claim in van 328.600 euro "als vergoeding voor de ellende die het gevoerde huisvestingsbeleid van de gemeente aan de familie Van Blankenstein heeft berokkend". Vandaag maakte burgemeester Koen Schuiling van Groningen bekend de claim te honoreren.
In de Tweede Wereldoorlog werd het huis van Van Blankenstein’s grootouders, het Joodse echtpaar Serphos-Menko, geroofd en doorverkocht aan Fokke Beenker, een oorlogskoper die profiteerde van de 'gunstige' huizenprijs. Het gaat om de woning aan de Kamplaan 8 in Groningen. Volgens Van Blankenstein had de gemeente Groningen zijn ouders belet om na de oorlog hun intrek te nemen in de woning.
De toenmalige burgemeester Jan Tuin zag in 1952 het huis als een ideale ambtswoning en kocht het huis. De rechtmatige eigenaar van het pand, nazaten van de familie Serphos-Menko, voelde zich gedwongen het pand aan de gemeente te verkopen. En dat terwijl zij het huis via het rechtsherstel weer in handen hadden gekregen. "Nu de kans om de woning ooit zelf te betrekken definitief vervloog, was het ook de enige oplossing", aldus Van Blankenstein, die in maart 2022 een claim indiende bij de gemeente omdat zijn familie nooit heeft kunnen terugkeren naar de oorspronkelijke woning.
Een commissie heeft op verzoek van de gemeente Groningen advies uitgebracht over de aangelegenheid. De commissie heeft geadviseerd om excuses aan te bieden en de claim te honoreren. In de persconferentie van het college op woensdag 12 oktober, heeft burgemeester Koen Schuiling bekend gemaakt dat de gemeente het advies over de afhandeling van de claim van Van Blankenstein integraal overneemt.
Het Centraal Joods Overleg (CJO) laat weten dat het besluit van de gemeente Groningen aanleiding geeft om andere gemeenten op te roepen verdergaand onderzoek te doen. "Juist op het punt van immoreel gedrag en mogelijke zelfverrijking van gemeentes na de oorlog, moet er dieper onderzoek gedaan worden om mogelijke particuliere claims te honoreren", zegt CJO-voorzitter Chanan Hertzberger in een persbericht.
De gemeente Groningen erkent dat de wijze waarop zij gehandeld heeft met het huis aan de Kamplaan 8 moreel onjuist is. Naast het excuus betaalt de gemeente een bedrag van 328.600 euro. De familie Van Blankenstein heeft de wens om met dat bedrag een stichting op te richten ter nagedachtenis aan hun ouders. Het geld zal gaan naar beurzen aan studenten die discriminatie, en de bestrijding daarvan, in de maatschappij bestuderen.
De woning aan de Kamplaan 8 in Groningen komt voor in de zogeheten Verkaufsbücher, de administratie van de Duitse bezetter waarin staat vermeld welke woningen zijn onteigend en doorverkocht. Pointer doet al langer onderzoek naar de ruim 7.000 transacties van de Joodse woningroof die staan beschreven in deze administratie. Volgens de Verkaufsbücher werden er tijdens de Tweede Wereldoorlog 191 woningen onteigend en doorverkocht.
