Het gebruik van slaapmiddelen begon tijdens haar werk als stewardess bij een chartermaatschappij. Vaak moest ze midden in de nacht uit bed om aan het werk te gaan. “Dan moest je dus uitgerust zijn. Ik ging de avond ervoor hooguit om tien uur naar bed en dan móést je slapen want om vier uur moest ik opstaan. Toen heb ik voor het eerst de huisarts gebeld voor slaappillen. Ik kreeg Temazepam. Als ik die slikte dan was ik binnen no-time weg.”

Van andere stewardessen krijgt ze te horen dat als je eenmaal aan de slaappillen begint, er geen weg meer terug is. Toch houdt dat haar niet tegen. Nooit reist of verblijft ze ergens meer zonder slaaptablet, maar 30 jaar later gebruikt ze het nog. Ze is dan geen stewardess meer maar film- en podcastmaker en zit soms tot ’s avonds laat achter haar laptop – ook niet echt bevorderend voor je slaap. “Daarna gewoon een pilletje erin, morgen weer een nieuwe dag.”

Verslaafd aan slaappillen

Verslaafd is ze dan nog niet, vertelt Francoise. Maar als haar ex-partner jaren later ziek wordt en ze steeds slechter gaat slapen, geeft de apotheker haar twee doosjes Oxazepam mee. “’Die heb je zeker wel nodig” kreeg ze te horen. Het slikken van een ‘pammetje’ voor het slapen gaan wordt langzamerhand steeds normaler. Ze slikt een paar dagen per week een slaappil. “Nou en? Ik ben gewoon een slechte slaper, dacht ik. Dat ben ik mijn hele leven al geweest en mijn moeder ook, dus dan maar een pil erin. Zo’n ding past in mijn holle kies en ik voel me als herboren!”

Slaappillen op herhaalrecept

Het krijgen van een nieuw doosje is in de jaren daarna nooit een probleem geweest, vertelt ze. “Ik hoefde maar te bellen naar de huisarts en ik kreeg het. Op een gegeven moment slikte ik elke avond, maar het werkte niet meer. Ik was altijd moe, sliep ik nooit langer dan een paar uur. Benzodiazepine beheerste mijn hele leven. Toen dacht ik: ben ik hierin de enige?” Als ze 57 is stopt ze van de een op de andere dag met haar slaappillen (wat ze niemand aanraadt), zoekt hulp bij een verslavingskliniek om een terugval te voorkomen en begint een podcast met de naam ‘De macht van de benzo’s’.

Inmiddels, drie jaar later, heeft Francoise een redelijk goed slaapritme – zonder hulp van een pilletje. Ze gaat iedere avond rond half twaalf naar bed en als ze ’s nachts wakker wordt staat ze op, zet ze thee, smeert een beschuitje en leest daarna de krant in bed. “Daar neem ik dan ook de tijd voor. Ik noem het me-time. Daarna slaap ik weer in tot een uur of acht in de ochtend.”

Bang om te slapen

De oorzaak van haar slaapproblemen zoekt Francoise in ‘slaapangst’. “Ik was bang om niet te kunnen slapen. Hoe vaak hoor je wel niet iemand zeggen: ik móét echt 8 uur slapen, want anders... Maar dat is een mythe. Je leert pas slapen als je dat loslaat en wakker durft te liggen.”