Eetstoornispatiënten wachten vaak maanden op zorg. Dat is gevaarlijk, juist voor deze groep: al wachtende kan het zijn dat je eetstoornis uit de hand loopt. In Utrecht hebben ze hier een oplossing voor bedacht. Daar wonen negen studenten die herstellen van een eetstoornis samen, onder begeleiding van ervaringsdeskundigen en herstelcoaches. "Zonder deze begeleiding was mijn leven een stuk moeilijker of minder vrolijk geweest.”
“Wie van jullie heeft lang moeten wachten op hulp?” In het Schakel-Om-huis in Utrecht, een studentenhuis waar eetstoorniscliënten begeleid worden bij hun weg naar herstel, gaan de handen van alle vijf meiden die aan tafel zitten omhoog. Voor hen is maandenlang wachten op zorg hetzelfde als de zon die op- en ondergaat: bijzonder, maar weinig verrassend. “Ik heb 2 jaar op een wachtlijst gestaan”, vertelt Romee*. In deze periode voelde ze zich eenzaam en somber. “Het bevestigde mijn eigen overtuigingen heel erg: ik mag er niet zijn, ik doe er niet toe, de wereld is beter af zonder mij.”
Inmiddels woont Romee bijna 2 jaar in een van de negen huurstudio’s van Schakel-Om. Hier krijgen jongvolwassen studenten tussen de 18 en 28 jaar oud begeleiding van ervaringsdeskundigen en herstelcoaches. Dat is aanvullend op de specialistische behandeling die ze al krijgen of waarop ze wachten. Juist daarvoor is Schakel-Om in het leven geroepen: om ervoor te zorgen dat eetstoorniscliënten, nadat ze de behandelkamer verlaten, niet alleen met hun eetstoornis achterblijven.
Eet- en kookmomenten
Zo is er groepsbegeleiding in een gezamenlijke woonkeuken en zijn er vrijblijvende eet- en kookmomenten. Maar het is ook gezellig bankhangen, bijkletsen en studeren, net als in ieder ander studentenhuis. En als je dan toch even vastloopt, is er altijd een begeleider (telefonisch) bereikbaar.
Daar is huisgenoot Bloem* erg blij mee: “Een dagelijks contactmoment is zo belangrijk.” Voordat zij bij Schakel-Om woonde, bivakkeerde ze in wachtkamers en liep ze bij een ‘peperdure’ psycholoog - elders was er geen plek voor haar. “Erop terugkijkend was die psycholoog niet de meest geschikte persoon om mij te helpen bij mijn eetproblematiek. Uiteindelijk heeft dat weinig zoden aan de dijk kunnen zetten.”
Voorbeeldfunctie
Juist dat, zoden aan de dijk zetten, lukt de begeleiders in deze omgeving wel. Zoals herstelcoach Sanne, die zelf ooit herstelde van een eetstoornis en de meiden bij Schakel-Om helpt datzelfde te doen. Want juist Sanne weet hoe moeilijk dat proces kan zijn. “Ik heb een goede behandeling gekregen, maar het grootste deel van de week zit je alleen met je eetstoornis thuis. Op momenten had ik bepaalde hulp wel kunnen gebruiken. Thuis heb ik veel alleen moeten doen.” Een goed voorbeeld daarvan is de avondmaaltijd. “Boodschappen doen, koken, eten: het is fijn om die spanning samen aan te gaan. We merken dat de meiden veel veiligheid voelen als wij erbij zijn”, zegt Sanne.
Naast haar zit Lizzy, ook ervaringsdeskundige en persoonlijk begeleider. Zij houdt van creatief bezig zijn en organiseert daarom regelmatig workshops. Vandaag op het programma: een portret tekenen van elkaar, zonder naar het papiertje te kijken. "Om het perfectionisme te prikkelen”, legt Lizzy de studenten uit. “Perfectionisme speelt vaak op bij deze meiden en kan ze ook echt in de weg staan. Deze oefening zorgt ervoor dat je dat los durft te laten.”
Dat de tekeningen er niet mooi of perfect uitzien – eerder komisch, karikaturaal – is precies het doel van Lizzy’s opdracht: “Als we ons richten op het eindresultaat, moet het altijd maar goed zijn, beter gaan. De lat ligt dan heel hoog. Maar het kan juist een leuk effect hebben als je dat los durft te laten.”
De ervaringsdeskundige begeleiders bekleden met hun verhalen ook een voorbeeldfunctie voor de bewoners van Schakel-Om. “Als je een eetstoornis hebt, kan je bepaalde oordelen over jezelf hebben”, weet Sanne. “Voor de buitenwereld is dat lastig te begrijpen. Maar voor mij is niks gek. De meiden hier hebben vaak gehoord dat het moeilijk is om van een eetstoornis af te komen. Of dat het een groot deel van de cliënten niet lukt. Maar ons is het wel gelukt, en we zijn blij met het leven dat we leiden.”
Juiste zorg
Bewoner Bloem is dankbaar voor de hulp die ze hier krijgt, zeker in tijden dat ze moest wachten op zorg. "Zonder begeleiding was mijn leven een stuk moeilijker of minder vrolijk geweest. Soms word ik knettergek van mezelf, als ik weer in de stress schiet of de hele dag loop te malen. Dan helpt het enorm als een ervaringsdeskundige tegen je zegt: ‘Je kan rustig aan doen’.”
De tekst gaat verder onder het oproep-blok:
Oproep
Het studentenhuis lijkt een plek waar eetstoorniscliënten het geloof in zichzelf, en in een leven zonder eetstoornis, terugvinden. Romee: “Toen ik nog thuiszat, voelde het heel uitzichtloos. Maar dat is inmiddels niet meer zo. Ik heb nu wel de hoop dat ik kan herstellen en dat komt ook echt door deze plek. Doordat je een voorbeeld hebt en mensen om je heen die vertrouwen in je hebben. Ik heb inmiddels echt al wel stappen kunnen zetten.” Zo is Romee, na 2 jaar wachten, sinds kort eindelijk in therapie.
Er zouden meer eetstoornishulphuizen zoals Schakel-Om moeten komen, stelt Bloem. “Ik snap dat er maar zoveel specialisten zijn voor zoveel mensen. Maar laten we het alsjeblieft normaliseren dat er een concept is waar begeleiders te hulp kunnen schieten. Dagelijks iemand kunnen bereiken voor een kort gesprekje of wekelijks een coach kunnen zien; dat is een verschil dat echt heel groot is.”
*Vanwege privacyredenen zijn Romee en Bloem niet de werkelijke namen. Bij de redactie zijn hun echte namen bekend.
Pointer YouTube
Het journalistieke onderzoeksplatform Pointer heeft nu ook een kanaal op YouTube. Presentator Jos de Groot duikt in onbekende werelden, gaat in gesprek met slachtoffers van het systeem en zoekt samen met deskundigen naar een uitweg of oplossing. Pointer is te zien op donderdag om 16.00 uur.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Ontvang iedere week onze beste verhalen in je mailbox.
