Van Caspel is bestuurslid van de Dutch Young Generation (DYG), een club van jonge medewerkers in de Nederlandse nucleaire industrie. Die stuurde ons een mail na een eerdere uitzending over groene energie. ‘In de gemeente Borsele wordt energie opgewekt met een kerncentrale. Deze centrale levert genoeg energie om 1,1 miljoen huishoudens van CO2-arme energie te voorzien.’ DYG spreekt in een statement over ‘de irrationele bezwaren tegen nucleaire energieopwekking’ en pleit voor nieuwe kerncentrales ‘om de CO2-uitstoot zodanig te verminderen dat we daadwerkelijk een kans maken tegen de klimaatverandering’.

Van Caspel deed een master windenergie aan de TU Delft, maar ging bij een kerncentrale werken. Die levert net zo goed groene stroom, zegt hij. Hij is er medeverantwoordelijk voor de jaarlijkse onderhoudsstop. In die periode van zo’n twee tot vier weken worden de splijtstofstaven deels vervangen en wordt onderhoud uitgevoerd.

Van Caspel is ‘van de mix’. Een mix van verschillende energiebronnen: kernenergie, wind, zon, en zolang het nodig is fossiel. We leggen hem drie belangrijke bezwaren tegen kernenergie voor: de veiligheid, het afval, en de hoge kosten.

1. Veiligheid

Tegenstanders dragen de voorbeelden aan van de kernrampen in Tsjernobyl en Fukushima. Hoe groot is de kans dat zoiets ook in Nederland gebeurt? Van Caspel: ‘De kans op een ongeluk is zeer klein, de kans op een kernrámp is nul. Tsjernobyl was een slecht ontworpen reactor. Met de slechte eigenschap dat als de temperatuur steeg, de splijting harder ging. Bij ons is het andersom: als onze reactor warmer wordt dooft de boel juist uit want de kernsplijting wordt geremd.’ Volgens Van Caspel is de enige overeenkomst tussen Tsjernobyl en Borssele dat er kernsplijting plaatsvond en -vindt. Verder zijn de reactoren op geen enkele manier te vergelijken met elkaar, stelt hij, en kan Tsjernobyl dus onmogelijk als reden worden aangevoerd om nu nog tegen kernenergie te zijn. ‘Je verbiedt de NS ook niet om een nieuwe trein te kopen omdat er in 1850 in Rusland een stoomtrein is ontploft, hoeveel doden dat toen ook kostte.’

Dan Fukushima: Die centrale werd getroffen door een zware aardbeving en een vloedgolf van veertien meter hoog, waarop in drie reactoren een zogenoemde meltdown plaatsvond. Het feit dat daar slechts één iemand overleden is aan de straling bewijst volgens Van Caspel dat kernenergie ‘superveilig’ is. ‘En dat de worst-case stralingsgevolgen dus ernstig overdreven worden. Zelfs als het zo mis gaat, in een centrale die niet eens zo up-to-date was, zijn de gevolgen beperkt tot vooral financiële.’

En al die ruim 100.000 mensen die geëvacueerd zijn in het gebied rond de centrale dan? Volgens Van Caspel was dat grotendeels onnodig. ‘De extra stralingsdosis in meer dan 95 procent van dat gebied valt in het niet bij een paar röntgenfoto’s.’ Bovendien is de gezondheidswinst van die centrale volgens Van Caspel altijd nog groot: ‘Je zou het moeten vergelijken met de uitgespaarde gevolgen qua volksgezondheid en milieubelasting ten opzichte van een situatie waarin Japan al die jaren geen kernenergie had maar fossiel zou hebben gestookt.’

2. Afval

Al zijn de centrales tegenwoordig wellicht veiliger dan die van Tsjernobyl, het probleem van het radioactief afval hebben ze gemeen. Dat afval blijft zo’n 100.000 jaar radioactief en moet dus al die tijd veilig worden opgeborgen. Volgens Van Caspel hoeven we ons nergens zorgen over te maken. ‘Er is geen sector die zo zorgvuldig met zijn afval omgaat. Andere industrieën noemen het vaak ‘rookgassen’, ‘uitstoot’, ‘bijproducten’ of ‘procesgevolgen’, maar het is allemaal afval wat de wereld wordt ingeslingerd.’

Het afval van Borssele wordt opgeslagen bij Covra, even verderop in Vlissingen. Daar staat een betonnen complex – ‘formaat sporthal’ – waar het veilig wordt opgeslagen. Probleem is alleen dat het opgeslagen moet worden voor een jaar of 100.000, want zo lang blijft het een gevaarlijke dosis straling uitzenden. Van Caspel ziet wel in dat daar goed over moet worden nagedacht, al noemt hij dat meer een ‘filosofische’ exercitie. Hoe zullen volgende generaties met dat afval omgaan? We weten het niet. Tegelijkertijd: ‘Kernafval is het enige afval dat zichzelf opruimt’, het wordt vanzelf onschadelijk door verval. Als voorbeeld noemt hij de Belgische oplossing voor het kernafval, waar men onderzoek doet naar opslag in supercontainers in kleilagen. ‘Dat zal pas na zo’n 300.000 jaar vrijkomen in het oppervlaktewater, als het dus niet meer gevaarlijk is.’

3. Kosten

Een derde bezwaar tegen kernenergie zijn de relatief hoge kosten voor met name de bouw van een centrale. In Engeland en Frankrijk worden op dit moment centrales gebouwd die miljarden meer kosten dan begroot. ‘Het kost veel geld nu, en daar heb je een stevige en solide overheid voor nodig. Waar aandeelhouders in een geliberaliseerde markt werken met een ‘return on investment’ van vijf á acht jaar, duurt dat bij kernenergie twintig, misschien wel dertig jaar. In geen enkele sector verwachten we dat bedrijven zo’n verre blik hebben. De energietransitie heeft echter wel een lange horizon. Dat gaat over de toekomst van onze planeet. De overheid zou dus uit maatschappelijk oogpunt moeten zeggen: we verstrekken voordelige leningen, garanties etcetera, om het mogelijk te maken.’

Als de centrale eenmaal draait kan hij juist relatief goedkoop energie produceren, zeggen voorstanders. Maar dan halen tegenstanders weer het voorbeeld aan van het afgelopen jaar waarin de aandeelhouders van Borssele verlies maakten. Volgens Van Caspel is dat selectief shoppen in de feiten en cijfers door tegenstanders. ‘Eigenaren van kolen- en gascentrales draaiden ook verlies. En dit kwam vooral omdat Duitsland veel gesubsidieerde zon- en windenergie en de VS veel kolen op de markten hebben gegooid. Je kan kijken naar enkele slechte jaren, maar Borssele heeft in voorafgaande jaren juist miljarden winst gemaakt voor de publieke aandeelhouders.