De Griekse minister van Burgerbescherming, EU-grenspolitie Frontex en Eurocommissarissen Margarítis Schinás (Migratie) en Ylva Johansson (Binnenlandse Zaken) moeten maandag verantwoording afleggen aan de LIBE-commissie van het Europees Parlement, dat verantwoordelijk is voor de bescherming van de burgerlijke vrijheden en mensenrechten.

Volgens Strik is de hoorzitting maandag een belangrijke eerste stap om de onderste steen boven te krijgen. "De Griekse regering heeft al duidelijk tegen iedereen gezegd het “fake news” is, ik heb nog geen verandering in die opstelling gezien de afgelopen tijd. Ik vind het daarom spannender wat de Europese Commissie gaat zeggen", reageert ze. "Zij hebben natuurlijk een toezichthoudende rol en als dit soort ernstige verwijten komen, dan mag je verwachten van de Commissie dat die polshoogte gaat nemen en dat die bij Griekenland aandringen op een onafhankelijk en serieus onderzoek naar de verwijten. En dat zullen ze toch moeten vertellen aan ons, of zij in ieder geval bij de Griekse regering hebben nagevraagd of er een onderzoek is gedaan en als ze daar nul op rekest hebben gekregen, of ze dan zelf iets zijn gaan ondernemen."

Muhammed Gulzar

Begin mei publiceerde Pointer het onderzoek naar de dood van de Pakistaan. Samen met Lighthouse Reports, Bellingcat, Forensic Architecture, Der Spiegel en Sky News analyseerde Pointer zo’n honderd video’s (veelal afkomstig van social media) die op 4 maart vlakbij de Pazarkule-grensovergang zijn gemaakt.

Daaruit kon worden geconcludeerd dat in een tijdsbestek van 37 minuten zeven mensen zijn geraakt aan de Turkse kant van de grens. De 42-jarige Pakistaan Muhammed Gulzar werd na aankomst in het ziekenhuis doodverklaard. De kogel die volgens documenten van het Turks mortuarium door artsen uit zijn lichaam is gehaald, komt overeen met munitie die past bij wapens die Griekse militairen die dag aan de grens bij zich droegen.

Kijk de tv-uitzending Dood aan de grens

Nepnieuws

Ondanks al het bewijs ontkent Griekenland nog steeds dat het incident heeft plaatsgevonden. Volgens een woordvoerder van de Griekse regering gaat het om nepnieuws dat door Turkije wordt verspreidt. "Ze doen er gewoon helemaal niks mee", zegt Strik. “Ze hebben helemaal niks onderzocht."

Strik stuurde eerder samen met 104 Europarlementariërs een brief naar de Europese Commissie, om opheldering te vragen en om een onderzoek naar het incident te eisen. "We hebben in die brief een aantal concrete vragen gesteld en daar hebben we gewoon geen antwoord op gekregen. Helemaal niet", vertelt Strik.

Ze nam daarom het initiatief voor de hoorzitting, waarbij de door Pointer en andere mediapartners gemaakte reconstructie als uitgangspunt zal dienen. "Ik heb heel erg het idee dat de Commissie om politieke redenen hier eigenlijk voortdurend het zwijgen toe doet. Het lijkt bijna een soort samenspel. De noordelijke landen kijken weg, de Commissie zegt er niks van en zo heeft iedereen uiteindelijk toch minder illegale immigratie en asielzoekers. Dat kan gewoon niet meer, want je ziet de ernst van de schendingen toenemen. Dat is ook niet raar als het geen enkele consequentie heeft. Dan kun je het openlijk doen en bruter tekeer gaan."

Patroon

De Europese Commissie prees Griekenland tot nu toe voor haar optreden als "schild van Europa". Mocht de Commissie achter Griekenland blijven staan, dan wil Strik dat het Europees Parlement zelf een onderzoek instelt. "Een onderzoek naar deze kwestie, maar eigenlijk ook naar alle schendingen die aan de Europese grenzen plaatsvinden."

Ook in Kroatië en Malta zijn bijvoorbeeld veel incidenten gemeld waarbij migranten en asielzoekers worden gemarteld. Strik: "Eigenlijk zie je elke keer hetzelfde patroon. De verwijten zijn heel consistent, maar het wordt eigenlijk altijd ontkend en er wordt eigenlijk nooit een onderzoek ingesteld of heel halfslachtig. Dat leidt bij mij tot de vraag: hebben we wel een voldoende robuust systeem om dit soort schendingen te voorkomen en te zorgen dat de juiste mensen aansprakelijk worden gesteld? Dat zou je eigenlijk in zo’n onderzoekscommissie heel goed moeten onderzoeken. Wat is het patroon en waar ligt het nu eigenlijk aan?"

Ondanks internationale aandacht voor het schietincident aan de Grieks-Turkse grens is de situatie in de regio niet verbeterd, volgens Strik. "Het lijkt eigenlijk alleen maar te verslechteren, er wordt steeds meer geweld gebruikt. Als Europa dit straffeloos laat gebeuren, dan maakt dit vluchtelingen voortaan vogelvrij. Europa moet nu laten zien dat het staat voor haar waarden om haar geloofwaardigheid te behouden."